Эбтэй байхадаа, хүсэтэй

Ноябриин 4-дэ гүрэн доторнай Арадай нэгэдэлэй үдэр тэмдэглэгдэбэ. Энэ һайндэр Буряад ороной ажаһуугшадта тон удха шанартай гэбэл, алдуу болохогүй. Юуб гэхэдэ манай уласта 100 гаран үндэһэ яһатан эб нэгэн ажаһууна. Хэдэн зуун жэлэй хугасаада тэдэнэр бэе бэедээ дулаанаар хандан, ажабайдалаа зохёоно. Мүнөөдэрэй манай асуулта дээрэ хэлэгдэһэниие сүм гэршэлнэ.

Кандемир Куулар, БГСХА-гай магистратура дүүргэгшэ:

- Тыва Уласһаа Улаан-Үдэдэ һурахаяа ерээб. Түрэл нютагтаа ород һургуулида һураһан хадаа Буряадта ерээд ябахадамни, бэлэн байгаа.

Олон үндэһэ яһатантай нүхэсэжэ эхилээб. Самбо барилдаанай секцидэ ябажа, бүри олон нүхэдтэй болооб.

Загаһа олзоборилго хиналтын албанай мэргэжэлтэй боложо гаранхайб. Һуралсалайнгаа үедэ өөһэдынгөө тыва яһатанай һайндэрнүүдые сугларжа угтадагбди. Шэнэ жэлэй “Сагаа” һайндэртэ хүхилдэдэгбди. Буряадай Сагаалгантай адлишуу.

Һайндэрнүүдэй үедэ дасан ошодог заншалтайб. Манай хамтын байрада дүтэ оршодог Лысая гора дээрэхи Римбүүшын дасанда ходо ябажа байдагбди. Ивалгыншье дасанда зальбараабди.

Эндэхи нүхэдөөрөө буряад, мүн бусадшье арадуудай һайндэрнүүдые угтахада гоё даа. Масленица, Пасха гэхэ мэтэ найрнууд һонирхол татана. Иисус Христосой мүндэлһэн Рождестводо аршаан залажа, жэлэй хугасаада уугаабди.

Али Нурматов, 51-дэхи һургуулиин 10-дахи классай һурагша:

- Кыргызстанһаа гэр бүлөөрөө 5 жэлэй саада тээ нүүжэ ерээбди. Энэ һайхан нютагта олон нүхэдтэй болонхойб. Буряад, ород хүбүүд, басагадтай дүтын харилсаатайбди.

Һургуулиингаа нүхэдөөр Улаан- Үдэ хотын театрнуудаар ябаабди. Һонирхол татама зүжэгүүд олон гэжэ хэлэхэ байнаб. Зарим нүхэдни намда буряад хэлэнһээ оршуулга хэжэ үгэжэ байгаа.

Буряад Уласта ажаһуугаа хадаа бууза заал һаа эдихэш. Буузатай адли манты манай үндэһэ яһатанай дуратай эдеэн юм.

Аида Алиева, Буряад Уласай Спортын болон залуушуулай хэрэгүүдэй талаар яаманай мэдээсэлэй албанай хүтэлбэрилэгшэ:

- Бүхы наһаяа Буряад Уласта ажаһуунаб, эндэ түрөөб, һуралсалай гуламтануудта һуража, дунда ба дээдэ мэргэжэлтэй болооб. Улаан- Үдэһөө холо ошоошьегүйб даа!

Гэр бүлэдөө өөһэдын азербайджан һайндэрнүүдые угтадагбди, бүхы ёһо заншалаа сахиха гэжэ оролдонобди. Уһанда, огторгойдо хабаатай һайндэрнүүдэй үеэр нютагайнгаа хүн зонтой сугларжа зальбархаш.

Хажуугаарнь ондоо үндэһэ яһатанай заншал баһа сахихаш, һайндэрнүүдыень угтахаш даа. Ёһо заншалаараа хубаалдажа, түүхэеэ хөөрэлдэжэ байхада гоёл бшуу.

Буряад угтай нүхэдни намайгаа ходо өөһэдын һайндэртэ уридаг заншалтай. “Зарим зон маанадһаа үлүүгээр ёһо заншалыемнай мэдэнэш”, - гэжэ намайгаа баярлуулдаг. Тэдэнээрээ яба ябаһаар, буряад үгэнүүдыешье мэдэдэг болонхойб. “Алтаргана” гэһэн дуун минии зүрхэ сэдьхэлые хүдэлгэжэ, зосоохииемни урбуулдаг. Ехэ гоё дуун.

Галина Бадлуева, дуу хатарай “Байгал” театрай дуушан:

- Бидэ бүхы Советскэ Союзай нютагуудаар ябажа, концерт наада харуулаабди. Хальмаг, тува, казах, яхад болон бусад үндэһэ яһатантай уулзажа харилсахаш. Заримдаа сүлөө сагаа һонирхолтойгоор үнгэргэхэш. Абаһаар лэ 1983 он һанагдана. Бидэ, “Байгал” театрай артистнар, “Одон” гэһэн зочид буудалда байдаг һэмди. Улаан- Үдэдэ дээдэ һуралсал абажа байһан грузин угтай оюутад баһа “Одондо” байгша һэн. Бидэ тэдэниие буряад дуунуудта һургадаг байгаабди, харин тэдэмнай грузин дуунуудаа заадаг һэн. Иигээд лэ нүхэсэжэ ябахаш даа!

Анна Петрова, рекламна хүдэлмэрилэгшэ:

- Бүхы наһаараа буряад зонтой сугтаа ажаһуунаб. Бэшүүр һууринда түрэһэн хүм. Тэндэхи буряадууд манай ород заншалаар һонирхожо, элдэб һайндэрнүүдээр амаршалдаг юм. Баһа өөһэдынгөө найр наадануудта алдангүй заал һаа уриха.

Мүн дунда һургуулиин ябахадаа, дээдэ һургуулида һурахадаашье, ондоо үндэһэ яһатантай нүхэсэжэ, бүхы заншалнуудаа хубаалдажа, харилсажа ябадаг һэмди. Нүхэдөө ород, буряад, татаар гэнгүй, ши иимэ тиимэ нюуртайш, шарайшни ондоо гэжэ байгаад хэлэнгүй, нэгэ адли тэгшэ ябагты гэжэ хүбүүндээ ходо хэлэжэ байдагби.

Борис БАЛДАНОВ