Эрдэмэй харгыгаар
«Дээрээ дахуулха ахайтаяа энхэргэн баабай эжын анхарал доро борьбо дээрээ бордойжо, һургуулиин наһа хүсэһэн, һанагдаагүйгөөр һургуулиин шаби болоһон хүмби», - гэжэ Сергей Борбодоевич хөөрэдэг. 1949 оной намар һурагша болохо түсэб бэлэдхэлшьегүй аад, «һургуули» гээшэ юун юм, хараха байна гээд ошоһониинь, багша-фронтовик Георгий Павлович Туголуков наһаа хүсөөгүй хүбүүхэниие обёороод, класс руу оруулжа, партын саана һуулгаад, ном дэбтэр барюулһан байна. Иигэжэ Эгэтын (Мужыхын) эхин һургуулиин шаби болоод, 4-дэхиие дүүргэтэрээ эндээ һураһан. Саашань һураха һургуулиин Мужыхада үгы байһан тула, 5-дахи класста Зүүн-Үльдэргын һургуулида ороһон юм.
Сергей Борбодоевичой эрдэм шудалха харгынь дардам жэгдэ байгаагүй гэжэ өөрынь хөөрөөнһөө ойлгохоор. Тэрэ холын дайнай һүүлээрхи жэлнүүдтэ хамаг зоной, эхэ нютагаймнай байдал хүшэр хүндэ байһаниинь мэдээжэ. Түбһэн газарта дунда һургуулишье байхагүй. Тиимэһээ һураха хүсэлэнтэй хүүгэд хара багаар гэрһээ таһаржа, айл хунараар байжа һураха баатай болодог һэн.
Зүүн-Үльдэргэдэ байхадаа, айлда байжа һураад, хоёр долоо хоноод, хубсаһаяа һэлгэхэеэ, хүнэһэеэ асархаяа Мужыха руугаа ябгалдаг байгаа. 10 наһаяа гаража ябаһан үхибүүндэ холошье, аюултайшье харгы байгаал даа - аяар 20-ёод гаран модоной зай болоно. Эгэтын-Адагай хүүгэдтэй сугтаа гараад, тэдэнэйнгээ гэртээ хүрэхэдэнь, абгамнай саашаа гансаараа гүйхэ даа. Хаа ганса мори тэргэтэй – почтотой дайралдаад, Тайлууд (Поперечнэ) хүрэтэр ерээ һаа, ехэл баярлаха. Хабар намарай сагта замаа сэхэлжэ, мүльһэтэжэ байһан гү, али хайлажа байһан Үдын голые гуталаа тайлаад, оло гаталагдаа.
Айлда байжа һураха гээшэ багахан үхибүүдтэ ехэ хүшэр ааб даа. Мүнөөнэйхеэр хэлэхэдэ, шанга стресс болоно. 6-дахи класста һурахадаа, Дашижамсатан гэжэ айлда ехэ гоёор байгаа агша һэм гэжэ хөөрэдэг. Пеэшэнэй хойно шэрээ дээрэ унтадаг байгаа. Урда жэлдэнь 5-дахида һурахадаа, байһан айлай гэр уйтан байгаад, унтарияа газаа гаргажа орхёод, үдэшэ оруулжа, дулаасуулһан хэбэртэй болгоод, газараар унтадаг байһан хүбүүхэн өөрын шэрээтэй болоходоо, баярлаһаниинь гайхалгүй.
Мартагдашагүй ушарнууд
“Дашижамсында байхадамни, нэгэ мартагдашагүй ушар һургаали болоһон юм”, - гээд хөөрэхэ. Үбэлэй үедэ хаанаһаашьеб хахад мэшээг загаһан олдожо, булта гарта һабартаараа арилгахаяа һууба ха. Манай хүн балай иимэ ажал хэжэ үзөөгүй байгаад, хүрэнхэй загаһанай хальһа хуулаха аад, зунайхи шэнгеэр хашарһыень хюһажа һууба. Тэрэниие хараад, гэрэй эзэн эхэнэр Дулма Чимитовна (хожомынь Ленинэй орденто суута хонишон, олоной энэрхы эжы) ехэ энеэжэ: «Энэ хүмнай загаһа арилгахые мэдэхэгүй байна лэ», - гээ. “Мүнөө хүрэтэрөө мартадаггүйб: «шадахагүй бэшэ, мэдэхэгүй гэжэ» зөөлэн үгэ оложо, минии зориг хухалаагүй гэжэ һанадагби”, - гэдэг.
