​Мойһон

Хүүгэдэй таһалгаһаа Долгорхоной бархирхань дуулдаба. Тэрэ оройдоол таба һаратай. Хонгёо шангахан хоолойнь һугшаран, бүри шангадажа эхилбэ. Саяна басагахандаа яараба.

Энэ басагаханиинь хүлеэгдээгүй сагта энэ дэлхэйдэ мүндэлһэн болоно. Хайшаншье гэхын аргагүй байба. Саяна түрөөгүй үхибүүгээ абхуулха аргые ехэ буруушаадаг, өөрыгөө харюусажа ябаха шадалтай байха.

- Юундэ үхимни бархираабши даа, - гэжэ Саяна улаа-ягаахан хасартай хүүхэндээ шэхэндэнь шэбшэбэ. - Ямар сэбэрхэнбши даа. Шимни бүхы юртэмсэмни болонош.

Эхынгээ гар дээрээ абахадань, басагахан бархирхаяа болибо. Саяна сэсэгээр шэмэглэгдэжэ оёгдоһон бүдтэй зөөлэн һандали дээрэ һуужа, гэртэхи самсынгаа дээрэхи шагтануудыень тайлажа, үхибүүгээ хүхүүлжэ захалба. Үдэрэй урихан туяа аргаахан таһалга руу шэнгэбэ. Наранай элшэхэнүүд шала дээгүүр наадана.

Сергей гэнтэ мэдэжэрхёо һаа, алахадаашье болохо. Һүүлшын сагта зангынь хубилшоо. Тухайлжашье байхадаа боломоор.

Тэрэ ехэл һанаа үнөөн болошонхой. Үбгэнэйнгөө ба түрэлхидэйнгээ урда түбэгшээнэ. Хүүгэдэйнгээ түлөө айдаһаниинь хүрэнэ. Танигдаагүй ерээдүй сагай урда зүрхэ алданхай байна. Зарим сагта тэрэнэй үгыдэ бултанда һанаа амар болохо гэжэ бодоно.

Саяна тэрэ һүниие дахинаа тархидаа оруулна. Тиихэдэ энэ үдэшэнь дууһашагүй байһай гэжэ һанаандань ороһон байгаа.

Суг нэгэ курсда һураһан нүхэдэй уулзалга болоһон байгаа. Тэдэнэй дунда Пашашье байгаа. Саянын инаг ганса түрүүшын дураниинь юм. Эдеэ хоол баридаг газарһаа тэдэ булта газаашаа гараба. Хэн нэгэниинь тамхи татажа, бэшэниинь үдэшэеэ үргэжэлүүлхэ тухайгаа шанга шангаар тоосолдожо эхилбэ. Нүгөөдүүлынь засаг түрын байдал тухай хөөрөө ябуулнад. Тэрэ Пашатай нюураараа уулзашабад. Саяна шангаар дуугарба:

- Нүхэд, би гэртээ ябахамни. Үглөөдэр ажалдаа элидхэл бэлдэхэ ёһотойб. Үшөө үхибүүдээ үглөөгүүр сэсэрлигтэ абаашахаб.

Нэгэ бага шэмээн таһалдашаба. Эндэ сугларһан зондо ажалшье, хүүгэдшье бии. Хэншье арсалдахаяа һанабагүй. Бултадаа Саянада дүтэлөөд, тэбэрилдэжэ захалба. Эгээ һүүлдэ Ирина дүтэлбэ. Тэрэ нэгэ бага һогтоһоншье һаа, хүл дээрээ тогтожо шадаба.

- Хайратайхан минии, хонходолсуужабди. Шамдаа дуратайб, - гэжэ нюдэ руунь шэртээд, Паша руу миһэрэн, хани басагаяа тэбэрижэ таалаад абаба.

Паша эхэнэрые хүргөөд ерэхэеэ мэдүүлбэ. Үшөө орой болоодүй байба. Тиигэбэшье газаа боро хараан боложо эхилбэ. Маршрутна унаанууд үшөөл хото соогуур ябаһан зандаа байба.

Тэдэ абяа аниргүй алхалнад. Май һарын түгэсэхэ үе. Мойһоной хангал үнэр агаарта тунанхай байба. Хүлнүүдынь хүбхэн шэнги болошонхой - наранда халашанхай асфальт руу хүнгэхэнөөр гэшхэн байба. Зөөлэхэн һэбшээн нюрга ба хүзүү эльбэһэндэл үлеэнэ. Дулаахан һүни ойртоод байба.

- Саяна, - гэжэ аалиханаар Паша дуугарба.

- Юун бэ, Паш.

- Ши жаргалтай гүш?

- Харин ши?

- Би түрүүн асуугааб.

- Жаргалтайб гэжэ өөрыгөө бодоноб. Тиибэшье хүнэй хуби заян хододоо золтой байдаггүй. Тэрээндэ ходо ямар нэгэн юумэн дутаад байдаг. Пашка, ши өөрыгөө жаргалтайб гэжэ бододог гүш?

- Би мэдэнэгүйб... Тиибэшье үхибүүгээ харахадаа, сэдьхэл һанаамни баяраар халидаг. Заримдаа энэ дэлхэйдэ һанаһанаа бултыень абанагүйб гэжэ багсаадагби. Энэ наһанайнгаа шухала юумэндэ хүртэнэгүйб гэжэ бодогшоб.

