Урматайгаар урлаһан бэлэгүүд

Хүн бүхэн дуратай

Баяраар халиһан энэ үдэшэ бидэ түрэл гаралдаа, дүтынгөө нүхэд зондо бэлэг заатагүй бэлдэдэг заншалтай гээшэбди. Эгээл жаахан гүлмэр хүүгэдһээ эхилээд, үндэр наһатан хүрэтэрөө Жабар үбгэндэ өөрынхеэрээ үнэншэн этигэдэг. Һаяхана «Сагаан морин» дэлгүүрээр алхалжа ябатараа, булай гоё таһагта ороод байжа байбаб. Дүрбэн тээһээмни ялагар тологор гэрэлнүүд ониб-аниб гэнэ, хасууриин нааданхайнууд, жэжэ божо бүтээлнүүд... Бидэ жэлэй һүүлшын үдэр болгоод, хана мүргэхэһөө наагуур бүхы юумэеэ  үрдихэ гэжэ гүйлдэдэг заншалтайбди. Тиимэ гү? Магад, үшөө бэлэгүүдые бэдэрһэн заримшуулда туһатай байха аалам?

Үнгэ бүриин  Жабар үбгэд

Шад улаан үнгэтэй нэхы дэгэлтэй, шарга моритой, Саһан хүүхэнтэеэ зогсоһон, томошье, жэжэшье, юрэдөө, үнгэ бүриин Жабар үбгэд жэрылдэнэ. Тиихэдэнь Шэнэ жэлэй баярай хасуури, тэрэнэй нааданхайнууд багашуулһаа байха бүдүүн зоной дура абаһаар лэ татана. Улаан, хүхэ, шара, ногоон үнгэтэй нааданхайнууд, зүүн зүгэй литын һүлдэ амитад мүн лэ дурадхагдана. Эдэ бүгэдые Галина Степановна Тарнуева уранаар бүтээдэг юм байна.

-Үхибүүдэймни бага байхада, мүнөөнэй шэнги элдэб янзын нааданхайнууд үсөөн байгаа. Хасуурияа шэмэглэхэдээ, энэ тэрэ бүдөөр, саарһаар иимэ юумэнүүдые үхибүүдээрээ бүтээгшэ һэмди. Жэлһээ жэлдэ үнгэ бүриин гоёолтонууд, янза бүриин нааданхайнууд өөрын гараар хэгдээ. Түрэл түтимүүдэй, танилнуудай, суг хүдэлдэг нүхэдэйнгөө урмашан байжа харахадань, досоошни баяр түрэхэ, үшөө һайнаар  һонин юумэ хэхэ гэжэ оролдохош. Бүри залууһаа жэл бүхэндэ нэгэ-хоёр хүүхэлдэй захилаар хэдэг һэм. Тиигээд  һүүлдэнь наһанайнгаа амаралтада гарахадаа, миин һуухагүйн түлөө энэ ажалаа бүри эршэтэйгээр ябуулааб. Минии нааданхайнууд, хүүхэлдэйнүүд нэгэшье дабтагдадаггүй, оройдоол нэгэ-нэгээр хэгдэһэн бүтээл болоно, - гэжэ иимэ гоё нааданхайнуудые мүндэлүүлэгшэ Галина Тарнуева хэлэнэ.

Эжы  басаган хоёрой бүтээлнүүд

Эгээл дүтын зоной хамһан байжа хэһэн ажал хэзээдэшье һайн үрэ дүнтэй байдаг. Зураглалаймнай удаадахи хөөрөөн - эжы басаган хоёр тухай. Бүхы наһаараа багшын ажалда хүсэ шадалаа зорюулһан Маргарита Доржиевна мүн лэ наһанайнгаа амаралтада гарахадаа, гараа тэбэреэд һуугаагүй. Арһа шүрбэһэн, үнгэтэ шулуун, мүнгэн гэхэ мэтэ зүйлнүүдээр эхэнэрнүүдэй зүүлтэ гоёолтонуудые, нааданхайнуудые болон бурхадай дүрсэнүүдые тэдэнэр хэнэ.

