Соёл уралиг 4 apr 2014 1133

​“Аянай шубууд” аялгаа дэлгээ

Уласхоорондын театрай үдэртэ дашарамдуулагдаhан хүршэ Монгол сайхан ороной тэгэн дунда оршодог Ара-Хангайн аймагай хүгжэмтэ драмын театрай «Аянай шувууд» гэжэ нэрлэгдэhэн дуу бүжэг, хүгжэмэй наадан Буряадаймнай хүгжэм дуунай танхим соо зэдэлээ.

Монголой Ара-Хангайн аймагай Захиргаанай хүгжэмэй таhагай дарга Ш. Нямдаваа, соёлой, тамирай болон аян эрхилэлгын таhагай дарга Ц. Нэргүйбаатар, Монголой арадай зүжэгшэн Д. Ичинхорлоогын нэрэмжэтэ хүгжэмтэ-драматическэ театрай захирал Ивановын Амартүвшин, Ара-Хангайн үзэсхэлэн дэлгэдэг газарай захирал Бямбадоо Цыреннадмид түрүүтэй энэ уулзалгада хабаадахаяа ерээ. 50 гаран зүжэгшэдтэй тус бүлгэм Монгол ороной 30 гаран театрнуудай нэгэн, орон дотороо үнгэржэ байдаг бүхы фестиваль, мүрысөөнүүдтэ эдэбхитэйгээр хабаададаг юм. Онсолбол, дүрбэн жэлэй нэгэ удаа үнгэрдэг классика-зүжэгүүдэй мүрысөөндэ, мүн «Гэгээн муза» гэһэн драмын онсо шүүлгэ гараһан зүжэгүүдэй мүрысөөндэ һүүлэй 10 гаран жэлнүүд соо ходо һайнаар хабаадажа, 4 шэглэлээр алтан медальнуудта хүртэhэн театр гээшэ.

“Урин хабартаа ганганалдаад, урда зүгhөө дуулдадаг аянай шубуудай үндэгэн байхаhаа тэнжэhэн тоонтодоо бусажа байха эгээл энэ хирэдэ урда зүгhөө уран хуурай аялгаар дуу, хүгжэм түүрээhээр буужа ерээ. Хүрьhэтэ алтан дэлхэй түбиин дээбэри болон сэнхииhэн Хүхэ Мүнхэ үндэр Тэнгэриин заяагаар Ази түбиин тэгэн дунда гэрээ табижа, гуламтаяа бадараажа, нэгэ хэлэтэй, нэгэ заншалтай, нэгэ шарайтай, нэгэ абаритай арад гэлсүүлэн хэдэн үе ото гаталжа ажаhуунабди. Танхим соо hуугаад наада хаража байхадаа, айлшадайнгаа талада оронхой, тэдэнэй түлөө омогорхожо hууха нэгэ юумэ анхарбаб. Энэ юун гээшэб гэхэдэ, Буряадшье hаа, Орос гүрэнэй харьяата хари гүрэндэ ерээд ябахадаа, эхэ нютагаа, Монгол ороноо үгэ бүхэнөөрөө үргэжэ, шүлэг дуундаа магтажа ябахань тон элихэн, театрай баян репертуарай диилэнхи хубинь Эхэ ороноо магтан түүрээhэн дуунууд, гэхэтэй тэдэ дуунуудайнь олон гээшэ. Тиихэдэ Бурхан багшын тарни зуу дахин уншаhантай тэнтэй Данзанравжаагай дуу гүйсэдхэхэдэнь, танхим соо hууhан харагшад hүзэглэн наманшалаад hуугаа, тиихэдээ наада табигшад болон манай харагшад хоорондоо яhалал бэе бэеэ ойлгожо байна гэжэ эли,”- гэжэ элитэ журналист Николай Шабаев бэшэһэн байна.

Буряадай соёлой габьяата ажал ябуулагша Баярма Жалцанова Ара-Хангайн театртай урдын холбоо барисаатай, 2010 ондо Ара-Хангай ошожо, тус театрта А. Вампиловай «Ууган хүбүүн» гэжэ зүжэг табижа ерэhэн байгаа. Мүнөөшье айлшадаа альган дээрээ угтан абажа, эндэ табигдаха энэ концертыень найруулан табижа хамhалсаа, айлшад Баярма Владимировнадаа тайзан дээрэhээ баяраа мэдүүлээ. Тиихэдэ Буряадай соёл тойроод боложо байдаг ехэ-бага үйлэ хэрэгүүдэй жолоо бултыень адхаад байдаг Жанна Дымчикова энэ концертыень тон зохидхоноор, дулааханаар хүтэлжэ, нааданай үзэмжые үргэжэ, нааданай «зурагтай» нэгэн болон ниилэжэ шадаа бшуу даа.

Концерт хүтэлhэн Жанна Чимитовна һайхан үгэнүүдээр хүн зониие урмашуулжа ябадаг, гүн сэдьхэлһээ ходол дүнгэжэ ябадаг зангаараал “Амарагни, шиниим хоолойтой аб адлихан аялга ниилүүлэн ганганаа аянай шубууд аажамхан хабартаа наашалаад, алтанхан намартаа аяндаа мордожо, дулаан орон дайда руу дуулан-дуулан талиихал… Хүндэтэ хэлэ нэгэтэ, заншал нэгэтэ айлшаднай, аянай шубуудай аян, зүн соо ороод лэ, хабартаа наашалжа, намартаа саашалжа байнгүй, саг үргэлжэ айлшалан манайдаа ерэжэл байгты, урматай, золтой, жаргалтай ябыт даа! “ – гэжэ иимэ һайхан үгэнүүдые хэлэһэн байна.

-Манай театр 1987 онһоо байгуулагдаһан. Ёһотойл монгол угсаатан һэеы гэр соо ажамидаржа, Хүхэ мүнхэ тэнгэри доро һайхан Монгол ороноо түүрээжэ ябадагбди, - гэжэ театрай уран һайханай талые даагша Нима Цырен хөөрэбэ.

Түрэл һайхан тоонто нютагаа, Монгол сайхан ороноо, газар, нуга дайдаяа магтан түүрээжэ дуулаһан ямар олон дуун бии гээшэб? Харин манай һайхан Буряад орон тухай дуун үсөөн гээшэл даа - гэһэн иимэ бодолнууд Монголой тоглолт харагшад бүхэн шахуу мэдүүлээ.
Фото Интернет-сайтhаа абтаба