659
Арадай уран бэлигэй улас түрын түбэй дүрбэдэхи удаа үнгэргэһэн «Уран хэлэтэнэй урилдаанда» ороһон материалнууд энэ номой гол үндэһэн болобо гэжэ тэмдэглэлтэй. Тэрээн соо мүнөө үеын ба урданай үреэлнүүд, магтаалнууд, солонууд согсологдоо.
«Уран хэлэтэнэй урилдаанда» хабаадаһан 130 гаран хүн буряад арадай аман зохёол хоёр бүлэгтэ хубаан дурадхаһан байна: «үреэл (юрөөл)», «магтаал, соло». Тиигэжэ урилдаанда урдалһан зоной материалнууд лэ ном соо оруулагдаа.
Үреэл, магтаал, солонууд гээшэ буряад арадай аман зохёолой дээжэнь юм. Тэдэниие хүн зоной дунда хүндэтэй, үндэр наһатай сэсэн, мэргэн үбгэд, хүгшэд түрэ хурим болон бусад найр наадануудай үеэр имагтал залуу үетэндэ зорюулан, һайн һайханиие хүсэжэ хэлэдэг заншалтай.
XX зуун жэлэй хуушаар бага үндэһэ яһатануудай хэлэнэй байдалай уруугаа орохо үеэр үреэл, магтаал, солонуудшье мартагдажа эхилээ һэн, үндэр наһатан мэдэхэшье һаа, хаа-яандаал хэлэдэг байгаа.
Харин мүнөө буряад хэлэ сахин хүгжөөхэ талаар ажалай эршэтэй ябуулагдадаг болоод байхада, хүн зон хоорондоо түрэлхи хэлээрээ харилсаха гэжэ оролдохоһоо гадна, бэе бэедээ үреэлнүүдыешье элбэгээр зорюулдаг болоһониинь һайшаалтай.
Фото: Арадай уран бэлигэй улас түрын түбэй хэблэлэй албан
