Ниигэм 22 jul 2020 681

​Ород орон соо

© фото: Авторай гэрэл зураг

 «Минии уршагта яба­ далнууд» гэжэ гаршаг доро hаяхана, июлиин 15-да, энеэ- хээршье, бархирхааршье ушар тухайгаа эрдэмтэн Һасаранай БУЛАД тунха­глаба. Тэрээнииень эхин хэ- бээрнь танда дамжуулхам:

«Ород орон соо үеын үедэ шиидхэгдэдэггүй үйлэ хэрэг ха даа - YБЭШТЭЙШYYЛ БА ХАРГЫНУУД. Ярууна ба Ба­унтаар hая ябахадаа, дахяад тэрээниие эли тодоор ойл­гобоб.

Буряад нютагуудаар тараагдаhан үндэhэн буряад үхэрнүүдээ эрьежэ, дээрэ дурдагдаhан аймагуудаар ябабаб. Эдэ үхэрнүүдые абархаар гү гэhэн бодол­той... Юуб гэхэдэ, үсөө үсөөнөөр, түрэлнүүдыень элирүүлэнгүй, жаахан бүлэг бүлэгөөр хубаахада, үсөөн тоото амитад үни болонгүй үгы болошодог юм. Тиимэhээ хубаахагүй бэшэ - хубааха, гансал ехэ зүб мүрөөр, номой ёhоор!

Бусаха замдаа, Романов­ка ба Иисэнгэ хоёрой хоо­рондохи зайда, «Патриот» түхэлэй шэб шэнэ, абтаhаар бүтэн жэлшье болоодүй унаа тэргымнай жолоодо хабаа­тай хүндэлэбшэ түмэр ябууд дундаа мултаржа, харгы зуб­шадаг гүнзэгы гэгшын hубаг руу хиидэжэ орошоо.

Баруун хажуу тээшээ хэбтэжэ hолжороод, тэндэ хэбтэhэн томо гэгшын шулуу мүргэжэ зогсошоо. Yүдэн дээрэхи хүндэлэн түмэр би тархяараа мүргэжэ, хажуу тээшээ унашооб. Талаан бо­ложо, минии талын үүдэн, hубагай нүгөө эрьедэ тулаг­даад, ехээр нээгдээгүйнь бо­лоо гээшэ. Yгы hаа, үүдээрнь газаашаа шэдүүлээд, тэргэ­дээ даруулха hэм.

Жолоошон урдахи шэл тархяараа тэhэ мүргөөд, намай даража унашоо. Жо­лоошон, барhан, ухаа мэдээ алдажархёод, мэгдээ. «Ба­раг, ямаршье аймшаг үгы», - гэжэ жолоошоноо номго­руулаад, үүдыень нээлгээд, хоюулаа дээшээ абирhаар, газаашаа гараабди. Гараhан хойноо hэгээ ороод, бэеэ шэнжэлбэбди. Бүтэн бүлеэн байhандаа баярлаад: «Бүхэл тархитайнууд байнабди даа!» - гэжэ бэе бэеэ наада­лан энеэлдээбди.

Yнэн дээрээ би ехээр ай­гааб. Хоёр ехэ саба соо унаа тэргын түлишэ хойномнай ябаа. Тэрэмнай адхараад, дүрэшөө hаань, аймшагтайл hааб даа.

Энэ уршагта ябадал юунhээ болооб гэхэдэ, нэгэ­дэхеэр, үбэштэйшүүлhээ! Энэ унаа-тэргэ хабсарhан ухаа муутай, харюусалга багатай хүнүүдhээ! Хоёрдохёор, харгыhаа! Яндан, нүхэ hүбэ, болдого солдого, дэржэгэнүүр...»

Энэ пост доро янза бүриин hанамжанууд бэшэг­дээ. Зарим тэдыень танай hонорто табинаб.

Ольга Намдакова:

- Буряад үхэрһөө байха буряад хүмнай үлэхөө байна гү гэжэ мэдэрэл баһа һанаа зобооно даа.

Намжилма Нанзатовна:

- Энэ тахал үбшэнһөө амидыл үлэе даа! Холол газарта, город гонхын зон үбдэнэ гэжэ һанажа бай­таршни, нютагай хүнэй энэ үбшэнһөө наһа барашахада - ямар аймшагтай гээшэб! Улаан-Үдэдэ ажаһуудаг ашанартаа, түрэл гаралдаа һанаата болоноб даа! Һэргэг байгыт даа, буряадууд!

Гарма Дымбрылов:

- Амжалта хүсэе, танай ажалда. Амидыл ябабал, хуу юумэн шиидхэгдэхэ!

Борис Борисов:

- Yлүү hайн харгы хэрэг­тэй гү мүнөө сагта нютагтам­най?

Даба Жамьянов:

- Амжалта хүсэе!! Саг он­доо болохо гэжэ найдая!!!

Tsypylma Tsyrendorzhieva:

- Амжалта хүсэнэб! Нэ­рээ хухаранхаар, яhaa ху­хара гэhэн даа. Танай нэрэ хухарнагүй гэжэ haнанаб даа.

Андрей Тонтоев:

- Иигэжэл hанаагаа зо­бон, малаа эрьежэ хаража байхадаа, hайн лэ даа. Саа­шадаа буряад хэлэеэ баран булта дээшэнь үргэжэ ябая.

Светлана Шойжонова:

- Ямар аймшагтай юумэ дуулганат даа: харгын сэр­жэм haйса үргэжэ ябахаар лэ ха даа, үлүү хэлэ аман гараhан хэрэг хадань. Бур­хантай, буянтай хүниие бурхан-сахюусад харалсаба ха юм даа. Бэеэл гамнагты, наhан ошожо байна.

RadnaHanda Baldanova:

- Ябаhaн хүн яha зууха. Yүлтэр шэнжэлгын ажал уда­анай хэдэн жэлэй ажал ха юм. Элhэ сэбэрлэн хамажа, алта бэдэрhэндэл шэнги...

Зорикто Номшиев:

- Булад ахай, hанаhан хэ­рэгтнай хододоо урагшатай байг, зоной түлөө оролдохо гээшэмнай амаргүй ехэ буян юумэл даа.

Бальжинима Дамбаев:

- Пэй, ээллээлта!

Цырен Чойропов:

- «Барон Мюнхгаузенай уршагта ябадалнууд» шэн­гил…

Автор: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА

Фото: Авторай гэрэл зураг