Ниигэм 30 oct 2021 778

​Ехэ үүргэ бэелүүлдэг түб

© фото: "Буряад Үнэнэй" архивһаа гэрэл зураг абтаба

Хэдэн жэлдэ “Буряадай залуушуул” газетын редактораар ажаллаһан Сырен Бальжинимаев 1958 оной хабар «Буряад-Монголой үнэн» сониной харюусалгата секретаряар табигдаа hэн. Тиин Сырен Бадмаевичай дүрбэн жэл соо хүдэлөөд байхадань, Хориин аймагта «Шэнэ Үдэ» газетын байгуулагдахада, тэрэниие районно газетые эрхилэгшээр эльгээгээ бэлэй. 1963 онһоо 1967 он болотор гэхэ гү, али нэгэдүүлэгдэhэн «Правда Бурятии» ба «Буряад үнэн» газетэнүүдэй амяарлагдатар Р.Б.Бимбаев «Буряад үнэнэй» харюусалгата болон литературна секретаряар, 1971 он болотор тус газетын редакторай орлогшоор, саашадаа 1981 он хүрэтэр оршуулгын таhагые даагшаар гэхэ гү, али ахалагша оршуулагшаар хүдэлhэн юм.

Бата хүбүүн 1925 оной үбэлэй hүүлшын хуса hарада Бэшүүрэй аймагай Хонхоло нютагта Бодонгууд угай малшан Будын Дашын бүлэдэ түрэhэн байгаа. Долоон класс дүүргэhэн Бата Дашиев бухгалтерай курсада hуража, түрэл ажахыдаа ажаллажа байтараа, 1942 оной декабрь hарада сэрэгэй албанда татагдаба. Эрхүү можын Мальта станцида бэлэдхэл гаража байтарнь, 1943 оной февраль hарада Забайкалиин ябаган сэрэгэй училищида hурахыень эльгээгээ hэн. 1944 оной мартда 3-дахи Украинын фронтын бүридэлдэ оруулхаар ябуулаа бэлэй. Бата Будаевич Агуу Илалтын үдэрые Прага шадар угтаһан юм. Улаан Одоной, Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай II шатын орденуудые энгэртээ яларуулһан сэрэгшэ Б.Б.Дашиев 1946 оной апрельдэ армиин албанhаа табигдажа, нютагаа бусажа ерээ hэн.

Залуу сэрэгшэ 1947 ондо “Буряад-Монголой үнэн» газетэдэ литературна хүдэлмэрилэгшөөр ажалда оробо. 1951 ондо партиин обком тэрэниие Эрхүүгэй дээдэ партийна hургуулида эльгээбэ. Хойто жэлдэнь Бата Дашиев Эрхүүгэй медицинскэ институдта hуража байhан Баргажанай аймагай Баян-Гол нютагhаа гарбалтай Елизавета Ешиеватай танилсажа, хуби заяагаа холбоhон намтартай.

1953 ондо hургуулияа дүүргэхэдэнь, КПСС-эй обком тэрэниие үндэhэн сониной промышленна таhагые даагшаар табиба. 1966 онһоо харюусалгата секретаряар дэбжүүлэгдэжэ, Б.Д.Дашиев хорёод жэлдэ редакциин «штабые» ударидахадаа, буряад хэлэн дээрэ гарадаг ори ганса газетые өөдэнь үргэхэ, жэнхэни буряад хэлэеэ улам хүгжөөхэ хэрэгтэ ехэ хубитаяа оруулhан габьяатай. Тэрэнэй харгалзалга xapyyhaн доро хэды олон хүбүүд, басагад газетын ажалда дадал шадабаритай болоо гээшэб.

Бата Будаевич сэхэ сэбэр зантай, жаяг журамтай, эрилтэ ехэтэй хүтэлбэрилэгшэ байhан юм. Бата Будаевич, Ленинэй орденто врач Елизавета Содномовна гэгшэд хүбүүн басаган хоёртой. Анатолий хүбүүниинь Буряад Уласай Засагай газарта хүдэлнэ. Эльвира басаганиинь дээдэ гарай врач болоод, эжынгээ ажаллаhан Улаан-Үдын 1-дэхи поликлиникэдэ хүдэлдэг юм.

И.Р.Очиров, Б.Ш.Ванчиков, А.Ж.Жамбалдоржиев, Г.Ц.Дашибылов, Ж.Д.Дашиев, Б-М.Ж.Жигжитов, О.П.Цыренова, Д.Г. Дашиев, Д.Ш.Хубитуев, Б.Б.Батоев, Б.Ц.Дамбаринчинов болон бусад харюусалгата секретариин орлогшонороор хүдэлhэн байгаа. Эдэнэй дундаhаа Александр Жамбалдоржиев, Ольга Цыренова гэгшэд эгээл удаан саг соо редакциин «штабта» хүдэлжэ, сониной түхэл шарайе гоёохо, хубилгаха хэрэгтэ горитой хубитаяа оруулhан алдартай. Юрэдөөл, эдэмнай гүнзэгы эрдэм мэдэсэтэй, түни түбшэн, даруу зохид зантай, hөөл хүнүүд hэн даа. Иимэ хүнүүдтэй ажаллахадашье урматай бэлэй.

Александр Жамбалдоржиев (1935-1990) Хэжэнгын аймагай Хэжэнгэ нютагта түрэhэн намтартай. Саша 6-дахи класста hуража байха үедөө уран зохёолдо хабаяа туршажа захалаа hэн. «Хэжэнгын колхозник» газетэдэ түрүүшынгээ шүлэгые гаргуулһан юм. Тиихэдэ сониной редактораар хүдэлhэн поэт Бата Базарон эдир хүбүүе дэмжэжэ, һургаал заабари үгэбэ.

Эрхүүгэй хүдөө ажахын институдта hуража байха үедөө 1959 ондо А.Жамбалдоржиев «Ангарын хабар» гэжэ түрүүшынгээ ном гаргуулһан юм. Энэ номдонь рассказууд, туужанууд оруулагдаа һэн. Инженер-механик болоһон Александр Жалсанович мэргэжэлээрээ ажаллаагүй. Тэрэ «Буряад үнэндэ» харюусалгата секретариин орлогшоор, Буряадай номой хэблэлэй редактораар, Ивалгын аймагай «Коммунизмын туяа» сониной редакторай орлогшоор, харюусалгата секретаряар ажаллаhан намтартай.

Уран зохёолшын «Цех соо яларhан одод», «Ялагар одон” гэжэ номууд барлагдажа гараһан, «Сэнхирлэн хүхэрэгшэ дайда» гэжэ роман 1966 ондо «Байгал» журналда хэблэгдэhэн байгаа. Тэрэ Буряадай элитэ ехэ олон зохёолшодой романуудые, туужануудые мүр дахуулан, ород хэлэндэ оршуулжа, түбэй хэблэлнүүдтэ, сэтгүүлнүүдтэ барлагдажа, нара хараха арга олгоhон габьяатай.

Хүбүүниинь гэр бүлөөрөө Пекиндэ ажалладаг, басаганиинь Москвада aжаһуудаг.

Ольга Бадмаева-Цыренова (1937-1995) Хурамхаанай аймагай Алла нютагhаа гарбалтай. Нютагайнгаа долоон жэлэй, Үндэhэтэнэй 1-дэхи интернатhургуулинуудые дүүргээд, Буряадай багшанарай институдай буряад хэлэнэй факультет түгэсхэжэ, 2-3 жэлдэ багшалhанай hүүлээр ажаябадалаа журналистикатай холбоhон юм.

«Буряад үнэн» сониндо хүдэлжэ байтараа, Ольга Потельхоновна КПСС-эй ЦК-гай дэргэдэхи Дээдэ партийна hургуулида орожо, шалгарhанай тэмдэгтэйгээр дүүргээд, түрэл газетэдээ ажалаа үргэлжэлүүлээ бэлэй.

Нүхэрынь Николай Цыренов Буряадай оперо, баледэй театрай дуушан, эрхилэн захирагша байһан. Рубина басаганиинь хоёр үхибүүтэй. Алексей хүбүүниинь Буряадай багшанарай институдай физическэ хүмүүжүүлгын факультет түгэсхөө hэн. Дүрэ буляалдалгын барилдаагаар СССР-эй спортын мастер болоhон юм. Тэрэ өөрөө англи хэлэ шудалжа, оронойнгоо суглуулагдамал командын хүбүүдэй оршуулагшань боложо, ехэ-ехэ мүрысөөнүүдтэ хабаадалсаhан гээшэ. Мүнөө Алексей Николаевич Цыренов Россиин Федерациин эдиршүүлэй суглуулагдамал командын тренернүүдэй нэгэн юм. Тэрэ - уласхоорондын категориин судья. Алексей Цыреновэй бүлэ гурбан үхибүүтэй.

Иигэжэ «Буряад үнэн» сониной редакциин «штаб» болохо секретариадай ажал хэрэгүүд тухай тобшохоноор хөөрэбэбди”.

Бэлигма ОРБОДОЕВА хэблэлдэ бэлдэбэ

Фото: "Буряад Үнэнэй" архивһаа гэрэл зураг абтаба