Ниигэм 1 oct 2021 563

Эжы абын захяагаар

Үндэр наһатай хүнүүдтэ зорюулагдаһан габшагай арбан үдэр заншалта ёһоороо октябриин эхиндэ Ород гүрэндэ үнгэргэгдэнэ. Үнэн дээрээ түхэреэн жэлэй хугасаада хүгшэдтэ анхарал хандуулагдана ха юм

“Бууралһаа үгэ дуула, бусалһанһаа ама хүрэ” гэһэн мэргэн сэсэн үгэнүүд энэ хугасаада һанаанда ороодхино. Эжы абынгаа, үбгэд хүгшэдэйнгөө ходо хэлэжэ байдаг захяануудыень баримталан, ажабайдалдаа хэрэглэнэ гүбди гэһэн асуудалнуудые уншагшадайнгаа урда табиһан байнабди.

Сэсэг Аюшеева, Буряад эстрадын одон:

- Аба эжынгээ захяа ходо һанаад ябадагби. Урма зоригтой, ута наһатай хүнүүдые хүндэлжэ яба гэжэ хэлэдэг һэн. Хаанашье ябахадаа, бурхадуудаа мартангүй, бусан хүндэлжэ байгаарай гэжэ эжы аба захидаг гээшэ. Эдэ бүгэдэ һайхан үгэнүүдыень һанажа, нютагайнгаа хада бурхадта мүргэжэ, зальбаржа ябадагби. Юлия Пашинова, Ивалгын аймагай захиргаанай таһагые даагша: - Хүгшэн эжы абатаяа үндыгөөб. Нэн түрүүн үнэн сэхэ ябаарай гэдэг байгаа. Хүндэ ажалһаа сухарингүй, шанга ябаха хэрэгтэй гэдэгыень бэелүүлнэб гээд һанагдана. Юуб гэхэдэ, урдаа зорилго табяад, заал һаа тэрээндээ хүрэхэ гэжэ оролдодогби. Заримашуул энээниием хараад, намайе ехэ үсэд зантай хүн гэжэ хэлэдэг. Иимэ абари зан хүгшэн эжы абаһаам дамжуулагдаа.

Өөрынгөө үхибүүдтэ баһа үнэн сэхэ, хүн зониие мэхэлэнгүй, эрэлхэг зүрхэтэй ябахыень хүсэдэгби.

Чингис Хадаев, Захааминай аймагай Баянголой һургуулиин захирал:

- Бага балшар наһанһаамни эжы абамни һайн юумэндэ һургажа, һайхан үгэнүүдые хэлэжэ үндылгөө гэхэдэ, алдуу болохогүй. Хада бурхадтаа мүргэхэ, буян хэхэ, наһатай зоноо хүндэлжэ, үгэнүүдыень шагнажа ябаха гэхэ мэтын һайхан захяанууд һанаандамни бүхөөр хадуугдаа. Эдэ бүгэдые дүүргэхэл уялгатайб.

Түрэл буряад хэлэеэ мартангүй, ургажа ябаһан улаан бургааһадта дамжуулжа ходо ябаарай гээшые бэелүүлнэб даа. Тиимэһээ дунда һургуулияа дүүргэмсээрээ, буряад хэлэнэй багша болохоёо Улаан-Үдэ ошоһон байнаб. Эгээл эжы абынгаа хэлэһээр, багашуулда буряад хэлэеэ, ёһо заншалаа, түүхэеэ заанаб.

Бабудоржын Баярма, Ахын аймагай уран гартан:

- Хүгшэн эжы абамнай ехэл удхатай, һайхан үгэнүүдые хэлэжэ үгэдэг байгаа.

“Үглөөгүүр эртэ бодобол, бүхэли үдэрөө һайн һайхан ябахаш”, - гэжэ минии төөбиин хэлэдэгые һанагшаб.

“Торго энеэлгэжэ, утаһа бархируулжа ябахаш”, - гэжэ төөбиингөө хэлэһые ойлгонгүй, үни удаан ябааб. Мүнөө һаял энээнэй удхые ойлгожо байнаб. Төөбиимни ямар холо хараатай, ехэ мэдэсэтэй ябаа гээшэб гэжэ гайханаб. Намайгаа оёдолшон болохые мэдээд һуугаа хаш. Энэл харгыгаарнь дабшанаб даа.

Үнэн дээрээ элдэб бүдөөр, тэрэ тоодо торгоор юумэ оёходоо, энеэдэгыень обёордог болонхойб. Харин зүү ниидхээр хэгдэһэн оёдолые харахада, нюдэнһөө гоожожо байһан нулимсада адли бшуу.

“Хүн зондо муу һанангүй ябагты, тиигэбэл өөрынтнай харгы сагаан байха”, - гэжэ төөбиингөө хэлэһые өөрынгөө хүүгэдтэ хэлэн захидагби.

Автор: Борис БАЛДАНОВ