Ниигэм 25 jun 2020 364

​Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай ветеран Буряад Уласай залуу үетэндэ захяа үгэ хэлээ

© фото: Буряад Уласай Засагай газарай мэдээсэлэй албан

Иван Яковлевич Шадрин һургуулиһаа дайнда мордоһон. Арбан долоо наһатай хүбүүн ехэшүүлтэй хамта Баруун фронтын дайн байлдаанда хабаадаа. Мүнөөдэр үндэр наһатай ветеран уласай залуушуулда хандаа.

Июниин 24-дэ Улаан-Үдын түб талмайда үнгэрһэн Илалтын парад Иван Яковлевич гэрһээ хараа. Юундэб гэхэдэ, үбшэн тахалай һүжэрхэгүйн тула  парад харагшадгүй үнгэрөө. Зүгөөр ветерануудта баярай үгэнүүд уласай телеканалнуудай шууд эфиртэ хэлэгдээ.

Тэгшэ 75 жэлэй саана, 1945 оной июниин 24-дэ Агуу Илалтада зорюулагдаһан түрүүшын парад Москвада Улаан Талмайда болоһон байна. Дайнай дүүрэһэн тухай түрүүшын мэдээн Иван Яковлевичта тодоор һанагдана.

- Бидэ хээрэ аэродром дээрэ байгаабди, Германиин хилэ шадар манай полк байрланхай һэн. Нүхэн гэр сооһоо бидэниие “Илалта, Илалта!” гээд лэ гаргаа һэн. Түрүүн этигээгүй байһанаа, землянка сооһоо һүрэлдэжэ гараа һэмди, зарим сэрэгшэд пистоледуудаа гаргажа, дээшэнь буудажа эхилээ һэн. Манда ниидэгшэдэй составта тиимэ буу байгаагүй. Тэрэ үдэрые хэзээдэшье мартахагүйб. Илалтын үдэрые үгөөр хэлэхэнь аргагүй. Дүрбэн жэлдэ шуһата дайн байлдаан үргэлжэлөө ...Тиигэжэ байтараа, һайн мэдээ дуулдаа һэн. Ямар ехэ баяр болоо һэм. Ганса намда бэшэ, харин бүхы арад түмэндэ, - гэжэ Иван Яковлевич хөөрэнэ.

Саг хугасааһаа, ажабайдалай шэнэ урасхалһаа дурасхаал дулдыдаха ёһогүй гэжэ ветеран онсо тэмдэглээ..

- Намда жэшээнь, дүрбэн гушанар үндыжэ байна, тэдэнэр ямар хуби заяатай байхаб, би мэдэнэгүйб. Хэзээ нэгэтэ баһал дайнай үеын минии наһанда хүрэхэ. Гол шухалань юуб гэхэдэ, бидэнэй үзэһэн юумэ эдэнэр бү үзэг. Би үхибүүн ябааб. Фронтдо байхадаа, иимэ аймшагтай сагта байһанаа хүсэд ойлгонгүй ябагдаа. Гэрээ һанагша һэм. Мүнөө байдал ондоо, саг хүнүүдые ондоо болгоно. Амгалан байдал бэлээр олдодоггүй. Тиимэһээ тэрэ дурасхаалые мартажа болохогүй, бидэ һанажа, удаань манай хүүгэдтэ дамжуулагдаха ёһотой. Энээниие алдаха ёһогүйбди. Залуушуул ондоо болоо, гүрэн түрэ һэлгэгдээ, амгалан байдал саашаадаа ходо байг лэ. Путин мүнөө зүб замаар ябана, зүгөөр тэрэ гансаараа юумэ хэжэ шадахагүй. Ганса хүн гансаардаха. Энэ шэглэлээрээ өөрын командые байлгажа шадаха гү? Хэрбээ шадаагүй болбол – тэрэ баруунай оронууд шэнги һалан бутаржа, хара амяа бодогшод болохо, - гэжэ Иван Яковлевич өөрын һанамжа хэлэнэ.

Совет Армида Иван Шадрин 1944 ондо Хяагтын райвоенкоматһаа татаглаа. Шэтэ хото шадар оршодог Домна үртөөдэ эхин шатын авиамэргэжэлтэдэй һургуули дүүргэһэнэй удаа, агаарай онгосын буудагша-радистын сэрэгэй мэргэжэлтэй болоод, агаарай онгосын 9-дэхи армиин бүридэлдэ Баруун фронтдо эльгээгдэһэн байна. Белоруссиин 3-дахи фронтын бүридэлдэ байлдаануудта хабаадаа, Польшо сүлөөлэлгэдэ хабаадаа, нюуса даабари дүүргэлгэдэ ябалсаа. Марийн АССР-тэ сэрэгэй эскадрильда алба хэжэ байгаад, Илалта угтаа. Удаань Иван Шадрин Зүүн фронтдо эльгээгдээ. Солонгос уласта авиаполкын бүридэлдэ дайнда ябаа. Зүблэлтэ ороной сэрэгтэ 7 жэлдэ алба хаагаа.

Автор: Бадмажаб ГЫНДЫНЦЫРЕНОВ

Фото: Буряад Уласай Засагай газарай мэдээсэлэй албан