-Басаганайнгаа зуража үгэхэдэнь, энэ томо бурханай дүрсэ зүү һабагшаар оёоб. Тэрэмни багаһаа хойшо зураха, энэ тэрэ юумэ бүтээхэ дуратай. Мүнөө сүлөөтэй сагтаа намтаяа эдэ бүгэдые  хэлсэнэ, эмхидхэлэй ажал ябуулна. Минии эжымни, хүгшэн эжымни бүхы юумэ өөһэдөө оёдог, нэхэдэг байгаа. Тэдэнэйнгээ шадабари халан абаад урлана хабди. Түрүүн зураад, тэрэнээ элдэб зүйлнүүдээр бүтээжэ шэмэглэнэбди, - гэжэ багшын ажалай ветеран Маргарита Доржиевна Доржиевна хэлэнэ.

Нүүдэлшэдэй урлал һэргээгшэ

Хүхэ мүнхэ тэнгэри доро, жэлэй дүрбэн сагта нүүдэл ажабайдалтай малша арад зон  арһа шүрбэһэеэ, нооһоёо жэншэдгүй элдэжэ хэрэглэдэг һэн. Оршон сагай хүгжэн һалбархада, урданай юумэн түүхын хуудаһан болоод ирагдадаг жаматай. Эгээл мартагдажа байһан иимэ нэгэ урлалые һэргээлсэгшэдэй нэгэн Софья Поселёнова гээшэ. Нооһо даража хэгдэһэн гутал, малгай, гэртээ, мүн гоёходоошье үмдэхэ хубсаһа хунар бүтээжэ, энэ яармагта тэрэ  дурадхана. Софья эгэшэ Буряадтаа яһала мэдээжэ урлагша болонхой. Тус һалбариин мэргэжэлтэд тэрэниие тон һайн мэдэхэ, дүршэлыень халан абадаг юм. Һаяхана Софья  Поселёнова холын Алтай Улас ошожо, тэндэхи уран бүтээлшэдтэ һургуули хэжэ ерэһэн байна.

-Алтай Уласай уран бүтээлшэдэй урилгаар Буряадайнгаа бэрхэшүүлэй шадабаритай тэдэниие танилсуулжа ерээб. Алтайнхид хониной нооһо даража, үнинэй урладаг. Хэлсээтэйгээр ошоһон хадаа олон зоной юумэ хараха, шэнжэлхэ юрэдөө саг үгы байгаа. Өөрөө мэдэхэ шадахаяа хубаалдахаһаа гадна холбоо байгуулааб. Эндэ гансал өөрынгөө бүтээлнүүдые дэлгээ бэшэб, харин буряад эхэнэрнүүдэй даража хэһэн юумэнүүдые харуулааб, - гэжэ Софья Поселёнова хөөрэнэ.

Олзо оруулна 

Тус яармагта хабаадагшад дуратай ажалаа хэжэ, сэдьхэлээ ханаахаһаа гадна олзо оршо оруулна. Буряад Уласай Засагай газарай дэмжэлгээр зохёогдоһон «Мой бизнес» гэһэн түсэлэй ашаар иимэ яармагуудта хабаадалсаха арга боломжо үгтэнэ.

- «Мой бизнес» түсэлэй аргаар бидэ өөһэдынгөө бүтээлнүүдые олон газарта дэлгэнэбди. Һаяхана Владивосток хотодо үнгэргэгдэһэн форумдо ошожо ерээ һэмди. Юрэдөө, энэ түсэлдэ ороһонойхи яһала дэмжэлтэдэ хүртэнэбди, - гэжэ яармагта хабаадагшад нэгэн дуугаар хэлэнэ.

Хүнэй баалалтагүйгөөр, өөрынгөө дуран соо хэжэ байһан ажалшни үшөө мүнгэ асаржа байхадань, һайн ааб даа. Тус яармаг үшөө 3 үдэр хүдэлхэ, гарай бэлэгүүдые абажа үрдигты!