​Буряад заншал – бүмбэрсэг дэлхэйгээр

Һайн ажабайдал бэдэржэ гү даа, али хуби заяанай эрьелтээр бүхы дэлхэй дээгүүр тараһан буряад зоной хари газарта ябахадань, нюта­гай сахюусад туһална ёһотой гээд һанагдана. Сагаан һарын гарахаяа байхада, холо ойгуур ажамидардаг нютагаархидаа бэдэрэн оложо, Буряад һайхан нютагаа тэдэ һанана гү, ямар заншалнуудаа мартангүй сахинаб гэжэ асуулта үнгэргөөбди.

Анатолий Базаров, Красноярск хото:

- Эжы абынгаа зааһан бүхы ёһо заншал мартангүйгөөр үхибүүдтээ дамжуулха гэжэ оролдонобди. Крас­ноярск хотын “Алтан Гэрэл” гэһэн нютагай эблэлэй дэргэдэ буряад хатарай ансамбль байгуулагданхай юм. Манай үри хүүгэд, 1-дэхи курсын оюутад тиишээ ябана. Февралиин 29-дэ болохо Сагаан һарын найрта 5-8 наһатай үхибүүднай буряадаа­раа шүлэгүүдые уншаха, дуунуудаа бэлэглэхэ. Гэртээ бурханаа тахяад, ганса Сагаан һарын урда бэшэ, бу­садшье һайндэрнүүдтэ дэлгээдэг­бди. Алибаа орёо шиидхэбэри аба­хынгаа урдахана бурхандаа хандан мүргэнэбди. Харин би өөрөө гэрэй эзэн хадаа үглөө бүри сагаан эдеэ­гээ байгаалиин эзэдтэ үргэдэгби.

Амаралта бүхэндэ бууза, мяхаяа бэлдэжэ, гэр бүлөөрөө баясадагбди.

Туяна Гыргенова, Южно-Сахалинск хото:

- Түрэл нютагһаа хэды холо ажаһуубашье, ёһо заншалаа, хэлэеэ мартахагүй гэжэ оролдонобди. Эндэ ажамидардаг буряадууд “Байгал” гэһэн нютагай эблэл байгуулжа, жэл бүри буряад найрнуудаа алдангүй үнгэргэнэ.

Харин гэртээ бурханаа тахяад, үглөө бүри сайгаа үргэхэш. Бууза, бообоёо шанажа эдижэ, нютагаа һанан-һанан һуудагбди.

Ехэ уһанай дунда ажаһууһан хойноо эндэхи хүн зон Лусад хаанда үргэл мүргэл хэжэ байдаг. Тиигэжэ ламанарые урижа, хуралнуудые үнгэргэдэг заншалтай.

Радмила Буайе, Париж хото:

- Францида олохон буряад уг­саатан ажаһуудаг гэжэ мэдээжэ. Иимэ холо ерэжэ түбхинэһэн гэр бүлэнүүдтэ заал һаа 2-3 үхибүүн тоо- логдоно. Тиимэһээ буряад һайхан ёһо заншалаа бага халаандаа дам­жуулхал гэжэ оролдонобди.

Ганса Парижта бэшэ, мүн Фран­циин дэбисхэр дээрэ ажаһуудаг буряадууд ходо уулзажа, ямаршьеб найр наада эмхидхэнэ. Шадаа һаа, тус хэмжээ ябуулгануудта ламана­рые урижа, ном уншуулнабди. Ии­мэл хэмжээнүүдтэ манай үхибүүд гэгээрүүлэгдэн, буряад заншал ойл­гожо абана ха юм.

2019 оной Европын Сагаалган ма­най Парижда болоһон байна. Мүнөө жэл февралиин 29-дэ Мадридай буряадууд бүхы Европодо ажаһуудаг нютагаархидаа угтан абаха.