Хойто жэлынь Дашижамсатан малда гарахадаа, нам тухай һайнаар хэлэжэ, амбай үбгэнэйдэ байлгахые хөөрэлдэһэн байдаг. Тэндэ байхадамни, баһа нэгэ һонин ушар болоһон юм даа. Амбайнда гансашье манай абга бэшэ, үшөө хэды үхибүүд байдаг байгаа. Тэрэ сагай эрхээр һургуулитай газарнуудай зон һураха хүсэлтэй холын хүүгэдые хабшуулжа байлгадаг байгаа. Эдэ багашуул өөһэд өөһэдын хүнэһэтэй, унтаха унтаритай шэнэ газар ерэдэг байһан. Сергей Борбодоевичой хөөрөөгөөр, хүнэһэеэ амбайнгаа амбар соо хадагалдаг байгаа. Нэгэ уршагта үдэр түлхюур бариһан абгамнай тэрэнээ гээжэрхёод, ехэл шахардуу байдалда ороо ха. 7-дохи класста һурадаг хүбүүхэн хаанашье гээһэнээ юу мэдэхэб даа: наадан, носолдоон захагүй болоо юм ааб даа. Түрүүшын үдэр дараанса хушалтыень иража, нүхөөр орожо, эдеэгээ абаа. Амбай үбгэн зэмэлээ юм ааб даа. Суургынгаа сүй ходо татаха гэхэдэ, түмэр лом байхагүй, отолхо гэхэдэ, түмэрэй хюрөө олдохогүй.
Тэрэ сагта Үльдэргэдэ Дари хээтэй гэжэ суута мэдэлшэ, зондо туһатай хүгшэн байһан. Яахашье мүрөө оложо ядахадаа, Дари хээтэйдэ ошобо ха даа. Хүгшэн тархияа баруун мүр руугаа хэлтылгээд, зүүн шэхэндээ гараа рупор мэтэ болгон шагнаархаад, хэлээ ха: «Бурхан асаржа үгэхэ». Тэрэ сагта совет үедэ өөдөө болоһон хүн Бурхан үгы гэжэ сэдьхэлтэй ябаад, ехэ голхорон гараа. Гээһэн түлхюурэйнь хаана хэбтэһые заажа үгэхэ гэжэ һанаһан байгаа ха. Тиигээд үглөөдэрынь һургуулиһаа гэртээ (амбайндаа) бусахадань, үбгэжөөл баруун ханынгаа хажуудахи орон дээрэ һуунхай, хойто ханын хажуудахи орон дээрэ абгаһаамнай нэгэ наһа дүү (12-той) Дамби Дугданай дабшалжа һуунхай хоюулаа тамхи бааюулжа байба ха. Иимэ зониие хараад, юушье һурангүй гараад ябашоо. Һүүлдэ мэдэхэдэнь, Дамби тулхюур асарһан байгаа.
Гайхалтайнь гэхэдэ, абга Дамби хоёр сугтаа өөдөө болоһон, тэрэ ушар тухай нэгэтэшье хөөрэлдөөгүй байгаа.
Хожом даа, хүдөө ажахынгаа институдай багшаар, факультедэй деканаар 1993 ондо хүдэлжэ байхадаа, тэрэ Дамбитаяа уулзажа хөөрэлдэхэдөө, тэрэл түлхюур тухайгаа һурахадань, “Аа-а, тиигээ- тиигээ”, - гээд, саашань тэрэ ушар тухай баһа хөөрэлдөөгүй. Тиигээд Дамбиин дүрөөр Бурхан харагдаһан байгаа гү гэжэ һанагшаб гэдэг абгамнай. Тэрэ ушарай һүүлдэ «Бурханиие хараагши? - гэжэ асуугаа һаань: «Харааб!» - гэхэб гэдэг.
Ябажа ябахада, элдэб һанагдаагүй ушаралнууд болодог байнал даа: һайншье, муушье.
