Зурхай 9 sep 2024 595

Буряад-монгол зурхай сентябриин 9-һөө 15 болотор

© фото: Анна Огородник

Cентябриин 9, гарагай 2, буряад- монгол литээр 6

Ажабайдалай, амидаралай, худал­даа наймаанай, хээрэ талын хэрэгүүдтэ һайн. Адуу мал, эд бараа хажуу тээшэнь үгэхэгүй.

Амгалан тайбанай, баялигай, мал­гайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг далла­га абахада; гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн үдэр.

«Хэрэмэй» үүдэн нээгдэнэ: гэрэй һуури татахагүй, гэр байра заһабарилхагүй, зөөлгэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ тээшэ бараг.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ урагшатай, хонин жэлтэнэй буянай гараг.

Үһэеэ абхуулхада – зүһэ шарай муудаха.

Cентябриин 10, гарагай 3, буряад- монгол литээр 7

Газар уһанай ажалнуудта, хүүр зала­хада һайн. Бэри буулгахада, нүхэсэхэдэ муу.

Амгалан тайбанай, баялигай хэшэг даллага абахада; хулгана, луу, бишэн жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэ­дэ һайн үдэр.

«Бэриин» үүдэн нээгдэнэ: бэриин хэрэгүүдые бүтээхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ тээшээ бараг.

Морин, могой жэлтэнэй урагшатай үдэр; хулгана, гахай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ гараг. Тахяа, бишэн жэлтэндэ муу үдэр, һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – хэлэ аман, хэрүүл тэмсэл дэлгэрхэ.

Cентябриин 11, гарагай 4, буряад- монгол литээр 8.

Шэнын 8 - Отошо бурханай дүйсэн үдэр.

Аян замда мордохогүй, таряалангай ажал ябуулхагүй, хубсаһа эсхэхэгүй, бэри буулгахагүй.

«Модон хохимой» үдэр, ехэ тушаалай шэрээдэ гарахые, шэнэ ажалда орохые, сэрэг хүдэлгэхые тэбшэхэ.

Амгалан тайбанай, мориной хэшэг даллага абахада; бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэ­дэ һайн.

«Үхээриин» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшын хэрэг бүтээхэгүй.

Энэ үдэр «морин үхэхэ, эмээл хухар­ха» ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг бай­хые оролдог.

Үһэеэ абхуулхада – наһа утадхаха.

Cентябриин 12, гарагай 5, буряад- монгол литээр 9.

Аянда мордоходо, худалдаа най­маа ябуулхада һайн. Гэрлэхэгүй, хүүр залахагүй.

Амгалан тайбанай, хүүгэдэй хэшэг даллага абахада; тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэ­дэ һайн.

«Үхэлэй» үүдэн нээгдэнэ: наһа бараг­шын үйлэнүүдые бүтээхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, зүүн-урагшаа бараг.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – үбшэндэ.

Cентябриин 13, гарагай 6, буряад- монгол литээр 10.

Бадмасамбавын дүйсэн үдэр.

Аянда мордохогүй.

Амгалан тайбанай, хониной хэшэг даллага абахада һайн.

«Ниитын» үүдэн нээгдэнэ: суглаа зарлахагүй, шухала уулзалга эмхидхэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада муу, илангаяа баруун зүг руу, бэшэ тээшэ бараг.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй ураг­шатай һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэ­нэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – жаргалда.

Cентябриин 14, гарагай 7, буряад- монгол литээр 11.

Риха (уһанда ороходо һайн үдэрнүүд эхилбэ).

Арьбажуулгын хэрэгүүдтэ, найр наадануудта урагшатай һайн.

Амгалан тайбанай, таряа талханай хэшэг даллага абахада һайн. Бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

«Айлшанай» үүдэн нээгдэнэ: айлша­дые урихагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ тээшэ бараг.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туулай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр, һэргэг байха.

Үһэеэ абхуулхада – ухаан һонор болохо.

Cентябриин 15, гарагай 1, буряад- монгол литээр 12.

Риха (уһанда ороходо һайн үдэр).

Тушаалда томилходо, айраг тараг бүрихэдэ, гал гуламтаяа бадараахада һайн. Аянда мордохогүй, адуу мал худалдахагүй.

Энэ үдэр амгалан тайбанай, эдеэ унданай, баялигай, адуу малай хэшэг даллага абахада һайн.

«Наймаанай» үүдэн нээгдэнэ: олзын хэрэг эрхилхэгүй.

Энэ үдэр «мориной үхэхэ, эмээлэй хухарха» ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн гараг.

Үһэеэ абхуулхада – үбшэндэ, ами наһанда харша.  

Зурхай Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник