Ниигэм 9 oct 2023 828

Буряад-монгол зурхай октябриин 9-һөө 15 болотор

© фото: Анна Огородник

Октябриин 9, гарагай 2, буряад-монгол литээр 25.

25-ай үдэр - хандамаанарай Дүйсэн. Энэ үдэр наһа барагшые хүдөөлхэдэ, аралжаа наймаа ябуулхада, гэр барихада, шорой шулуугаар барилгын ажал хэхэдэ һайн. Амга­лан тайбанай, баялигай, малгайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада, гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

«Түрэлнүүдэй» үүдэн нээгдэнэ: түрэл гарал­нуудтаяа найрлахагүй. Харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ тээшэ һайн.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ, ураг­шатай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – нюдэнэй даралта ехэ­дэхэ.

Октябриин 10, гарагай 3, буряад-монгол литээр 26.

26-да газар хахалхада, айраг тараг бүрихэдэ һайн; аралжаа наймаа ябуулхагүй, адуу мал худалдахагүй. Амгалан байдалай, илангаяа баялигай хэшэг даллага абахада, хулгана, луу, бишэн жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэ­дэ, һайн үдэр.

«Хэрэмэй» үүдэн нээгдэнэ: гэрэй һуури татахагүй, гэр байра заһабарилхагүй, зөөлгэхэгүй. Энэ үдэр «морин үхэхэ, эмээл хухарха» ушарһаа харгыда гарахада муу, илан­гаяа зүүн зүг руу.

Морин, могой жэлтэнэй урагшатай үдэр; хулгана, гахай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ гараг. Тахяа, бишэн жэлтэндэ муу үдэр - һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – жаргалда.

Октябриин 11, гарагай 4, буряад-монгол литээр 27.

27-до наһа барагшые хүдөөлхэдэ, айраг тараг бүрихэдэ һайн. Хурим түрэ наадахагүй.

Амгалан тайбанай, адуу мориной хэшэг даллага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

«Бэриин» үүдэн нээгдэнэ: бэриин хэрэгүүдые үйлэдэхэгүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ тээшэ һайн.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг байхые оролдог.

Үһэеэ абхуулхада – жаргалда.

Октябриин 12, гарагай 5, буряад-монгол литээр 28.

28-ай үдэр наһа барагшые хүдөөлхэгүй, бэри буулгахагүй. Амгалан тайбанай, иланга­яа хүүгэдэй даллага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

«Хүүрэй» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшын хэрэг үйлэдэхэгүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ тээшэ һайн.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – ама хэлэн, хэрүүл тэм­сэл дэлгэрхэ.

Октябриин 13, гарагай 6, буряад-монгол литээр 29.

29-эй үдэр Нирманарати замбиһаа бур­хад буужа, хүн зоной үйлэдэһэн муу, һайн хэрэгүүдые сэгнэжэ үзэдэг. Дайсаниие дара­хада, бузар буртаг зайлуулхада һайн. Бэри буулгахагүй, адуу мал худалдахагүй, аралжаа наймаа ябуулхагүй. Амгалан тайбанай, хони­ной хэшэг даллага абахада һайн.

«Хүүрэй» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшын хэрэг үйлэдэхэгүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүг руу гэмгүй.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – һүнэһэн зайлажа магад.

Октябриин 14, гарагай 7, буряад-монгол литээр 30.

30-ай Дүйсэн – Бурхан багшын үдэр. Айраг тараг бүрихэдэ һайн. Бэри буулгахагүй, гэр барихагүй, шорой шулуугаар барилгын ажал хэхэгүй. Баялигай, илангаяа таряанай даллага абахада, бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

«Ниитын» үүдэн нээгдэнэ: шухала хэрэгүүдые эрхилхэгүй, суглаанда, шухала уулзалгада суглархагүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу зүглэхэдэ һайн.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туу­лай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр - һэргэг байха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – ама хэлэн, хэрүүл тэм­сээн дэлгэрхэ.

Октябриин 15, гарагай 1, буряад-монгол литээр шэнын 1.

Шэнын 1-дэ һанаһанаа бүтээхэдэ, илан­гаяа худаг малтахада, газар хахалхада, шэнэ хэрэг эхилхэдэ һайн. Наһа барагшын хэрэг үйлэдэхэгүй. Энэ үдэр амгалан тайбанай, эдеэ унданай, баялигай, адуу малай хэшэг даллага абахада, хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

«Айлшанай» үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй. Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүг руу һайн.

Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – наһан хорохо.

Зурхай Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник