- Сайн байна, Дулма Юрьевна! Энэ удаа ямар түсэл зохёогоод, тэрэнээ бэелүүлхэ гэжэ ажал хэжэ байнабта?
- Сайн байна! Ээлжээтэ түсэлнай олониитын хүдэлөөнүүдэй болон нэгэдэлнүүдэй түрүүлэгшэнэрые һургаха зорилготой юм. Хэнэйшье мэдэһээр, хүдөө нютагуудаар эдэбхи ехэтэй олон хүбүүд, басагад ажаһуудаг. Тэдэнэр нютагайнгаа арад зоной ажабайдал һайжаруулха, түрэл тоонтынгоо түхэл шарай һэргээхэ талаар горитой ажал ябуулдаг. Теэд ехэнхи ушарта бэрхэшүүл олон тэды юумэ мэдэнэгүй, заримдаа гүрэн түрын талаһаа ямар дэмжэлгэнүүд үзүүлэгдэдэг бэ гэжэ дуулаагүй байдаг. Эгээл энэ сагаан толбо усадхахын тула иимэ түсэл зохёогообди.
- Тиихэдээ ямар шэглэлнүүдээр һургалгын ажал ябуулха болонобта? Яагаашье һаа, гансата бүхы юумэндэ хүниие һургаха арга байхагүй ха юм?
- Зүб даа, нэгэ доро хэдэн хэшээл үгөөд, дүрбэн тэгшээр хүниие һургахагүйш. Тиимэһээ бидэ түсэлөө 3 шэглэлээр ябуулхабди. Нэгэдэхи шэглэлнай «Зохёонобди» гэһэн нэрэтэй болоно. Энэ шугамаар бидэ ниитын түсэлнүүдые яажа байгуулха тухай мэдээнүүдые үгэхэбди, ударидагшадые хүмүүжүүлхэ болонобди. 2-дохи шэглэлээ «Мүнгэн сэргэ» гэжэ нэрлэһэн байнабди. Тус һалбарида олониитын эмхинүүд бүхы саарһа дансаяа яажа зүбөөр эмхилхэб, хайшан гэжэ хэһэн ажалайнгаа дүн гаргажа тушаахаб, олзо оршоёо гуримшуулхаб гэхэ мэтэ семинарнууд боложо үнгэрхэ. Тиихэлээрээ ниитын эмхинүүдэй түрүүлэгшэнэрэй болон гэшүүдэй ажалынь бүри урагшатайгаар, аша үрэтэйгөөр ябуулагдаха болоно. Юумэ мэдээд байһан хүн хүсэтэй гэжэ арад зоной дунда хэлсэдэг гүб даа. Харин 3-дахи шэглэлнай «Сугтаа» гэжэ нэрэтэй. Энэ сэдэбтэ бидэ эдэбхи ехэтэй олониитын хүдэлөөнэй гэшүүдые өөһэдтөөл адли эмхинүүдтэй нэгэдэжэ, ажалаа ябуулха тухай хэшээлнүүдые үгэхэбди. «Биб гэһэн гансаараа, бидэ гэһэн олоороо» гэһэн буряад оньһон үгэ эндэ ехэ тааруу болоно. Юундэб гэхэдэ, олоной хүсэн хэзээдэшье шанга, ажалайнь үрэ дүн ехэ байдаг. Тиимэһээ арадайнгаа хүгжэлтэдэ булта нэгэдэжэ, элшэ хүсөө элсүүлэн ажаллаха ёһотойбди. Энэ талаар ехэнхи олониитын эмхинүүдэй түрүүшын алхамууд хажуу тээшээ хадуурхаяа һанадаг. Гансаараа түсэл зохёогоод, тэрэнээ гансаараа бэелүүлхэб гэһэн бодол буруу болоно.
- Зай, түсэлэйтнай шэглэлнүүд ойлгосотой. Ямар аймагуудай эдэбхитэдтэй ажаллахаяа байнабта?
- Түсэлэйнгөө ёһоор бидэ Мухар-Шэбэрэй болон Түнхэнэй аймагуудта хүрэжэ ажаллахабди. Буряад Уласайнгаа үшөө 8 аймагай түлөөлэгшэдтэй холоһоо холбоо барижа хүдэлхэбди. Бүхы ажабайдалнай энэ муухай COVID-19 үбшэнһөө ехээр дулдыдадаг болоод байна ха юм. Түсэблөөд байхадамнай, гэнтэ хэмжээ ябуулгануудые үнгэргэхэнь хорюулагдажашье магадгүй. Тиимэһээ оршон сагай байдалһаа хуу тааралдаха болоно.
