Ниигэм 27 nov 2023 768

Буряад-монгол зурхай ноябриин 27-hоо декабриин 3 болотор

© фото: Анна Огородник

Ноябриин 27, гарагай 2, буряад-монгол литээр 15.

Абида бурханай дүйсэн үдэр.

15-ай үдэр гэр барихада, үрэһэ тарихада болон арьбажуулгын бүхы үйлэнүүдтэ урагшатай; холын замда мордохогүй, гэрлэхэгүй, эмнэлгэ эхилхэгүй.

Амгалан тайбанай, баялигай, малгайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада, гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн. Энэ үдэр “айлшадай” үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ зүг руу гэмгүй.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ, урагшатай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – үлзытэй, гэбэшье һүнэһэн толгойдо оршоно. 

Ноябриин 28, гарагай 3, буряад-монгол литээр 16.

Бальжиниматай (Согто) үдэр амиды ба нүгшэһэнэй ямаршье үйлэдэ һайн. Энэ сагта синпүн гэхэ мэтэ газарай бусад эзэдэй байбалшье, али үгышье һаань, согто хутаг оршохо, буян болохо.

16-ай үдэр нүхэд болоходо (тангариглахада), аралжаа наймаа ябуулхада урагшатай.

Амгалан тайбанай, баялигай, малгайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада, гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай гал махабад одоной гал махабадтай ушаржа, “арьбажаха” болоно: худалдаа наймаанда, олзын хэрэгтэ, хүрэнгэжүүлгэдэ, урьһалалгада болон арьбажуулгын бүхы үйлэнүүдтэ һайн. “Хэрэмэй” үүдэн нээгдэнэ: гэрэй һуури татахагүй, гэр байра заһабарилхагүй, зөөлгэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада муу, илангаяа баруун зүг руу.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ, урагшатай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – уушханай үбшэндэ.

Ноябриин 29, гарагай 4, буряад-монгол литээр 17.

17-до худалдаа наймаа ябуулхада, наһа барагшые хүдөө табихада һайн; бэри буулгахагүй.

Амгалан тайбанай, адуу мориной хэшэг даллага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, “эдир” болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ һайн. “Бэриин” үүдэн нээгдэнэ: хурим түрэ наадахагүй.  

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүг руу һайн.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг байхые оролдог.

Үһэеэ абхуулхада – нюдэн бүрэлзэхэ, үнгэ шарай муудаха.   

Ноябриин 30, гарагай 5, буряад-монгол литээр 18.

18-да айраг тараг эһээхэдэ һайн; наһа барагшын хэрэг бүтээхэгүй.

Амгалан тайбанай, илангаяа хүүгэдэй даллага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай хии махабад одоной хии махабадтай ушаржа, “элбэг” болоно: һанаһан хэрэгүүд түргэн бүтэхэ, зарга шиидхэхэдэ, эблэрхэдэ, нүүхэдэ урагшатай, һайн. “Үхээриин” үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшые хүдөөлхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – гарза гараха.     

Декабриин 1, гарагай 6, буряад-монгол литээр 19.

Модон хохимой үдэр ехэ тушаалай шэрээдэ гарахые, шэнэ ажалда орохые, сэрэг хүдэлгэхые тэбшэхэ.

19-дэ бэриин, наһа барагшын хэрэгүүдые үйлэдэхэгүй, адуу мал худалдахагүй.

Амгалан тайбанай, хониной хэшэг даллага абахада һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, “эдир” болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ, хурим түрэ наадахада, шэнэ тушаал эзэлхэдэ, гэр бүлэ шэнээр байгуулхада һайн. «Үхэлэй» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшые хүдөөлхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу. Бэшэ зүгүүд руу һайн.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – Бурхан багшын һургаал дэлгэрхэ, һайн нүхэртэй нүхэсэхэ.

Декабриин 2, гарагай 7, буряад-монгол литээр 20.

20-до арьбажуулгын бүхы үйлэнүүд урагшатай һайнаар бүтэхэ.

Баялигай, илангаяа таряанай даллага абахада, бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн. 

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной хии махабадтай ушаржа, “тааралдахагүй” болоно: гарза гаража болохо, хулгай дээрмэшье ушархадаа болохо. Эмнэлгэ эхилхэгүй, хурим түрэ наадахагүй. «Ниитын» үүдэн нээгдэнэ: олоной суглаа зарлахагүй, шухала уулзалга эмхидхэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туулай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр, һэргэг байха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – ангахада, үлдэхэдэ.

Декабриин 3, гарагай 1, буряад-монгол литээр 21.

21-дэ үрэһэ тарихада һайн; халуун уһанда орохогүй.

Энэ үдэр амгалан тайбанай, эдеэ унданай, баялигай, адуу малай хэшэг даллага абахада һайн.

Энэ үдэр гарагай гал махабад одоной гал махабадтай ушаржа, “арьбажаха” болоно: аралжаа наймаанай, олзын, арьбажуулгын, урьһалалгын хэрэгүүдтэ урагшатай, һайн. “Айлшанай” үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – халдабарита үбшэндэ.

Зурхай Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник