Ниигэм 20 nov 2023 796

Буряад-монгол зурхай ноябриин 20-hоо 26 болотор

© фото: Анна Огородник

Ноябриин 20, гарагай 2, буряад-монгол литээр шэнын 8.

Отошо бурханай Дүйсэн үдэр.

8-ай үдэр муу муухайе, дайсанаа дарахада урагшатай; холын замда мордохогүй, хүдөө газарта ажал хэхэгүй, гэрлэхэгүй, хубсаһа эсхэхэгүй.

Амгалан тайбанай, баялигай, малгайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада, гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн. Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, «эдир» болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наа­да эмхидхэхэдэ, шэнэ тушаал эзэлхэдэ һайн. «Үхээриин» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшые хүдөөлхэгүй.

Энэ үдэр «морин үхэхэ, эмээл эбдэрхэ» ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ, урагшатай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – наһан утадхаха.

Ноябриин 21, гарагай 3, буряад-монгол литээр шэнын 9.

9-эй үдэр аралжаа наймаа ябуулхада һайн; гэрлэхэгүй.

Амгалан тайбанай, илангаяа баялигай хэшэг даллага абахада, хулгана, луу, бишэн жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ, һайн үдэр.

Гарагай гал махабад одоной уһан маха­бадтай ушаржа, «үхэл» болоно: амидаралай хүсэн һуларна; эмнэлгэ болон эхилһэн хэрэгүүд урагшагүйдэхэ. «Үхэлэй» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшын хэрэг бүтээхэгүй.

Харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Морин, могой жэлтэнэй урагшатай үдэр; хулгана, гахай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ гараг. Тахяа, бишэн жэлтэндэ муу үдэр, һэргэг яба­ха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – үбшэндэ.

Ноябриин 22, гарагай 4, буряад-монгол литээр 10.

10-да холын замда мордохогүй.

Амгалан тайбанай, адуу мориной хэшэг даллага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, «эдир» болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ, хурим түрэ наадахада, шэнэ тушаал эзэлхэдэ, гэр бүлэ шэнээр байгуулхада һайн. «Ниитын» үүдэн нээгдэнэ: суглаа зарлахагүй, шухала уулзал­гада суглархагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада муу, илангаяа баруун зүг руу.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг байхые орол­дог.

Үһэеэ абхуулхада – жаргалда.

Ноябриин 23, гарагай 5, буряад-монгол литээр 11.

11-дэ найр наада эмхидхэхэдэ һайн.

Амгалан тайбанай, илангаяа хүүгэдэй даллага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай гал махабад одоной хии махабадтай ушаржа, «хүсэн» болоно: эхилһэн хэрэгүүдээ түгэсхэхэдэ, һуралсалай хэрэгүүдтэ урагшатай, һайн. «Айлшанай» үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – ухаан хурсадаха.

Ноябриин 24, гарагай 6, буряад-монгол литээр 12.

12-то айраг тараг бэрихэдэ, тушаал эзэлхэ­дэ, захиралта гаргахада һайн. Амгалан тай­банай, хониной хэшэг даллага абахада һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, «эдир» болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ, хурим түрэ наадахада, шэнэ тушаал эзэлхэдэ, гэр бүлэ шэнээр байгуулхада һайн. «Наймаанай» үүдэн нээгдэнэ: олзын хэрэг эрхилхэгүй.

Энэ үдэр «морин үхэхэ, эмээл эбдэрхэ» ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – аминда харша.

Ноябриин 25, гарагай 7, буряад-монгол литээр 13.

13-да гэр байрануудые барихада, газарай ажалнуудые ябуулхада, холын замда мордо­ходо һайн; адуу мал худалдахагүй.

Баялигай, илангаяа таряанай даллага абахада, бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, «эдир» болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ, хурим түрэ наадахада, шэнэ тушаал эзэлхэдэ, гэр бүлэ шэнээр байгуулхада һайн. «Хүбүүнэй» үүдэн нээгдэнэ: хүүгэдэй шухала хэрэг үйлэдэхэгүй, түрэһэн үдэрыень тэмдэглэхэгүй, гэрһээ холо эльгээхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүг руу гэмгүй.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туу­лай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр, һэргэг байха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – жаргалда.

Ноябриин 26, гарагай 1, буряад-монгол литээр 14.

14-дэ хотодо хэрэг бүтээхэдэ, адуу мал худалдахада һайн; үрэһэ тарихагүй.

Энэ үдэр амгалан тайбанай, эдеэ унданай, баялигай, адуу малай хэшэг даллага абахада һайн.

Энэ үдэр гарагай гал махабад одо­ной хии махабадтай ушаржа, «хүсэн» болоно: эхилһэн хэрэгүүдээ түгэсхэхэдэ, һуралсалай хэрэгүүдтэ урагшатай, һайн. «Сэрэгэй» үүдэн нээгдэнэ: сэрэг хүдэлгэхэгүй, заргалдахагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – баялигта.

Зурхай Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник