Ниигэм 28 feb 2024 1438

Түрэлхидые түрэл хэлэндэнь һургаха

Буряад Уласта үхибүүдые балшар бага наһанһаа түрэл хэлэндэнь һургаха талаар ажал яһала үндэр хэмжээндэ ябуулагдана гэхэдэ, алдуу болохогүй. Улаан-Үдэ хотын «Номина» гэһэн хүүгэдэй сэсэрлиг жэшээлмэ түсэлнүүдые энэ талаар эмхидхэнэ гээшэ.

© фото: авторай гэрэл зурагууд

 Хүүгэдэй «Номина» сэсэрлигтэ һүүлэй үедэ ганса үхибүүдые бэшэ, мүн түрэлхидыень буряад хэлэндэ һургажа, ёһо зан­шалтай танилсуулжа эхилээ. «Эр­дэни» гэһэн ниигэм байгуулаад хүдэлнэ. Дүй дүршэлөөрөө хубаал- дажа, буряад хэлэ заадаг хотын хүмүүжүүлэгшэдые болон багшана­рые тэдэ уриһан байна. Тус хэмжээ ябуулга Сагаан һарын һайндэртэ да­шарамдуулагдаа.

Сэсэрлигые даагша Оюна Санда­ковагай хэлэһээр, монолингвальна аргаар үхибүүдые һургаха түсэлдэ «Номинын» 4 бүлгэм оронхой, амжалтатайгаар ажалаа ябуулна.

- Багшанарһаа үлүүгээр үхибүүдээ һургаха гэһэн түрэлхидэй тоо олон болоно. Тэдэнэй тоодо ондоо үндэһэ яһанай хүнүүд тоологдоно. Жэшээл­бэл, манай сэсэрлигтэ буряад хэлэ үзүүлхэ дуратай татаар, армян яһатан бии. Эдэмнай манай түсэлнүүдые дэмжэжэ, ходо ерэжэ, хүүгэдтэйгээ адли хабаадалсажа, хүхилсэжэ бай­даг. Ганса үгэнүүдые сээжэлдүүлээд үлэшэхэ бэшэ, мүн ёһо заншалтай танилсуулнабди, элдэб наадануу­дые дурадханабди. Бүхы талаараа соёлтой, түүхэтэй танилсажа байг лэ. Иимэ ушараар «Эрдэни» гэһэн түрэлхидэй ниигэм байгуулха талаар хүдэлнэбди, - гэжэ Оюна Сандакова хөөрэнэ.

Уригдаһан багшанар болон хүмүүжүүлэгшэд үхибүүдтэй харил­саа холбоотойгоор энэ үдэр хүдэлөө. Булта дүрбэн түсэлдэ хабаадалсаһан байна.

«Энгэр» гэһэн түсэлдэ багашуул түрэлхидтэйгээ хамта буряад эхэнэ­рэй болон эрэшүүлэй хубсаһануудые илгаруулжа һурана. «Амтатай хоол» гэһэн түсэлдэ элдэб буряад эдеэ хоолтой танилсана. Мүн тиихэдэ түрэлхид тэдэниие бэлдэжэ һурана. Түрэлхидэй уялгануудые бэе дээрээ даажа ябаһан хүндэтэ айлшад энэ удаа бообо барижа туршаа.

«Номина» сэсэрлигтэ үхибүүдэй элүүр энхэдэ ехэ анхарал хандуулаг­дана. Тамирай талаар бэеэ һорилго саг зуура хэгдэнэ. Мэргэжэлтэд хэрэгтэй үгэнүүдые буряадшалжа, тусхай толи зохёогоо. Хажуугаарнь элдэб арадай наадануудтай үхибүүд танилсана. Тамирай залай хажууда Буряадай мэдээжэ тамиршад тухай стенд сугларагшадай һонирхол татана. Түрэлхидэй сэсэрлигтэ ерэжэ, хамта буряад арадай наада­нуудта хабаадалсажа байһандань һайшаамаар. Энэ үдэр үхибүүд ба түрэлхид тобшо баргай наадантай танилсаа. Энэ тамирай зүйлэй хүтэлбэрилэгшэд мастер-класс ха- руулаа.

Буряад хэлээ, ёһо заншал мэдэл­гээр интерактивна наадан эндэ зохёогдоһон байна. Үхибүүдтэйгээ хамта түрэлхид һонирхолтой асуу­далнуудта харюусажа, Буряад орон тухай эрдэм мэдэсэеэ дээшэлүүлнэ.

- Үхибүүн бүхэнэй ухаан бодолые, бэлиг шадабариие улам саашань хүгжөөхэ гэһэн зорилго сэсэрлиг бүхэндэ табигдадаг гээшэ. Эдээнһээ гадуур буряадаараа ойлгодог, дуу­гардаг үхибүүднай олон болог лэ гээд ябанабди, - гэжэ Оюна Сандако­ва тобшолно.

Автор: Борис БАЛДАНОВ

Фото: авторай гэрэл зурагууд