Музейшье барижархихабди...

Түүхэтэ баялигууд шадамар гарта

Соёлой дээдэ һургуулида музейн хүдэлмэрилэгшэдые 20-дохи зуун жэлэй 60-70-аад онуудһаа бэлдэжэ эхилһэн байна. Харин 1991 ондо музеологиин тусхай кафедра байгуулагдаа һэн. Түрүүн эндэ “музейн хүдэлмэрилэгшэ-түүхэшэн” гээд мэргэжэлтэдые бэлдэжэ захалаа бэлэй.

- Манай музеологиин кафедра хэдэн шэглэлээр мэргэжэлтэдые бэлдэнэ. Дүүргэгшэднай ганса Буряад Уласта бэшэ, мүн Саха (Яхад), Тыва Уласуудта, Үбэр Байгалай хизаарта, Эрхүү можодо эрхимээр хүдэлжэ байдаг. Нэгэ бүлэг оюутаднай аяншалгын газаршалагшад боложо һурана. Хажуугаарнь ехэ үзэсхэлэн-выставкэнүүдые эмхидхэжэ һурганабди. Нүгөө бүлэг оюутаднай музейн ажал, түүхэтэ хүшөө болон байшануудые үзэнэ. Жэл бүри сэхэ хабаадалгагүйгөөр (заочноор) 9 хүн, сэхэ хабаадалгатайгаар (очноор) 18 хүн һурахаяа маанадта ороно. Булта диплом хүрэтэр хүрэнэгүй. Юуб гэхэдэ, һуралсалай талаар эндэ һурахада, тиимэ бэлэн бэшэ. Жэшээлбэл, 1-дэхи курсда ерээд, хими үзэхэдөө, ехэ гайхана. Музейн хүдэлмэрилэгшэдтэ эгээл хэрэгтэй зүйлнүүдэй нэгэн болоно бшуу, - гэжэ социальна соёлой ажаябуулгын, аяншалгын болон угай баялигуудай факультедэй декан Евгений Владимирович Семёнов хөөрэнэ.

Музеологиин кафедрын 4-дэхи курсын оюутадтай һая уулзажа, залуу халаанай һонирхолтой ажабайдалтай танилсаабди. Бүлэгэй староста Екатерина Шайдуровагай тэмдэглэһээр, оюутан ябаһан хаһань һонирхолтойгоор үнгэрнэ.

 - Нэгэдэхи курсда һурахадаа, Буряадайнгаа музейнүүдээр ябажа, танилсалга үнгэргөөбди. Үбэр Байгалай хизаарай Петровск-Забайкальский хотодо декабристнуудай музей хүрөөбди. Мүнөөшье болотор ехэ харилсаа холбоотойбди, элдэб хэмжээ ябуулгада хабааданабди. Маанадһаа урид эндэ һураһан оюутад хари гүрэнүүдээр һайса ябаа. Варшава, Дрезден, Улаан-Баатар гэхэ мэтэ хотонуудаар ябажа, ерээдүйнгөө мэргэжэлтэй танилсаа. Харин бидэ ковидта хаагдашоод, хаанашье ошоногүйбди, - гэжэ Екатерина Шайдурова нэгэ бага гунигтайгаар хөөрэнэ.

Холуур ябаашьегүй һаа, һонирхолтой үйлэ хэрэгүүдтэ тэдэ эндээшье хабаадана. Зариманиинь онлайн аргаар ондоо хотонуудта болоһон хэмжээнүүдтэ оролсоһониинь һайшаалтай. Энэл бүлэгэй Василина Бутакова 2021 ондо дээдэ һургуулиингаа конференцидэ хоёр шэглэлээр шалгаржа гараа. Бусад ажал хэрэгүүдтэ оролсоһоноо, ерээдүй мэргэжэлтэд иигэжэ хөөрэбэ.

Кристина Гаврилова: - Улаан-Үдэ хотын Загорск тосхондо оршодог хүүгэдэй урлалай 3-дахи һургуулида музей нээхэ ажал ябуулаабди. Тус һуралсалай гуламтын түүхэдэ энэ музей зорюулагдаха. Хэзээб даа эндэ хүдэлһэн, һураһан хүнүүдтэй уулзажа, элдэб мэдээсэлнүүдые, хэрэгсэлнүүдые суглуулаабди.

Аюна Гомбоева: - Тарбагатайн аймагай дэбисхэр дээрэ археологическа малталгада хабаадаһанаа мартахагүйб. Неолит хаһын урданай хүнэй хэбтэритэй дайралдашообди. Яһала юумэ олообди. Элдэб арьяатанай яһа, тэрэ үеын страусай үндэгэнэй хальһа газар дороһоо гаргагдаа.

Екатерина Челпанова: - Улаан-Үдэ хотодо түүхэтэ хуушан гэрнүүдые гоёожо байна гэһэн мэдээсэл нёдондо олон хүн дуулаһан байха. Бидэ тэндэ хүдэлөөбди. “Хуушан хото” гэһэн бүхэроссиин түсэлдэ манай ниислэл оролсоо. Урданай дүрбэн гэрэй зүйлнүүд шэнэдхэн һэргээгдээ. Манай бүлгэм хоёрыень бүтөөгөө. Эндэ хабаадаһамнай, тон ехэ буянта хэрэг боложо үгөө гээд һанагдана.

 Бүлэгэй басагад мүнөө жэл бакалаврнууд боложо гарахань. Тэдэ булта саашаа һуралсалаа үргэлжэлүүлхэ һанаатай. Буряад Уласай Үндэһэтэнэй музейн шэнэ байшан баригдахые хүлеэшэнхэй, тэндэ ажал олохо дуратайнууд.

- Барилгые түргэдхэнэ бэзэбди. Бидэшни шэрдэжэ, сагаадажа, элдэб юумэ хэжэ һураабди. Хүрзэ баряад, малтажашье шадаха болообди. Барилгашанай мэргэжэл шудалбал, музейшье барижархихабди гээд һанагдана, - гэжэ согтой, хүхюу зугаатайгаар Анна Дамбинова хэлээд, булта маанадые энеэлгэбэ.

Магадгүй!