6-дахи класста үбэлэй амаралтада Зүүн-Үльдэргэһөө гэртээ Мужыхаяа ябгалжа ябахадаа, хасараа хүлдэшоо. Победын үхибүүдэй гэртээ ороходонь, нэгэ айлай газаань «С-80» түхэлэй трактор хараад ошоходонь, «Теплушка соо ороод һуу», - гээ ха даа. Тэндэнь гал түлигдэнхэй, дулаан, тиигээд тэрэ хүлдэһэн хасарһаань шүүһэ гоожошоо. Ехэхэнээр лэ хүлдэһэн хасарынь мүнөөшье хүрэтэр даарадаг юм даа. 7-дохи класста һуража байтараа үбдөөд, 8-дахи класста хүлөө гэмэлтээд, Һахал Сэбэг үбгэн хүлыень барижа, хойшолонгүй бараг болгоо. Иигэжэ үетэнһөө нэгэ жэл үлэжэ, 1958 ондо 8-дахи класс дүүргээ.
Баабайнь Эгэтын МТС-эй түмэршэ дархан байгаа, тиигээд хайлаһан түмэрэй (баббит) ошон нюдэндэнь сэсэржэ, 1938 ондо харахагүй болошоһон. 1956 ондо оройдоол 57 наһандаа баабайнь мордоһон байна.
Эжынь бүхы юумэнэй түлөө гансаараа оролдохо даа. 1952 ондо ехээр үбдэжэ, инвалид болоо.
“Ядуу байдалтайшье һаа, эльгэ бүтэн, гэдэһэ садхалан, дахаха ахайтай – нэгэшье зобожо ябанаб гэжэ һанагдаашьегүй даа”, - гээд, хөөрөөгөө үргэлжэлүүлнэ.
1960 ондо Мужыхынгаа дунда һургуули дүүргэжэ, Цырен-Доржо ахынгаа айл боложо түбхинэһэн Улхасаа (Гонда) нютаг эжытэеэ ошожо, «Путь социализма» колхоздо 1 жэл трактористаар хүдэлөө. Тэрэ сагта хайрата эжынь олон үнэр баян боложо байһан Цырен-Доржо хүбүүнэйдээ үхибүүдыень харалсан хамһалсажа байгаа.
Эрдэмтэн болохо заяатай
Һураха хүсэлэн ехэ байжа, 1961 оной намар Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын институдта шэнэ нээгдэһэн механизациин факультедэй табан экзамен барижа, спецпредмедүүдээрээ 14 балл абаа: математика (бэшэмэл) – «5», математика (сээжэ) – «4», физикэ (сээжэ) – «5». “Нэгэ потогой 100 гаран зон сооһоо гурбан лэ хүн 14 балл абаагша һэмди”, - гэжэ хөөрөө һэн. “Түрүүшын экзамен литература тушааха байгаа һаа, гэртээ бусаха һаабзаб даа, - гэжэ хүхихэ. - Институдта орохо болоходоо, костюм абаха хэрэгтэй боложо, Нарһатаар, Погромноор бэдэрээд олонгүй, Мужыхаһаа 50-дахи размерэй костюм абаад, үмдэниинь хоолойсоом, пиджагынь үбдэгсөө шахуу, иимэ хүбүүн Улаан-Үдэ ерээгшэ һэм”, - гэжэ хөөрөө һэн.
Оюутан ябаха жаргалтай хаһа сүлөөгүй түргэн үнгэрөө һэн бэзэ. 1966 ондо улаан дипломтойгоор институдаа дүүргэжэ, “инженер- механик” гэһэн мэргэжэлтэй болоһон байгаа. Эрхим дипломтой залуу мэргэжэлтэниие «Тракторы и автомобили» гэһэн кафедрада ассистентээр үлөөһэн юм. Гурбан жэл энэ ажалдаа амжалтатай хүдэлөөд, Челябинскын хүдөө ажахын механизаци болон электрификациин институдай аспирантурада орожо, очно һураһан юм. Тэрэнээ дүүргээд, техническэ эрдэмэй кандидат болоһон. Удаа дараалан доцент болоо.
48 жэл БСХИ – БГСХА-да хүдэлжэ гараһан, тэрээн сооһоо 17 жэл соо механизациин факультедэй деканаар ажаллаа, 10 жэл соо кафедрые даагаа. «Ородой Холбоото Уласай дээдэ һургуулиин габьяата хүдэлмэрилэгшэ», «СССР-эй дээдэ һургуулиин отличник», «Буряад Уласай габьяата инженер» гэһэн хүндэтэ нэрэ зэргэнүүдтэй. «Россиин түрүү хүнүүд» гэһэн энциклопеди соо нэрэнь оруулагданхай. «Патриот России» гэһэн дурасхаалай медаляар, мүн «Буряад ороной һайн дураараа Ород гүрэнэй мэдэлдэ ороһоор 350 жэлэй ойн медаляар» шагнагданхай. Буряад Уласай Арадай Хуралай грамота, бэшэшье олон хүндэлэлэй грамотанууд байха.