- Та олоной хүсэн шанга гэжэ дээрэ хэлээ бэлэйт. Энэ ехэ түсэл гансаараа Дулма Содномова бэелүүлхэ бэшэ ха юм даа?
- Гансаараа энэ түсэл бэелүүлхэ хүсэн хаанаһаа хүрэхэб даа. Тиимэһээ бодол нэгэтэн сугларжа, ажалаа ябуулхабди. Саха (Яхад) Уласай «Мүнгэ һангай талаар, тоололгын болон һурган хүмүүжүүлэгшэдэй нэгэдэл» («Ассоциация консультантов, финансистов и аудиторов»), Владивосток хотоһоо АНО «Развитие» гэһэн эблэлнүүдэй мэргэжэлтэд хабаадаха, Пензэ хотоһоо Снежана Французова туһалха. Тиихэдэ Мухар-Шэбэрэй болон Түнхэнэй аймагуудай захиргаанай һуралсалай талаар хүтэлбэри, «Байгалай һайн дуратанай байгуулга» абаралгын нэгэдэл, Буряад Уласай ТОС-уудай түб, Буряад Уласай Ниитын таһаг, «Буряад-ФМ» радио гэгшэд арад зондоо аша туһа хүргэхэ юм.
- Та өөрөө олониитын ажалда дүршэһэн, тэрэнэй тогоон соо “бусалһан” хүн байнат. Эгээл тиимэһээ өөрынгөө болон нүхэдэйнгөө баян дүршэлөөр хубаалдаха гэжэ шиидэһэн болоно гүт?
- Тиигэжэ хэлэхэдэ болоно даа. Би өөрөө бүри һургуулида, һүүлдэнь оюутан ябахадаа, олониитын ажалда түрүүшүүлэй зэргэдэ оролсодог һэм (энеэнэ). Дээдэ һургуулияа дүүргэһээр, энэ зүргөөр ябанаб. 20 гаран жэлэй туршада элдэб янзын түсэлнүүдые нүхэдөөрөө зохёожо байгуулаабди. Түсэлһөө түсэлдэ өөрөө урганаш, эрдэм мэдэсэш дээшэлнэ. Ямар бэ даа нэгэ юумэ һанаад бүтээхэ гэбэл, арад зонтоёо хөөрэлдэхэ, эгээ даб дээрэ юун хэрэгтэйб гэжэ ойлгохо хэрэгтэй. Зарим ушарта мүнгэнэй байхадань урагшатай хүдэлөөд, саашадаа алта мүнгэнэй дууһахадань хаагдаһан түсэлнүүдшье байха. Тиигэхэгүйн тула шэнжэлэлгын, түсэблэлгын ажал үргэнөөр ябуулха ёһотойбди. Жэшээнь, өөрынгөө Суулга нютагта «Эжыдээ дуратайб» гэһэн түсэл нёдондо байгуулаа һэм. Тиихэдэ арад зоноо, ноёд һайдаа суглуулжа, һанаһан бодолоо, түсэлэйнгөө удха хөөрэжэ үгэхэдэмни, тэрэ дороо үнэншэһэн хүн байгаагүй.
«Энэ Дулмамнай юугээ хөөрэнэб даа, хаанаһаа һанагдаагүй холын түсэб табина гээшэб?» – гэжэ байжа олонхи зон хөөрэлдөө. Теэд һүүлдэнь ажалай урагшатай ябажа, дүн гаража эхилхэдэнь, нютагаархидни өөһэдтөө этигэжэ эхилээ. Ажал нэгэдэжэ хэхэдэмнай, юумэн бүтэхэ байна ха юм гэжэ ойлгоо. Буряад хүдөө нютагуудаймнай арад зон өөһэдөө өөһэдтөө этигэжэ эхилээ һаань, ажалнай урагшатай ябаха, хүдөө һууримнайшье хүгжэжэ эхилхэ.
- Саашадаа үшөө ямар түсэл бэелүүлхэ һанаатайбта?
- Холо ошонгүй эндээ, Буряад Уластаа һайн дуратанай, олониитын эмхинүүдэй түрүүлэгшэнэрые болон эдэбхитэй гэшүүдые һурган хүмүүжүүлхэ түб гү, али ямар бэ даа нэгэдэл байгуулха дуран хүрэнэ.
- Саг оложо хөөрэлдэһэндэтнай баяраа мэдүүлнэбди. Хэхэ ажалдатнай амжалта хүсэнэбди!
-Баярлаа!