Ниигэм 23 sep 2022 688

Нютагаа һэргээһэн «Заншал»

Буряад Улас дотор ТОС-уудай нэгэдэлнүүдэй хуралдаан хэдэн шата болон эмхидхэгдээ гээд һануулая. Эгээл түрүүшын шатые Сэлэнгын аймаг угтан абаһан байна. Сурхайта нуурай эрьедэ урда аймагуудай түлөөлэгшэд суглараа. Сэлэнгынхид эдэбхитэйгээр энэ талаар ажал хэрэгээ ябуулжа байна гэжэ тус хэмжээ ябуулга харуулаа.


Сэлэнгын аймагай захиргаанай соёлой хорооной хүтэлбэрилэгшэ Нимацоу Цырендондоповна Эрдынеевагай хэлэһээр, аймаг дотор 101 ТОС тоологдоно.

- Ажабайдалай бүхы шэглэлээр манай эдэбхитэд хүдэлнэ. Ганса нютаг нугануудаа тэдэ шэмэглэнэ бэшэ, мүн хэжэ байһан бусад  ажалынь ехэ. Жэшээлбэл, 39 ТОС һууринуудай соёлой эмхинүүдэй дэргэдэ хүдэлнэ. Хүгжэмэй зэмсэгүүд, номууд, оньһон техникэ худалдан абтагдана, тоглолтонуудта үмдэхэ хубсаһа хунар оёгдоно. Соёлой һалбарида энэнь тон ехэ туһа нэмэри боложо үгэнэ гэхэдэ, алдуу болохогүй. Бүхы эдэбхитэдэйнгээ аша габьяагаар бидэ энэ ехэ  хуралдаа өөрын дэбисхэр дээрэ үнгэргэжэ шадаабди, - гэжэ Нимацоу Цырендондоповна тэмдэглэнэ.

 

Заншалаа һэргээнэ

Жаргаланта һууринда “Заншал” гэһэн һайхан буряад үгөөр нэрлэгдэһэн ТОС оройдоол гурбан жэл соо хүдэлжэ байна. Эдэбхи үүсхэл ехэтэй Арюна Юрьевна Халзанова тэрэниие  ударидана.

- 2019 ондо бидэндэ дэмжэлгэ үзүүлэгдэһэн байна. Тэрэ гэһээр манай эдэбхитэд дуратайгаар хүдэлнэ. Нэн түрүүн хониной арһа  элдэжэ, эд бараа бүтээжэ эхилээбди. Харин нооһыень хуу хаяжархихаш. Байтараа нооһомнай хайратай боложо эхилээ. Нооһо нөөсэлхэ талаар хэшээлнүүд Улаан-Үдэдэ үнгэрдэг болошоо. Бидэ хоёр басагадаа тэрэ һуралсалда эльгээгээбди. Түрүүн олбогуудые хэжэ туршаабди. Гутал, малгай, бусадшье хүн зондо хэрэгтэй юумэнүүдые нооһоороо хэдэг болонхойбди. Хүнжэлшье даража һураабди, - гэжэ Арюна Юрьевна нэгэдэлтэеэ танилсуулна.

“Заншалда” эгээл эдэбхитэй 8-12 хүн тоологдоно. Эва Санжиевна Бадмаева даралгын ажал бэрхээр хэнэ. Теэд хүдэлмэрилэгшэд бүхы ажалаа өөрын гараар бүтээнэ, һүүлэй үеын оньһон техникэ хэрэглэнэгүй. Элдэлгэ, даралга, нооһоёо хиргаха, угааха, сэбэрлэхэ шатануудые  ТОС-ойхид хуу гараараа хэнэ.

- Өөһэдымнай нютагай хүн зон маанадтаа худалдыт гэжэ олоор хандана. Теэд  яагаад наймаалжа байхабши даа? Ерэгты, һургахабди, өөһэдын гараар оёхот, нэхэхэт гэдэгбди. Дуратайшуул яһала олдоно. Үнгэргэгдэжэ байһан хэмжээ ябуулгануудаар бүтээһэн  эд бараагаа тэбэреэд лэ ябадагбди. Улаан-Үдэдэ болоһон ТОС-ой фестивальда юумыемнай яһала хүнүүд абаа. Өөрын гараараа хэһэн ажалыемнай үндэрөөр сэгнэнэ, ехээр һонирхоно, - гэжэ Арюна Халзанова хөөрөөгөө үргэлжэлүүлнэ.

Һүүлэй жэлдэ ТОС шэнэ шэглэлээр хүдэлжэ эхилээ. Любовь Бальжинимаевна Найданова өөрын гараар шэхэр хэдэг болонхой. Жаргалантын гэр бүлэнүүд дуратайгаар абана. Үндэр айлшадта, хото городһоо ерэһэн аха дүүнэртээшье барюулхадань, гоё бшуу гээд һанагдана.

 

Автор: Борис БАЛДАНОВ

Фото: Борис Балдановай гэрэл зурагууд