Ниигэм 10 nov 2022 1416

Найрамдал тухай найруулга

Түнхэнэй аймагай Шэмхын интернат-һургуулиин 10-дахи классай шаби Намина Аюшеева Бүхэроссиин хэмжээ ябуулгада түрүүлжэ гараба. Россиин арадуудай үндэһэн хэлэнүүдэй дээдэ һургуулиин эмхидхэһэн урилдаанда хабаадагшад түрэл соёл, заншал тухай ород хэлэн дээрэ найруулан бэшэхэ, мүн ород яһатанай соёл, заншал тухай өөрын хэлэн дээрэ хөөрэхэ гуримтай байгаа.
Буряад хэлэнэй ба уран зохёолой бэлигтэй багша Соёлма Саяновна Базаровагай ударидалга доро нютагайнгаа ородуудай заншал тухай  найруулга Намина буряад хэлэн дээрэ дурадхаа.  

Бүхэроссиин урилдаанай шан барюулалгын баяр ёһолол һурагшадай  намарай амаралтын үдэрнүүдтэ Москва хотодо эмхидхэгдээ. Наһанай дүрбэн бүлэгтэ шангай һууринуудта гараһан үхибүүд элирүүлэгдээ. Мурманскын, Амарай, Ивановай, Ярославлиин, Тюмениин можонуудай, Буряад, Адыгей, Кабардино-Балкари Уласуудай түлөөлэгшэд гол шангуудта хүртөө гээд хэлэлтэй.  Хойто Осети-Алани Уласай Ардон хотын Милана Габараева, Ингушети Уласай Инарки хүдөө һууринай Мадина Саутиева гэгшэд 10-11-дэхи классай һурагшадай дунда шангай һууринуудые эзэлээ. Буряадаймнай Намина Аюшеевагай найруулга эгээл эрхим гэжэ нэрлэгдэһэн байна.

- Манай Буряад Уласта олон тоото арадууд эбтэй ажаһууна. Шэмхэ һууринда ород, буряад угсаатан, хасагууд ажабайдалаа зохёонхой. “Арад зоноймни хани барисаан” гэжэ дэмы бэшэ нэрлэгдэһэн найруулгадаа Масленицын найр нааданай яажа үнгэрдэг тухай оруулааб. Юуб гэхэдэ, Шэмхэдэ буряад, ород һайндэрнүүд адли тэгшэ  эмхидхэгдэжэ, хүн бүхэн хабаадаха дуратай юм, - гэжэ баярай үгэ соогоо түрүү һуури эзэлэгшэ мэдүүлээ.

Намина Аюшеева багаһаа хойшо эрхимээр һурадаг, классһаа гадуур үнгэргэгдэдэг хэмжээ ябуулгануудта эдэбхитэйгээр хабаададаг басаган юм. Эхин һургуулияа дүүргэжэ, 5-дахи ангида ороходонь, Соёлма Саяновна Базарова классай хүтэлбэрилэгшөөр томилогдоо һэн.  Намина абаһаар лэ хэдэн кружок секцидэ ябадаг болоо. Буряад аман зохёол, хуушан монгол бэшэг шудалхаһаа гадна оёдолой нюусануудтай танилсажа  эхилээ.

Намина Аюшеева “Баатар-Дангина”, “Баян даа, түрэлхи хэлэмнай!” болон  бусад урилдаануудта, “Мүнгэн арфа» гэһэн эрдэм-шэнжэлэлгын конференцидэ амжалтатайгаар хабаадажа, түрэл Шэмхынгээ интернат-һургуули холо ойгуур суурхуулаа. Хизаар оронойнгоо газар уһануудай нэрэнүүдые тэрэ шэнжэлжэ, “Давыдовские чтения” гэһэн бүхэроссиин хэмжээнэй Буряад Уласай шатада эрхимүүдэй тоодо оролсоо.

Шэмхын интернат-һургуули Буряад Уласай үндэһэн соёлой  һуралсалай эмхинүүдэй эблэлэй гэшүүн юм. Намина Аюшеева багшанартаяа, суг һурадаг нүхэдөөрөө эблэлэй бүхы хэмжээ ябуулгануудта амжалтатай хабаададаг, нэгэтэ бэшэ илажа гараһан, шангай һууринуудые эзэлһэн байна.  

Тамирай талааршье Намина шалгардаг. Зүг бэдэрэлгээр аймагай эрхим тамиршадай нэгэн юм. Шэрээгэй теннисээр мүн лэ һайн дүнгүүдые харуулна. Шагай наада бусадһаа һайнаар наадажа һураа.

Бүхэроссиин урилдаанда түрүүлһэн һурагшые бэлдэһэн Соёлма Саяновна Базаровае тэмдэглэмээр. Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулиин буряад хэлэ бэшэгэй факультет 2000 ондо түгэсхэжэ, багшын ажалда хамсыгаа шуун ороо бэлэй. 2004 онһоо мүнөө болотор Шэмхын интернат-һургуулида амжалтатайгаар хүдэлнэ. Аймагай болон уласай хэмжээ ябуулгануудта бэлдэһэн үхибүүдынь бэлиг шадабарияа харуулжа, эрхимүүдэй тоодо оролсоно. Соёлма Саяновна аймагай “Эрхим багша” урилдаанда нэгэтэ бэшэ  шалгараа. Олон жэлэй туршада амжалта ехэтэйгээр хүдэлһэнэй түлөө Буряад Уласай Засагай газарай Хүндэлэлэй грамотада хүртэһэн юм.

- Бүхэроссиин урилдаанда шалгаржа, Москва хото уригдаһан байнабди. Ехэ гоёор ябаад ерээбди. Хэмжээ ябуулга эмхидхэгшэд ганса шангуудые барюулаа бэшэ, мүн амаралгын һонирхолтой аяншалга үнгэргөө. Наминын амжалтада ганса би хабаатай бэшэб. Манай түрэл Шэмхын интернат-һургуулиин бүхы багшанар, хүмүүжүүлэгшэд, түрэлхид туһалжа, хубитаяа оруулһандань баяртайб. Хүтэлбэрилжэ ябаһан 10-дахи классайнгаа һурагшадыешье нэрлэхэ дуран хүрэнэ. Иимэ бэрхэ хүбүүд, басагадай нүлөөн аргагүй ехэ юм даа, - гэжэ Соёлма Саяновна тэмдэглэн хэлэнэ һэн.

Автор: Борис БАЛДАНОВ

Фото: Соёлма Базаровагай дурадхаһан зурагууд