Хэдэн жэлэй урда тээ баригдаһан модон хүүргын хушалта үмхиржэ, хадааһаниинь аржыжа гарахадаа, түмэр агтын сахаригуудые сооложо һаланагүй. Үхэр мал, ябаган хүн һүни үдэршье хүүргэ дээгүүр гарахадаа, эндэ-тэндэ бии болоһон нүхэндэ хүлөө хэжэ, гэмтэжэ болохо байгаал. Теэд яахабши даа, модон гээшэ хура бороодо, саһа нойтондо түргэн үмхирдэг ха юм. Нютагай зон хэлсэжэ, энэ хүүргэеэ өөһэдынгөө хүсэ шадалаар шэнэлхэ саг ерэбэ гэһэн шиидхэбэри абаа.
-Нютагаархид хаба шадалаа гаргажа, арга мүрыень оложо, хүүргэеэ шэнэлхэ тухай хөөрэлдөөбди. Мүнөө дээрээ бүхы заһабарилгын ажал хэхэ аргагүй байнабди. Хүүргэ бариха тухай шиидхэбэри абтаа, түсэбэй саарһа дансанууд бэлдэгдэнэ, ерэхэ жэлһээ барилга эхилхээр хараалагдана. «Ерэхэ жэл болотор хушалтыеньшье һаа шэнэлэе, захиргаанай талаһаа мүнгэн гаргашалагдаха», - гэжэ аймагай засаг дарга Чингис Баирович Маншеев хэлэһэн юм. Тиихэдэнь бидэ, нютагай ажаһуугшад, барилга эхилхэ тухай хэлсээбди, - гэжэ Хойтогол нютагай эдэбхитэнэй нэгэн Дэлгэр Гармаевич Паданов хөөрэбэ.
Засаг даргын талаһаа ороһон дурадхал тодожо абаад, хойтоголойхид ажалаа эхилээ. Оройдоол 2 долоон хоногой саада тээ энэ талаар хүдэлмэри ябуулжа эхилһэн аад, амаралтын үдэртэ бултаараа суглараад, ажалаа дүргэжэрхибэ.
-Хойтоголһоо уг гарбалтай хаа-хаанагүй ажаһуудаг арад зон шадаха зэргээрээ оролсожо, мүнгэн туһаламжа үзүүлээ. Аяар 140 гаран айл бүлэ буянта хэрэгтэ хабаадаа. Эртэ хабараар энэ хүүргэдээ гэжэ модо бэлдэһэн байгаабди. Тэрэнииемнай нютагаймнай ажаһуугша Геннадий Галданович Гармаев өөрынгөө газаа тайража хюрөөдөө. Бэлэн болоһон хабтагай модонуудаа Доржо Будажапович Доржиев трактораараа зөөжэ асараа. Тиихэдэнь нютагай бэрхэ хүбүүд сугларжа, ажалаа эхилээ. Хамтын ажалда нютагай 70-аад хүн ерэжэ, урма баяртай хүдэлөөбди. Гурбан бүлэг боложо хубаараад, гурбан талаһаань орожо, урилдажа байжа хүдэлхэдөө, наранай һуугаагүй байхада, ажалаа дүүргээд байгаабди, – гэжэ Дэлгэр Гармаевич омогорхон байжа хэлээд, үшөө иигэжэ нэмэнэ: - Эды олон сугларһан зониие эдеэлүүлхэ, ундалуулха хэрэгтэй ха юм. Эдеэлхэеэ хүн бүхэнэй гэр гэртээ тараа һаань, ажалнай хэзээ дүүрэхэб? Тиимэһээ һамгад, бэреэд ерэжэ, хэды дахин амтатай эдеэ шанаа. Һайн ажаллаһан хүн һайнаар эдеэлхэ ёһотой. Хойтоголоймнай захиргаанай сомон дарга Аюшеева Дарима Ешеевна аймагай Һунгамалнуудай зүблэлэй түрүүлэгшэ Надежда Сергеевна Далаева хоёрой зүгһөө 2 хун сагаан хонин бэлэгүүд буугаа.
