Олонхо нютагай онсо хүгжэм

Ойн баярта дашарамдуулан...

«Олонхо дайдын хүгжэм» гэжэ нэрлэгдэһэн үдэшэдэ Буряадаймнай ажаһуугшад сэдьхэлээ амаруулжа, жэгүүртэ хүгжэмэй долгиндо зүрхэеэ хүдэлгэжэ бусаһан байна. Ашагта малтамалаар баян, алташа, мүнгэшэ дархашуулаараа холуур суурхаһан Олонхо нютагай хүндэтэй айлшад Буряад Уластамнай хэдэн үдэрэй туршада тоглолто үгэжэ, арадайнгаа хүгжэмтэй танилсуулаа. Үдэшын эхиндэ Саха (Яхад) арадай бөө мүргэлэй заншал сахин, зүжэглэмэл наада харуулбад. Бөөгэй хубсаһа үмдэһэн зүжэгшэн ая ганга анхилуулжа, хэс хэнгэргэ наяруулжа, мүргэлэй хэһэг харуулба, Кыыл Уолын  нэрэмжэтэ үндэһэтэнэй оркестр арадайнгаа хүгжэм аянгатуулба. Ойн баярнуудта зорюулагдаһан баярай үдэшэ иигэжэ эхиеэ абаһан байна. Хүгжэмшэдэй энэ бүлгэм Буряад Улас анха түрүүшынхиеэ гастролёор хүрэжэ ерэбэ. Арадайнгаа аялга дуунуудтай Буряадай ажаһуугшадые аяар 30 гаран хүгжэмшэд танилсуулаа. Яхадай Үндэһэтэнэй мэргэжэлтэ оркестрэй хүгжэмшэдэй Улаан-Үдын тайзан дээрэ наадахадань, тэдэнэй зүрхэ сэдьхэл хүлгөөд абаһан байна. Ушарынь гэхэдэ, тэдэнэр 35  жэлэй саада тээ мэргэжэлтэ хүгжэмшэн болохо зорилготойгоор ВСГИК-тэ оюутад боложо ороһон байна. Залуу наһанайнгаа согтой хаһа үнгэргэһэн хото тэдэниие дулааханаар угтан абаба.

• Түрэл болоһон Улаан-Үдэ хотымнай хүндэтэ ажаһуугшад! Буряад Уласай 100 жэлэй ойн баяртай манай бүлгэмэй байгуулагдаһаар 30 жэлынь тудалдаба. Бидэ Буряад Уласай соёлой сайд Соёлма Дагаеватай, Үндэһэтэнэй дуу хатарай «Байгал» театрай захирал Дандар Бадлуевтай нягта холбоо барин ажаллаһанай ашаар энэ гастроль үнгэргэжэ байнабди. Ашата багшанарайнгаа хүндэлэлдэ һуралсалайнгаа түрэл гуламтада уулзалга үнгэргөөбди. Хүгжэм дуунда дуратай ябагты! Хүгжэм гээшэ хэтэдээ мүнхэ. Хүгжэмдэ үндэһэ яһатан гэжэ илгаа байхагүй, - гэжэ Саха (Яхадай) Үндэһэтэнэй хатарай театрай оркестрэй дирижёр, хүтэлбэрилэгшэ Николай Петров хэлэбэ.

Угтан абаба

Хүгжэм дуунда дуратай зон энэ үдэшэ танхимаар дүүрэн сугларжа, зүжэгшэдэй аялгата дуунуудаа хангюурдахадань, нэрьемэ альга ташалгаар угтажа байгаа.

- Хоёр можын Засагай газарнуудай, Соёлой яамануудай ябуулһан ажалай дүн боложо, Үндэһэтэнэй инструментнүүдэй оркестр манай нютаг айлшалба. Ажаһуугшадтамнай арадайнгаа хүгжэм дуу ханхинуулжа бэлэглэһэндэтнай баяраа мэдүүлнэбди. Соёлой дээдэ һургуулида наһанайнгаа мэргэжэл шудалхадатнай, эрдэм мэдэсэ олгоһон багшанартаа һайниие хүргэжэ ябаһан таанад бэрхэнүүд гээшэт. Эрхилжэ байһан ажалтнай бүри эршэтэйгээр ябаг. Бүхы буряад арадай зүгһөө баяр баясхаланиие хүргэжэ, алда хадагаар золгоноб, - гэжэ соёлой сайд Соёлма Дагаева хэлээд, баглаа сэсэгүүдые болон бэлэгүүдые айлшадтаа бариба.

Тайзан дээрэ хамта

Тоглолтын гайхал гэхэдэ, Буряадайшье, Яхадайшье Үндэһэтэнэй хүгжэмтэ оркестрнүүд тайзан дээрэ хамта гаража наадаба. Яхад Уласай арадай зүжэгшэн Григорий Петров аргагүй гоёор  Цыденжаб Жимбиевэй үгэ дээрэ Сергей Манжигеевэй бэшэһэн «Шамхандаа» гэжэ дуу гүйсэдхэбэ. Һайхан сэбэр хоолойгоороо Григорий Петровой дуулахадань, буряад лэ хүн аянгатуулжа байна гэжэ һанахаар байба. Харин харюудань манай «Байгал» театрай Чимит Санжимитупов яхад хэлэн дээрэ дуулахадань, тоглолтодо ерэһэн айлшад дулааханаар тэрэниие угтан абаба.

Хүн бүхэндэ угаа дүтэхэнөөр һанагдадаг Гунга Чимитов Анатолий Андреев хоёрой зохёоһон «Эжы» гэжэ дуу Буряадаймнай түрүү дуушадай нэгэн Бүтидэй Дондок-Сэрэн айлшаар ерэһэн оркестрэй аялга доро аргагүй һайханаар дуулажа, олоной зүрхыень хүдэлгэһэн байха.

Үнэхөөрөөшье, хүгжэм дуун гээшэ хэтын хэтэдэ мүнхэ лэ! Ямаршье арад түмэн, үндэһэ яһатан аялга дуунай аргаар сэдьхэлээрээ амаржа, һайхан мэдэрэлдэ абтадаг. Тиимэһээ хоёр уласай хүгжэмшэд бэе бэедээ айлшалжа, арад зоноо хужарлуулжа байхань болтогой!