- Хүн бүхэн тиимэ бодолнуудта эзэлэгдэдэг. Ганса ши бэшэ. Иимэ саг үнгэрдэг. Энэ дунда наһанай сэдьхэлэй гуниглал. Тиибэшье бидэ үшөө залуубди, - гэжэ Саяна энеэбхилэн һагад дуугарба.

Тэдэ автобусой буудалда дүтэлбэд. Пашын хүзүүдэлдэн тэбэрихэдэнь, тэрэ үбсүүндэнь тархияа табиба. Зүрхэнэйнь сохисо шангадахаяа һанаба. Бэеын дулаае тэрэ мэдэржэ, балсангуудынь нэгэ бага хүсөө зангидаба. Энэ инаг хүнэйнгөө бэедэ нэнгээд байхаяа һанаба. Гэнтэ Паша тэрэнэй үргэнэйнь үзүүрһээ адхаадхиба, хоюуланайнь уралнууд бэе бэедээ няалдашаба. Һүниин бүрэнхы фонариин туяада тэдэ хоёрой бэенүүдынь нэгэн шэнги боложо харагдана. Энэ агшан зуура саг тогтошоһон шэнги болобо. Улаан архи сэдьхэл мэдэрэлыень буруутааба. Арһа бэеыень жэгнээд абаба. «Зебрада» байһан һогтуу хүндэ абяа гаргаһан машина тэдэнэй һанагдаагүй таалалдаае таһалдуулба.

Паша Саяные хараадхиба. Саг һөөргэнь тэхэрюулһэн шэнги. Табан жэл үнгэрөөшьегүй шэнги. Тэрэнэй ута хара үһэниинь тэрэл зандаа зөөлэн. Тэрэл туранхай гарнуудынь, тэрэл наранда шаруулһан зөөлэн бэень.

Тэрэ гарнуудыень адхажа, аргаахан һураба.

- Намда ошоё. Һамгамни хүбүүнтэеэ түрэлхидтөө нютагаа ошонхой.

- Намда гэртээ ошохо хэрэгтэй. Харанхышье болошобо. Ши иигээд бүхы басагадые гэртээ уридаг гүш?

- Үгы, гансал шамайе. Үглөөдэр ерэжэ шадаха гүш?

- Үгы ааб даа, - гэжэ Саяна харюусаба.

- Хэзээ шадахабши?

- Хэзээ тиимэ арга оложо шадаха юмбиб. Өөрөө ойлгожо байна ха юмши.

Тиигэлдэһээр байтарнь, автобус дүтэлбэ. Тиибэшье автобусой ондоо тээшээ ябаха замтайшье һаань, Саяна һуушаба. Пашада гараараа даллаба. Тэрэнь байһан газартаа зогсожол байба.

Хорин метр хугасаа үнгэржэ ябахадаа, Саяна жолоошондо хандаба:

- Байлгахыетнай гуйнаб! Намда гараха хэрэгтэй, би ондоо номертой унаада һуушабаб! - гээд, маршруткаһаа гүйжэ гараба.

Зүрхэниинь лугшан сохилжо байба. Юугээ хэжэ, яажа байна гээшэбиб гэһэн бодол толгойень эзэлбэ. Үбгэнэйнь нюур шарай нюдэндэнь харагдаадхиба, тиибэшье бэеэ барижа шадабагүй. Паша үшөөл буудал дээрэ зогсожо байба.

- Паша, Пашка!

Тэрэнь урдаһаань гүйшэбэ. Саяна баһа алхам хэбэ. Тэдэ тэбэрилдэшэбэд. Тэрэнэй нариихан гарнууд хүсэтэй хүзүүндэнь аһалдашаба. Уралнуудынь дахинаа омогтойхоноор уулзашаба.

Энэ һүни хоюулаа үнгэргэбэд. Үни удаан һүниин үйлсэнүүдээр тэдэ зайбад. Тиигэжэ ябаһаар, нэгэ томохон бэшэ зочид буудалда орожо, шампанска уубад. Зугаалдабад, хүхилдэбэд. Үнгэрһэн сагаа дурсабад.

Үүрэй сайхын урда тээ Саяна такси дуудаба. Паша үшөөл унтажа байба. Тэрэ хамар дороо хөөрхэнөөр хурхиржа байба. Саяна энхэрэлтэйгээр хасар руунь таалаба. Гараараа бэе дэгүүрнь ябуулжа эльбэнэ. Альга, хургануудыеньшье нэмэринэ. Паша һэрибэгүй. Такси ерэбэ. Гуталаа үмдэжэ, үлгөөтэй дэгэлээ, сүүмхэеэ абаад гараба. Үшөө дахин унтажа байһан Пашые хаража, нюур шарайень хадуужа абахаяа һанаһандал, аргаахан номерһоо гаража ошобо.

Саяна ехэл алдуу гаргаһанаа ойлгожол байгаа. Саг зуурын амарлингы ташаяанда абтаһанаа, тэрэ шанална. Тиибэшье тэрэ эхэнэр хүнэй амидын жаргал бэе дээрээ үзэһэнөө мартанагүй. Саяна тиибэшье Пашада хонходобогүй. Үглөөдэрыньшье бэшэ, долоон хоногшье болоод бэшэ, һарашье болоод бэшэ. Һүүлдэнь мэдэхэдээ, нарайлха болошоhон байба.

Тэрэнэй багахан Долгорхон түрүүшын дурыень һануулжа байха залуурниинь болонхой. Тэрэ дулаахан намдуухан һүниин аятайхан нюуса үйлэ ябадалыень һануулан байна.

Оксана ШТИХ

Оюна ЦЫДЕНОВА оршуулба