Үүлтэр һайтай үхэрнүүд

Хоёр долоон хоногой туршада нарай нялха тугалнууд хүл дэ­эрээ гаража, үдэр бүхэн томо­нууд болоно. Эхин шатын үрэ иимэ хэмэл аргаар болбосоруулха онол хадаа түргэн сагай туршада һайн ша­нартай бодо малай һүрэгэй үдэлгые түргэдүүлхэ зэргэтэй. Һаратайшье болоогүй тугалнууд ехэ тэршээхэн, үдэр бүхэн шэгнүүриеэ нэмэн урга­на, хүгжэнэ. Ажахын ажалшад бодо малай энэ түлдэ ехэхэн анхаралаа хандуулна. Тугалнууд эхин шатын үрэһөө бии болоо гээшэ. Эмбрион шатадань эжыдэнь дадхаан оруулаг­даа. Шэнэ энэ онол арга Барнаул ню­тагай үүлтэртэ ажахыда хэрэглэгдэжэ эхилһэн түүхэтэй.

«Үүлтэр һайтай бодо малһаа үрыень абажа ниилүүлээд, буйлуулагдаһан эмбрионии­ень хүлдэхөөгөөд, наашань аса­раабди. Тиигээд гэдхээгээд, үнеэдээ үрэжэлүүлээбди», - гэжэ «Искра»кооперативай түрүүлэгшэ Сергей Болонев хөөрэнэ.

Тугалнуудые түрэхэ үнеэдшье шэлэн абтагдаа. Олон тоото һүрэг сооһоо эгээл таарама малыень хара­жа, элүүр, тобир тарган бэетэй үнеэд шэлэгдээ. «Тэдэнээ бэлдэхэдээ, гор­мональна тарилга хэнэбди, үбшэн байгаа һаань, аргалнабди. Бэлдэлгэ, эмбрион һуулгаха шатада хоёр һара шахуу ошоно», - гэжэ Цырен Жарга­лов үшөө нэмэнэ һэн.

Иигэжэ 200 үдэр боложо, өөрынгөө үүлтэрэй хамаг шэнжэ­тэй тугалнууд түрөө. Симментал үүлтэрэй тугалые хараһаар лэ ойлго­хоор. Хүлнүүдынь багжагар, бүдүүлиг, сэхэ нюргатай. Энэ үүлтэрэй мал ма­най шэрүүн уларилда тон тааруу, дадал. Харин үүлтэрэй голынь залуу малһаа бүридэхэ ёһотой. Иигэжэ «Колхоз Искра»гэһэн кооператив­та дүрбэн эрэ, нэгэ эмэ симментал үүлтэрэй тугалнууд бодожо байнхай. Малшад наринаар харахабди гэжэ хэлэнэ. Хэдэн жэлэй туршада өөрын сэбэр үүлтэртэй һүрэгынь үдэхэ бэзэ гээд найдагдана.