Хэшэгынь хэрэглэгдэнэ гү?

Сагаан эдеэгээ, нооһо ба арha шүрбэһэеэ, мяхаяа хайшань тушаадаг бэ гэжэ Буряадай фермернүүдһээ асуулта хэбэбди?

Анатолий Ощепков, Зэдын Гэгээтэйн фермер:

- Симментал үүлтэрэй 6 үнеэдые байгша зун һаагаад туршабаб. Һааһанаа нютагайнгаа зондо худалдааб. 1 литр һү 50 түхэригөөр абахыень уряалааб. Олонхи зон тетрапактай һүндэ дадаад байна, илангаяа залуушуул үнеэнэй һү голожо эхилээ гэжэ тиихэдээл ойлгобоб. Һүмнай гашалжа эхилээ. Һүнэй завод руу хямда сэнгээр тушаахада, ямаршье олзо оршогүй ха юм. Кабанскда, жэшээнь, 20 түхэригөөр абана гэлдээ һэн.

Бүхы түсэбни буруу һүрэбэ. Ерэхэ жэлдэ тусхай һаалишаниие хүлһэлөөд, 10 үнеэ һаалгаха һанаатай байгааб. Мүнөө симментал үнеэдээ худалданаб. Үндэһэн буряад үнеэднил үлэнэ - гаргашань һураггүй бага ха юм.

Хоёр жэлэй саана нооһоёо наймаалаа һэм. Гэртэм ерээд абаа бэлэй. Тэрэ гэһээр худалдаагүйб. Нилээн ехэ суглараа. Зэдын олохон хонишод нооһоёо хаядаг, галдадаг. Би тиигэхэгүйб. Нооһоороо шэнэ гаражаа дулаалуулхам.

Ямаанай арһаар хэнгэрэг хэхэеэ бөөнэр абана. Хониной арһан хаанашье хэрэглэгдэнэгүй. Хониной ба ямаанай мяха худалданабди.

Зүгынгөө тоһо таһа эдеэшэһэн хойнонь абанабди. Тиимэһээ ехэ шанар һайтай 1 тонно тухай зүгын тоһотой болонобди. Тэрээнээ түхэреэн жэлэй туршада бага багаар худалданабди. Нэгэмүһэн дууһыень худалдабал, баһал хямда болошоно.

Зоя Жамбалдоржиева, Хориин Амгалантын фермер:

- Үнинэй хүдэлжэ байһан зон оромоо олонхойл аабза. Һаяшаг эхилһэн зондо хүндэхэн ааб даа.

Илангаяа бидэн 1998 онһоо ажахы байгуулаад хүдэлнэбди. Һүүлэй гурбан жэлдэ нооһоёо «Наран» руу тушаажа байгаабди. Тэрээнһээ урид хэхэ газар оложо ядаад, хаядагшье һэмди. Байгша ондо «Наран» нооһо абахаяа болёод байна гэжэ дууланабди. Хайшалһанаа дууһан тэргэдэ ашаһан аад, буулгаха баатай болообди. Мүнөө жэл нооһомнай ябаха юм гү, али иигээд дүүрэхэ юм гү? Мэдэгдэнэгүй.

Өөһэдтөөл хүрэмэ һү һаанабди, бэшыень тугалдань табижа үгэнэбди. Үнеэднай бултадаа мяханай шэглэлэй – казах болон хальмаг үүлтэрэй юм. Тиимэһээ мяхаяа тушааһаарбди. Улаан-Үдэдэ мяханай комбинадта үхэрэй ба адуунай мяха яһала һайнаар абана. Сэнгынь бараг. Тушаамаар. Хониной мяханай сэн бирагүйшэг – 160 түхэриг.

Туяна Дашеева, Захааминай Санагын фермер:

- Сагаан эдеэгээ өөһэдөөл хэрэглэнэбди. Үсөөхэн хонидтой тула нооһоёо худалдадаггүйбди. Мяханай шэглэлэй казах болон хальмаг үүлтэрэй үнеэдые үсхэбэрилнэбди. Тиимэһээ мяхаяал тушаанабди. Улаан-Үдын Түбэй дэлгүүр руу гү, али Захааминай мяханай комбинат руу абаашанабди. Хэрбэеэ 1 килограмм мяха 280-290 түхэригөөр наймаашад абадаг һаань, амидыгаарнь тушаахада, 110 түхэригтэ болоно. Бүри үндэр сэнтэйгээр абадаг һаань, һайн лэ байгаа.

Валерий Цыбиков, Мухар- Шэбэрэй Хошуун-Үзүүрэй фермер:

- Мүнөө нооһоёо хайшань хэхэеэ гайхашоод байнабди. Һү һаадаггүйбди. Хальмаг үнеэдые балай һаахагүйш – дураарнай дүтэлүүлхэшьегүйл.

Үхэрэйнгөө мяха Улаан-Үдэ абаашажа тушаанабди. Заримдаа нютагаймнай наймаашад абадаг. Түрэлхиднайшье захидаг. Үргэлжэ тушаажа байха тусхай нэгэ газар олоодүйбди.

Эрдэн Будаев, Баргажанай Баянголой фермер:

- Һүөөр оройдоо зууралдадаггүйб. Улаан-Үдын, Баргажанай дэлгүүрнүүдтэ мяхаяа 250 түхэригөөр тушаанаб. 40-өөд толгой эбэртэ бодо малтайб.

2 мянган толгой тахяатайб. 1 үндэгыень 6 түхэригөөр нютагтаа наймаалнаб. Гэртэхи тахяагай үндэгэн эрилтэтэй байна – зон зорюута захидаг.

Бадма Дондоков, Ахын фермер:

- Ахада мяхаяа наймаалхань ехэ хэсүү. Нютагай зон хубидаа малтайнууд. Улаан-Үдэ абаашахань холо болоно. Тиимэһээ Эрхүүдэ тушаанабди. Хямдаар үгэнэбди гэжэ һананаб. Һарлагай ба үнеэнэй мяханай түлөө 230 түхэригһөө дээшэ сэн үгэнэгүй. Адуунай мяха 180 түхэригөөр абана.

Үнеэдээ һаагаад, тоһон болгоод, аймагай түбтэ 400 түхэригөөр худалданабди.

Арһа шүрбэһэмнай миин хаягданал даа. Халагламаар гээшэнь. Адуунай, һарлагай, үхэрэй арһа урид хитадууд худалдан абагша бэлэй. Мүнөө тиихэ бэшэ даа.