Санжита Малханова, Канадын Оттава хото:

- Эндэ буряад ёһо гуримуудаа баримталха гэжэ хэдышье орол­доо һаамнай, заримдаа болоногүй. Тиимэһээ жэлдээ нэгэ дахин заатагүй Буряадаа ошодогби. Аба эжыгээ, түрэлхидөө золгохо арга үсөөн байбашье, үргэлжэ утаһаар залгаад хөөрэлдэдэгбди. Сагаалга­наа заатагүй угтадагби. Бурханаа дэлгээдэгби. Тиигээд нүхэртэеэ хам­та ресторан ошодогбди, али гэбэл, гэртээ шэрээ түхеэрээд һуудагбди.

Бато-Шулуун Данжалов, Калифорниин Сан-Франциско:

- Иишээ ерэһээр, хоёр жэл боложо байнаб. Нютагһаа холо ажаһуугаашье һаа, эжымни, эгэ­шэмни, бишье буряад заншалаа баримталһаарбди. Хаанашье хүхэ мүнхэ тэнгэримнай нэгэн ха юм. Тиимэһээ үлгэн дэлхэйдээ эдеэ­нэй дээжые үргэдэгбди. Буузаяа заатагүй мушхаһаарбди. Эндэ дасан ба дугангууд байха бэшэ. Гэбэшье монгол ламатайбди. Тэрэмнай бүхы уншалгануудыемнай хэжэ үгэдэг. Монголнуудтаяа хамта Сагаалганай ехэ баяр үнгэргэдэгбди. Һаядаа Нью-Йорк ошожо ерэхэ хүсэлтэйб. Тэндэ буряадууднай олон. Сагаан һарын баярта мэдээжэ дуушан Дул­ма Сунраповае урижа, ехэ тоглолто эмхидхэхэ юм.

Дугар Жалсанов, Солонгосой Сеул хото:

- Солонгосой буряадууд “Бай­кал” гэжэ кафедэ (эзэниинь Жаргалма Цыреновна) уулзажа һайндэрлэдэгбди. Нютагаархидые Буряадай түб суглуулдаг. Хүтэлэгшэнь Дарима Цыденова юм. Хэр­бэеэ урда жэл Солонгосой Соллаль Буряадай Сагаалганда тудаһан һаа, байгша ондо январиин 24-27-ой үдэрнүүдтэ тэмдэглэгдээ. Тиигэжэ Буряадһаа Алихан Дзе Сарюна Баль­жинимаева хоёр ерэжэ, тоглолто үгөө.

Гэбэшье зундаа Солонгосой урда зүгтэ оршодог Пусанай далайн эрьедэ буряадууд Сурхарбаанаа үнгэргэнэ. Барилдаагаар, һур хар­балгаар, һээр шаалгаар шанга гэг­шын тулалдаанууд болоо. Һүниин ёохоршье эмхидхээ бэлэйбди.

Цырендулма Батомункуева, Камчатка:

- Сай уһанайнгаа, эдеэнэйнгээ дээжэ орон хангайдаа үргэжэ бай­ха ёһотой гэжэ хүгшэн эжы абамни хара бага байхаһаамни хойшо заа- даг һэн. Хари газарта түбхинөөд байхадаа, нютагайнгаа зүг руу хараад, үглөө бүри бэшэшье һаа, юумэ үргэжэ байхые оролдодог­би. Мүнөө Сагаалгамнай ойртожо байна. Буряад гэхэ бүхыл юумэм­най энэ үеэр һэргэхэ. Айлшадаа хүндэлхэ гэжэ үрмэ худхахабди, бообо шарахабди, бууза мушхажа шанахабди. Хубсаһа хунараа гаргажа үмдэхэбди. Үхибүүдтээ үреэлнүүдые сээжэлдүүлхэбди. Бүһэтэйшүүлнай һээр шааха, эхэнэрнүүд шагай наа- дахабди. Камчаткада буряадууд яһала олон. Манай байгша Вилю­чинскдэ 30-аад айл ажаһууна.

Түрүүшын гэрэл зураг sbras.info сайтһаа абтаба