Буряад Уласта «яаралтай яармаг» эмхидхэгдээ

«Энэ хэмжээ ябуулгада юрын наймаашадые уридаггүй гээд, сэхэ хэлэхэ хэрэгтэй. Оёһон бүтээлнүүдээ дэлгээжэ, олондо харуулха, худалдаха арга боломжо уран гартанда миинтээр дурадхагдана», - гээд, музейн захиралай орлогшо Саяна Бильдуева ойлгуулна. Жэл бүри октябрь һарада энэ үзэсхэлэн эмхидхэгдэнэ. Арайл нэгэ үдэр үргэлжэлдэгынь халагламаар. Үшөө тиихэдэ үдэрэй 13.00 сагһаа 17.00 болотор юм. Даншье богони саг үгтэнэ. Илангаяа холо аймагуудһаа ерэһэн уран гартанда олзо багатай байха гэжэ һанагдана. Эгээл тиимэһээ ерээшьегүйдэ болохо гэжэ тобшолол хэмээр. Эвенк арадай, мүн шэмээшэгүүдэй хубсаһа оёдог уран гартан эхиндээ ерэхэбди гэжэ зүбшөөлөө үгэһэн аад, һүүлэй һүүлдэ арсаа.

Буряадта ажаһуудаг бүхы үндэһэ яһатануудай заншалта хубсаһануудай үзэсхэлэн энэл удаа эмхидхэгдэбэ. 2015 онһоо тус яармаг “Заншалта буряад хубсаһан” гээд үнгэрдэг байгаа. Эгээл тиимэһээл юм гү – буряад хубсаһан элбэг байгаа. Нэрэтэй түрэтэй модельер Игорь Сарапулов, һэеыгээр бүтээлнүүдые урладаг Юлия Золотоева, Татьяана Будажапова, Софья Посленова, буряад гуталнуудые оёдог Вероника Дамбаева, хүүхэлдэйнүүдые урладаг Татьяна Герасимова болон бусад – дүн хамтадаа 10-аад уран гартан энэ яармагта оролсоо. Ивалгын Үбэр Байгалай арадуудай заншалта урлалай колледж мүн лэ бүтээлнүүдээ дэлгээгээ.

Хүндэ туһатай хүүхэлдэйнүүд

Татьяна Герасимова саа үбшэндэ дайруулһан байгаа. Тиибэшье хүүхэлдэйнүүдые табан жэлэй саана урлажа эхилээ. Тэрэ гэһээр бүхы үбшэнгөө мартажархёо юм ха. Гарынь анханайнгаа хэмдэ ороошьегүй һаань, ажалаа хэжэ байхадаа, тэрэнээ ойлгоношьегүй. Хүүхэлдэйнүүдэй нюур захигшадай дурадхалаар зураад абана. “Гэрэл зураг харуулхадань, тон адлиханаар зуранаб”, - гэжэ дуулгана. Ямаршье үндэһэ яһатанай хубсаһа хүүхэлдэйнүүдтээ тааруулан үмдэхүүлнэ. Тиигэхын тулада янза бүриин литература уншана.

Буряад гутал бүхэ даа

“Олзын хэрэг эрхилэгшэ бэшэб – юрын лэ оёдолшонби”, - гэжэ Вероника Дамбаева онсолно. Нүхэртэеэ хамта буряад гуталнуудые 2003 онһоо оёод худалдана. Эды хугасаада ходо захидаг зон бии болонхой. Гол түлэб лама санаартан, бөөнэр юм ха. Теэдшье һүүлэй сагта залуушуул, илангаяа эрэшүүл угаа ехээр захижа эхилээ. Тиихэдээ өөрынгөө дураар ямар угалза хаана няахаяа заажа үгэнэ, гуталайнгаа үнгэ болон бусад юумэнүүдыень шэлэнэ.

Мүнөө сагта материалнууд дуталдана гэхээр бэшэ. Онлайн аргаар захижа болоно. Гэбэшье Улаан-Үдэдэ “Папа Карло” болон “Рант” гэжэ дэлгүүрнүүдтэ арһа шүрбэһэнһөө эхилээд, бүхы хэрэгтэй юумэнүүд наймаанда бии. Тэрэнь арайл манай Буряадай бэшэ, Россиин баруун регионуудһаа ерэһэн, - гээд, уран гартан мэдээсэнэ.

Буряад гутал дулаан мүртөө бүхэ гэжэ суутай. Гайхамаар. Вероника Дамбаевагай дуулгаһаар, 12 жэлэй саана гутал захигша тэрэнээ заһуулхаяа һаяхана хандаа. Һүүлэй жэлнүүдтэ ой модондо ябаад, улыень нимгэрүүлһэн лэ байгаа.

PS: Этнографическа музейн дэбисхэр дээрэ энэ үзэсхэлэн тухай дуулгаһан мэдээ олоогүйб. Ашаагаа шэрээд ябаһан уран гартаниие обёороод, хойноһоонь гэшхэлһэн байнаб. Эмхидхэгшэдэй эдэ дуталнуудаа усадхабалнь, саашадаа олондо эрилтэтэй яармаг болохоор лэ!