Соёл уралиг 20 may 2021 861

​Сахалиин дуун   

© фото: pixabay.com

НЕНЕЦ ХЭЛЭН

Сахалиин дуун                    Нейко ЯНГАСОВА

Далайн эрьедэ зуугаад сахали ниидэжэ байба. Үнихэнэй үгы болоһон эмэ сахали ниидэжэ ерэбэ. Амандаа юушьеб зуунхай.

- Амтатай юумэ – балык асараа. Хубаалдаг лэ, - гэлдээд, бэшэниинь хажуудань ниидэн ошобо.

Теэд тэрэнь балык бэшэ, түмэр үзүүртэй годли байба.

- Туһалыт даа, үбшэнтэй! Ой-ой! – гэбэ эмэ сахали. Зуун сахали тэрэ годли татажа гаргажа шадабагүй.

Бүргэд-эмшэниие дуудахадань, тэрэ годлииень татажа гаргаад хэлэбэ:

- Юумэ хулууха гээшэмнай иимэл хойшолонтой ха юм. Дахин иигэжэ бү ябыт, зуун сахали-нүхэдни.

Ород хэлэндэ автор оршуулаа

Хүхюу азбука                            Галина ВАНУЙТО

Вако үзэгүүдые

Мелээр бэшэнэ,

Оронууд туһална,

Ухаа заана:

“К” үзэг уһанһаа –

“Ква”, “кря” гэһэндэл.

Чуумаа тойроод

Вако Сошоод гүйбэ:

“Зүгынүүд жииганаад,

“Ж” үзэг асараал”.

Га-га-га! – гагара шубуун

Гаараһандал дуугарба,

Загаһаяа аманһаа алдаад,

Залд гээ ха юм.

О-о-о-о! Орохон дуугарба,

Оёыт намдаа дэгэл

Үбэл үмдэхыем.

Тука-туки, туки-ток

Тоншобо алха – “Т” үзэг дуудаба.

Эжыдэл адли наран

“Э” үзэгые һануулан,

Эльбэн дулаасуулба.

Ород хэлэндэ Иван Волков оршуулаа

Некогой зүүдэн                       Валентина Няруй

…Неко эртэхэн бодоод,

Урса гэрээ сэбэрлэбэ.

Амтатай сайгаар

Айлшадые хүндэлбэ.

Хүүхэлдэйнүүдтэеэ

Хүхюу наадаба:

Оронуудай һүрэг

Нүүлгэбэ урагшань,

Олзоборилбо Үнэгэ, шандага.

Иигэжэ наадаад,

Унтаридаа оробо.

Зүүдэлбэ: вертолёдоор бэшэ,

Үүлэн дээрэ һуугаад,

Тундра дээгүүр ниидэнэ,

Тэндэһээ харана:

Оронуудаа тууһан

Үбгэн аба,

Агнуурида ябаһан

Аба, абга,

Урса гэр соогоо

Унтаһан хүгшэн эжы,

Бүүбэйн дуу дуулаһан

Булсагар хасартай эжы...

***

Үглөөгүүр һэреэд,

Неко Ехэшүүлтэй сугтаа

Ясавай-аргиш –

Оронуудай наартада

Одоол аятай һуугаад,

Нүүхэеэ гараба.

Мүнөө хаана нүүнэ хаб, Неко?

Ород хэлэндэ автор оршуулаа

Автор: Галина БАЗАРЖАПОВА-ДАШЕЕВА бэлдэбэ

Фото: pixabay.com