​41 метр үндэртэй Арьяа Баала бурханай хүрэг бүтээлгэ түгэсэхэнь

Пандидо хамба лама Дамба-Доржо Заяаев Санага нютагые Диваажанай орон гэжэ нэрлэһэн түүхэтэй. Удаань,  XXIV-дугаар Пандидо хамба лама Дамба Аюшеев Арьяа Баала бурханай хүрэг тогтоохо газарые Санагын Даша Пунцоглинг хиидэй дасанай баруун талада зааһан байна.

Һүүлэй гурбан жэлэй туршада Санага нютагһаа гарбалтай, Буряад Уласай арадай зурааша, Буряадай АССР-эй габьяата зурааша Юрий Ёндонович Мандагановай хүтэлбэри доро Арьяа Баала бурха бүтээхэ ажал ябуулагдана. Бурханай хүрэг Ивалгын аймагай Нурселение нютагай газарта бүтээгдэнэ. Мүнөө ехэнхи ажалынь ябуулагдаа.  41 метр үндэртэй бурханай хүрэг нэн түрүүн түмэрөөр гагнагдажа, дээрэнь шабар аргаар бүтээгдээ. Бурханай хүрэг хэдэн хуби болгогдожо хубаагдаад, аргагүй наринаар томо ашаанай машина дээрэ тээгдээд, Санага нютаг тээшээ морилхо.

Хэды авто унаа, ямар арга боломжоор энэ ехэ бүтээл тээгдэжэ, саашадаа яажа хадын энгэртэ гаргагдаха болоноб гэһэн асуудалнууд олоной һанаа зобооно. Энэмнай эгээл харюусалгатай, эгээл шухала хубинь болоно бшуу.

Энэ  хэрэг мүнгэ алтанай талаар ехэ гаргашатай. Тиимэһээ Закаменск хотодо, Улаан-Үдэдэ мүнгэ суглуулха талаар марафонууд эмхидхэгдээ, юрын зон өөрын ниигүүлэсхы сэдьхэлээр мүнгэн туһаламжа үзүүлээ.Хамтын хүсэл ехэ гэдэгтэл, Захааминай аймагай бүхы зон өөрынгөө хубитые энэ нангин хэрэгтэ оруулаа. Мүнгэнһөө гадна, барилгын материалнуудаар, эдеэ хоолой талаар яһала тэдхэмжэ мүнөөшье хүрэтэр оруулагдана. Захааминай Борто нютагай эдэбхитэн хони гаргажа, ажал хэжэ байһан зондо асараа. Санага, Захаамин нютагһаа гарбалтай,  мүнөө бүхы дэлхэйгээр таража ажаһуудаг зон мүнгэнэй туһаламжа үзүүлһэн зандаа. Америкын Холбоото Штадуудһаашье, Украинаһаашье мүнгэн туһаламжа ерэдэг. Энээн тухай тобшо мэдээсэл үдэр бүхэндэ ниигүүлэсхы ажа ябуулгын  “Нэгэдэл” жасын интернет сайт дээрээ гаргагдажа байдаг.

Хэдэн жэлэй туршада ябуулагдажа байһан ажал хэрэгые нилээд олон хүн зон ошожо, хоёр нюдөөрөө хаража, гайхаһан, һонирхоһон байна. Сүлөө сагтаа ерэжэ, ажал хэжэ, өөһэдынгөө хубитые оруулһан зониие тооложо барамаар бэшэ.

Үшөө урдамнай яһала ехэ ажал хэгдэхэ байна. Санагынхид дасанайнгаа газаа досоохи талые сэбэрлэлгын,  дугануудые, субаргануудые һэльбэн шэнэлхэ ажал ябуулна. Сэлеэнээрээ, нютаг нютагаараа эблэрээд, дасанда ерэжэ, хандиб үргэхэһөө гадна, ажал хэнэ.

Июниин эсэстэ Санага нютагай уула обоонуудые тахилга болоходонь, нангин шүтөөнэй газарнуудта шэнэ тахил түхеэрхэ хэрэгтэ мүнгэн ехээр суглуулагдажа, бүхы юумэнииь шэнэлэгдээ. Эгээл эдэбхитэй, урагшаа һанаатай залуушуул, нютагай томоотой хүнүүд энэ ажал эрхимээр ябуулаа, - гээд “Нэгэдэл” жасын түрүүлэгшэ Солбон Будаев тэмдэглэнэ.

Алишье сагта бүхы һанаа сэдьхэлээ, арга шадалаа хамтаруулжа, нэгэн шэнги бододог зон ямаршье бэрхэшээлые бэрхэшээл гэнгүй, хамсыгаа шамаад, мүр мүрөө түшэлсөөд, юушье хэхэ аргатай, хүсэтэй.