Хальмагай талаһаа

- Манай Хальмаг Улас байгуулагдаһаар 100 жэлэйнгээ ойн баяр һаяхана, 2020 ондо тэмдэглэһэн байна. Танай улас 2023 ондо ойн баяраа угтахаяа бэлдэнэ. Хальмагай уран зураашад Буряадта ерэжэ, нэгэшье дахин бүтээлнүүдээ харуулаагүй байгаа бшуу. Тиимэһээ  баяртайбди гэбэл, юушье хэлээгүйдэл адли байна, - гэжэ Хальмагай Уран зураашадай холбооной түрүүлэгшэ, арадай уран зурааша Виктор Дорджиев мэдүүлнэ.

Хүндэтэ айлшадай хэлэһээр, “Восток-Арт” үзэсхэлэндэ табигдаха ажалнууд ехэ наринаар шэлэгдээ. Нэн түрүүн  уран зураашад бүтээлнүүдээ Элистэ хотодо олоной анхаралда дурадхаа. Уран зурагуудта дуратай арад зонтой харилсажа, эрхимүүдые элирүүлхэ гэжэ эмхидхэгшэд оролдоо. Удаань Дагестанай Уласай ниислэл Махачкала хотодо зурагууд табигдаа. Тиин олоной һайшаалда хүртэһэн ажалнууд шэлэгдэн абтаа. 30 уран зураашадай, алтан гартайшуулай 130 гаран бүтээлнүүдые Буряадай харагшад шэртэхэ аргатай. Заал һаа үндэр сэгнэлтэдэ хүртэхэ гээд һанагдана.

- Одоошье иимэ үзэсхэлэндэ буряадуудтаяа уулзабабди. Нёдондо бидэ Ородой Юрэнхылэгшын грант шүүһэн байнабди. Хоёр уласай Соёлой яамануудай харилсаанай ашаар Буряадай харагшад хальмагуудайнгаа бүтээлнүүдые хараха арга боломжодо хүртэбэ гээшэ. Маанадые ехэ һайнаар угтажа абаа. Гэртээшье ошохоёо һананагүйбди, - гэжэ Н.Н. Пальмовай нэрэмжэтэ Хальмаг Уласай Үндэһэтэнэй музейн захиралай орлогшо Ирина Новомлинова энеэбхилэн хэлэнэ.  

Элистэһээ табан уран зураашад тусхай урилгануудые абажа, Буряадта айлшаар буугаа. Нээлгын баяр ёһолол морин хуурай абяан доро эхиеэ абаа. ВСГУТУ-гай “Белый день” ансамбль хальмаг хатар гүйсэдхэжэ,  уригдаһан айлшадай зүрхэ сэдьхэлые хайлуулаа.

Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамал Сергей Дорош амаршалгын үгэ хэлэхэдээ, үзэсхэлэниие ехэ удха шанартай гэжэ нэрлээд, нүхэсэлгын эхин болохо хэмжээ ябуулга гэжэ тэмдэглээ. 

- Буряадаймнай арад зон аха дүү хальмаг угтайшуулай уран зураашадай, дархануудай ажалнуудые өөрынгөө нюдөөр үнинэй харахаяа һанадаг байгаа. Одоошье бидэ һанаһандаа хүрэбэбди, хальмагууднай ехэ  үзэсхэлэн дэлгээжэ, олониие баясуулхань. Уран зураашад бултыемнай нэгэдүүлбэ гээшэ. Буряад хальмаг хоёр дүтэ арадууд байна гэжэ үзэсхэлэндэ табигдаһан ажалнууд гэршэлнэ. Үргэн тала дайда, үзэсхэлэнтэ байгаали, арадуудай хүбүүд басагадые харахада, адлирхуу байна. Хальмагуудай 1 дүгээр Пётр хаантай уулзаһаниие харуулһан һайхан зурагые эндэ оромсоороо харанабди. Мүн манайшье мэдээжэ уран зурааша Солбон Ринчинов хори-буряадуудай Пётр хаантай уулзалгые өөрынгөө зураг дээрэ харуулаа бэлэй. Тиимэһээ Хальмаг Уласай уран зураашадай ажалнууд буряадуудай зүрхэ сэдьхэлдэ дүтэ байха гээд һанагдана, - гэжэ Буряад Уласай соёлой сайд Соёлма Дагаева хөөрэнэ.

“Встреча Петра 1 с ханом Аюкой на Волге близ Саратова в 1722 году” гэһэн зураг тухай соёлой сайд хэлэһэн байна. Энээниие Хальмагай дунда наһанай үеын уран зурааша Мерген Мошулдаев бүтээгөө гээд хэлэлтэй. Юрий Бадмаев, Владимир Киштанов, Олег Хейчиев, Бадма Утнасунов болон дунда үеын уран зураашадай ажалнууд олондо һайшаагдаха гээд һанагдана. Хальмаг орондоо холо ойгуур нэрэ солотой дээдэ гарай уран зураашадай, дархануудай бүтээлнүүд бултаниие һонирхуулха. Владимир Куберлинов, Виктор Терехов, Руслан Тимошенко, Олег Цаганов, Цебек Адучиев, Владимир Васькин гэгшэдые тэдэнэй тоодо нэрлэмээр. Залуу һүрэг уран зураашадай ажалнууд мүн лэ табигданхай. Тэдэнэй тоодо Светлана Санджиевае онсолмоор.

Хальмагай Уран зураашадай холбооной түрүүлэгшэ Виктор Дорджиев “Шатар” гэжэ нэрэтэй ажалаа олоной анхаралда дурадхана. Виктор Исаевич яһаар, шулуугаар, модоор, түмэрөөр дархалдаг юм.

- Буряад орон ерэхэеэ үнинэй һанагша һэм. Һайнаар бэлдээб. Мамонтын һоёо шүдэ оложо, эрхи һиилэн бэлдээб. Ивалгын дасан ошожо, Этигэл хамба ламын мүнхэ бэедэ мүргэжэ, одоошье һанаһандаа хүрэһэндөө баяртайб. Эрхи бэлэг баряаб, - гэжэ Виктор Дорджиев хэлэнэ.

Холоһоо ерэһэн айлшад ганса Ивалгын дасанда хүрөө бэшэ, мүн Буряадай уран зураашадтай дүтөөр танилсажа, хэдэн хэмжээ ябуулгануудта хабаадаа.

Хальмагай уран зураашадтай Москва хотодо үнгэргэгдэдэг элдэбын хуралдаануудта уулзанабди. Табан жэлдэ нэгэ дахин үнгэрдэг арадуудай үзэсхэлэндэ ажалнуудаа табинабди. Теэд бултанай бүтээлнүүд тэндэ табигданагүй ха юм. Буряадта үзэсхэлэн харуулхаяа ерэһэндэнь булта баяртайбди. Юуб гэхэдэ, олон һонирхолтой уулзалганууд эмхидхэгдээ. Дүй дүршэлөөрөө хубаалдахадамнай туһатай байха гээд һананабди. Байгал далай дээрэ болодог пленэртэ хабаадахыень хальмагуудые уриһан байнабди, - гэжэ Буряадай Уран зураашадай холбооной түрүүлэгшэ Евгений Болсобоев хөөрэнэ.