Зурхай 3 oct 2024 468

Буряад-монгол зурхай октябриин 3-һаа 6 болотор

© фото: Анна Огородник

Октябриин 3, гарагай 5, буряад-монгол литээр шэнын 1.

Амгалан тайбанай, хүүгэдэй хэшэг даллага абахада; тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн. Һанаһанаа бүтээхэдэ, худаг малтахада, газар хахалхада һайн үдэр. «Айлшанай» үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ тээшэ һайн. Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн; үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо. Үһэеэ абхуулхада – наһан хорохо.

Октябриин 4, гарагай 6, буряад-монгол литээр шэнын 2.

Амгалан тайбанай, хониной хэшэг даллага абахада һайн. Тушаал эзэлхэдэ, пеэшэн табихада, үрэһэ тарихада болон арьбажуулгын үйлэнүүдтэ һайн үдэр. «Наймаанай» үүдэн нээгдэнэ: олзын хэрэг эрхилхэгүй. Энэ үдэр «морин үхэхэ, эмээл хухарха» ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу. Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр; бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй. Үһэеэ абхуулхада – үбшэ хабшанда, хэрүүл аманда, заргада.

 Октябриин 5, гарагай 7, буряад-монгол литээр шэнын 3.

Бальжинима (Согто) үдэр амиды ба нүгшэһэнэй ямаршье үйлэдэ һайн. Энэ сагта Синпүн гэхэ мэтэ газарай бусад эзэдэй байгаашье, али үгышье һаань, согто хутаг, буян болохо. Амгалан жаргалантай Дашанима (Үлзытэ) үдэр абишиг (Ваан) хайрлахада, һайтар байгуулхада (рамнай үргэхэдэ) һайн. Амгалан тайбанай, таряа талханай хэшэг даллага абахада; бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн. Гэр байра хушахада, пеэшэн табихада болон арьбажуулгын хэрэгүүдтэ һайн үдэр. «Хүбүүнэй» үүдэн нээгдэнэ: хүүгэдэй хэрэгүүдые бүтээхэгүй, түрэһэн үдэрыень тэмдэглэхэгүй, гэрһээ холо ябуулхагүй. Худаг малтахагүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн. Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туулай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр; хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр - һэргэг байха. Үһэеэ абхуулхада – баялигта.

Октябриин 6, гарагай 1, буряад-монгол литээр шэнын 4.

Амгалан тайбанай, эдеэ унданай, баялигай, адуу малай хэшэг даллага абахада һайн. Бэри

буулгахада, аралжаа наймаа ябуулхада, модоор ура дарха хэхэдэ һайн үдэр. «Сэрэгэй» үүдэн нээгдэнэ: сэрэг хүдэлгэхэгүй, заргалдахагүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ тээшэ һайн. Луу жэлтэнэй урагшатай һайн гараг. Үһэеэ абхуулхада – зүһэ шарай һайжарха.

Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник