​Тоогоор тодорхойлхо гэбэл...

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай гашуудалтайшье һаа, һонирхолтой түүхэ тоогоор тодорхойлон харуулха һэдэлгэ хэбэбди. 15 тоо баримта уншагшадаймнай һонорто.

80 мянган эхэнэр-офицернүүд

Агууехэ Эсэгын дайнай үедэ эхэнэрнүүдэй үүргэ аргагүй ехэ байһан юм ааб даа. Гартаа буу зэбсэг барижа, байлдаануудта хабаадаһан эхэнэрнүүдэй тоо – 600 мянганһаа 1 сая хүрэдэг, тэдэнэй 80 мянганиинь офицернүүд байһан. Һайн дураараа дайсанай урдаһаа бодоһон эхэнэрнүүдһээ агаарай полкнууд, буудалгын, тагнуулай бригаданууд, уһан сэрэгэй рото байгуулагдаһан байдаг. “Советскэ Союзай Герой” гэһэн нэрэ зэргэдэ дайнай үедэ 87 эхэнэр хүртэһэн.

60 мянган нохой 

Агууехэ Эсэгын дайнай үедэ амитадшье горитой үүргэ дүүргэдэг байһан. Бүхыдөө 60 мянга гаран нохой байлдаанай газарта үхэһэн гэжэ тоологдоно. Дайсанай эшелонуудые үгы хэлсээ, 300 гаран хуягта техникэ тэһэлээ, 200 гаран удаа шухала мэдээ асараа. Сапёр-нохойнууд 300 гаран һуурин тосхонуудта тэһэлэлгын түхеэрэмжэнүүдые усадхаха хэрэгтэ хабаадаа. Гадна шархатаһан хүнүүдые байлдаанай газарһаа түргэн гаргажа, эмнэлгэдэ асардаг байгаа. Тиигэжэ Джульбарс гэжэ нэрэтэй нохой “Дайшалхы габьяагай түлөө” медаляар шагнагдаһан юм. Тэрэ 7468 минэ, мүн 150 гаран снаряд унхидан олоһон байна. 1945 оной июниин 24-дэ Москвада болоһон Илалтын парадта энэ нохой шархатай байбашье хабаадалсаһан байдаг.

350 сэрэгэй тэмээн

Астрахань хотодо бүридхэгдэһэн 28-дахи Совет армиин тэмээд Сталинград шадархи байлдаанда үхэр буу, эдеэ хоол зөөһэн юм. Авто-унаагай, моридой тон ехээр дуталдаһан ушарһаа совет сэрэгшэд зэрлигшэһэн тэмээдые барижа номгоруулһан, һургаһан байгаа бшуу. Эгээл мэдээжэ болоһон Мишка ба Машка гэжэ хоёр тэмээд сэрэгшэдтэй хамта Берлин хүрэһэн аад, тэндээ зоопаркда тушаагдаһан байна.

4 вагон миисгэй 

Дайнай үедэ миисгэйнүүд окопууд соо байжа, хулгана ба хархануудые баридаг байһан. Харин илангаяа Ленинградай бүһэлэлтын түүхэдэ онсо үүргэ дүүргэһэн тухайнь тэмдэглэгдэнхэй. 1943 ондо бүһэлэлтын сүмэ сохигдоходо, эдеэ хоол ба шухала хэрэгтэй бусад бараантай хамта Ленинград хото руу Ярославльһаа 4 вагон һудалтай миисгэй асарагдаһан юм. Үлэн хооһон жэлнүүд соо үхэр хулгананууд ехээр үдэжэ, хүнүүдтэ диилдэхэеэ болиходонь, миисгэйнүүд туһа хүргөө бшуу. Гадна 1945 ондо үшөө 5 мянгаад миисгэй Сибирьһээ асарагдаһан байна. Мүнөө Санкт-Петербург хотодо тэдээндэ зорюулагдажа бодхоогдоһон хүшөөнүүдшье бии.

ЭХИИЕНЬ ЭНДЭ УНШАГТЫ:

Тоогоор тодорхойлхо гэбэл...