Хойтогол Ород Уласай эгээл һайхан нютагуудай нэгэдэлэй бүридэлдэ оронхой. Үзэсхэлэнтэ һайхан байгаалида амархаяа, аршаан булагта умбажа, бэе махабадаа аргалхаяа, газар дэлхэйн алишье нютагһаа айлшад үни заяанай иишэ буужа ерэдэг юм. Холын нютагуудһаа бууһан айлшадые иимэ хүүргэтэй угтажа байхань тиимэшэг даа. Нёдондо Буряад Уласай Толгойлогшо үсөөхэн амаралтынгаа үдэрнүүдые һамбаашалан, Түнхэнэй аймагта гэр бүлөөрөө амархадаа, тэрэ хүүргэ дээгүүр гараһанаа буулгаад, сүлжээ холбоондо харуулһанииень һайнаар һанана ёһотойт. Булнай гэжэ нэрэтэй горхон дээгүүр түмэр, бетон хэрэгсэлнүүдээр бүтээгдэһэн һайн шанартай хүүргэ баригдаха тухай мүнөө ажал ябуулагдана гэжэ бэшэгдээ һэн. Тэрэнь бэелүүлэгдэжэ, хойтоголойхидой һанаан амарха бэзэ гэжэ найдая.
-Хойтоголоймнай ажаһуугшад яһала урагшатай, хамтын ажалда бүхы шадалаараа оролсодог. Хэдэн жэлэй туршада яһала олон хүүргэнүүд шэнэлэгдээ. Хадын үндэрһөө ехэ бага горхонуудай урдадагынь мэдээжэ. Дэлгэр Гармаевич Паданов гэжэ нютагаймнай ахатан яһала урагшатайгаар ажаллажа, арад зоноо бодхоохо шадалтай хүн юм. Дэлгэр Гармаевич ажабайдалай алишье һалбарида оролсожо, шадаха зэргээрээ туһалдаг, - гэжэ нютагаархидынь онсо тэмдэглэнэ.
Арад зоной хамтаржа ажаллахада, бүхы юумэн урагшатай, бүтэмжэтэй байдаг ха юм даа. Хажуу тээһээ хаража байнгүй, бултаараа хамсыгаа шуужа хам оролсоһон нютагаархид бүри ондоошье юумэ бүтээхэ шадалтай.
-Мүнөө энэ хэмжээ ябуулгада ороһон алта мүнгэмнай үшөө үлөө. Ажалаа хэхэдээ, тоһо түлишэ, хюрөөдөө гэнжэ болоод хадааһа хабтагайгаа худалдан абаһамнай эли. Нютагаймнай зүүн захада Шара-Тала гэжэ горхон шааян урдадаг. Тэрээн дээгүүр баригдаһан хүүргэмнай мүн лэ үмхиржэ байна. Удаан болонгүй, тэрэ хүүргэеэ шэнэлхэ байгаабди гэжэ булта хөөрэлдөөбди. Иигэжэ эб нэгэн ябаа һаа, юунэйшье урда орохобди, - гэжэ эдэбхи ехэтэнэй нэгэн Дэлгэр Гармаевич Паданов хэлэнэ.
Нютагай дэбисхэр дээрэ бүхы юумэ залан хүтэлхэ, арад зоноо нэгэдүүлхэ ажалтай сомон дарга гэжэ байдагынь мэдэнэт. Хойтоголой захиргаанай сомон дарга Дарима Ешеевна Аюшеева энэ үдэр ехэ урматай, нютагаархидаараа омогорхоно.
-Хүндэтэ нютагаархид! Булнай дээгүүрхи хүүргымнай хушалта шэнэлэгдэбэ. Нютагайнгаа захиргаанай, мүн арад зоной зүгһөө аймагай засаг дарга Чингис Маншеевтэ халуун баяраа хүргэнэбди. Өөһэдымнай хүтэлбэриин нэгэдэлнүүдтэ мүнгэн (150 мянган түхэриг) туһаламжа шэглүүлэгдэһэн байна. Мүнөө хүүргэ шэнээр барилга хэхэ ажалда бэлдэлгэ ябуулагдана, - гэжэ нютагай сомон дарга Дарима Ешеевна хэлэбэ.