Мүнөө 80 наһаяа угтажа байһан аба, абгамнай ажал хүдэлмэридөө тон нягта нарин, оролдосотой, зааһан оюутадтаа, сүг хүдэлһэн зондоо хүндэтэй, ажалайнь үрэ дүн үрэжэлтэй байһыень дээрэ дурсагдаһан шагнал хайрануудынь гэршэлнэ.
Хүдэлжэ ябахадаа, ганса ажалаа хараад һуугаагүй, олониитын хэрэгтэ эдэбхитэй хабаададаг байгаа. Партбюрогой гэшүүнээр, факультедэйнгээ партиин эхин эмхиин секретаряар, институдайнгаа парткомой гэшүүнээр һунгагдаа. 1989 ондо партиин Буряадай обкомой кандидадай гэшүүндэ дэбжүүлэгдэһэн байна.
Жаргалтай бүлэ
Хүнэй наһанда ганса ажал бэшэ, илангаяа гэр бүлын байдал онсо һуури эзэлдэг.
Энэ талаар абгатамнай эбтэй эетэй, үнэр баян, жаргалтай бүлэ болоно. Аяар таби гаран жэлэй саана, 1966 оной зунай зүлгыхан хаһада, Сергей Борбодоевич ба Дугарма Ринчинимаевна хоёр хуби заяагаа холбоод, мүнөө ан- бунхан Улаан-Үдэдэ ажаһууна. «Эреэхэн зүрхэнэйм дура буляаһан эжэлхэн гансадаа баяртайб», - гэжэ Сергей Борбодоевич наһанайнгаа найдамтай хани Дугарма Ринчинимаевна тухай хэлэхэл байха.
Дугарма Ринчинимаевна Дамбаева Үльдэргэ нютаг тоонтотой, хүдөө ажахын институдай «хүдөө ажахын нарилан тоологшо» гэһэн мэргэжэлээр дүүргэһэн юм. Эхиндээ Яруунынгаа «Коммунизм» колхоздо хүдэлөөд, саашань 28 жэлэй туршада статуправленидэ ахамад бухгалтераар хүдэлжэ гараһан. Үрэжэлтэй ажалайнгаа түлөө Ородой Холбоото Уласай Госкомстадай Баярай бэшэгээр урмашуулагдаһан, «Управлениин кадрова ажалшан» гэһэн хүндэтэ нэрэ зэргэтэй, мүн Россиин Федерациин «Ажалай ветеран» юм.
Дугарма абгайхамнай шэн нарин ажалшан байхаһаа гадна, нэн түрүүн номгон даруу, олые багтааха һайхан, уужам сэдьхэлтэй наһанай нүхэр, элбэг баян гартай, хүндэмүүшэ гэрэй эзэн эхэнэр, энэрхы сэдьхэлтэй энхэргэн эжы, хүгшэн, нагаса эжы. Мүн маанадтаа, түрэлхидтөө, тон дүтымнай, урдаа хараха, жэшээ болохо, ходо маанадаа үмэгшэлэн, дали дороо хамгаалан ябаһан абгаймнай. Эхын жаргал эдлэһэндээ, үри хүүгэдтээ баяртайб гэжэ һанадаг байха.
Гурбан алтан үринь байра бай- далаа түбхинүүлэнхэй, бата бэхи айлнууд юм.
Ехэ басаган Соелма Сергеевна Москвагай технологическа институт «инженер-технолог» гэһэн мэргэжэлээр дүүргэнхэй. Техническэ эрдэмэй кандидат, доцент, ВСГУТУ-да хүдэлдэг. Нүхэрынь Марк Анатольевич Аюшеев Москвагай Тимирязевай академи ба Москвагай гүрэнэй университет дүүргэһэн, экономикын эрдэмэй кандидат, олон жэлэй туршада «Русский стандарт» банкын түлөөлэлгын эмхиин директорээр хүдэлһэн, мүнөө хубиин хэрэг эрхилэгшэ. Хоёр хүбүүдтэй: Дандар хүбүүн ВСГУТУ-гай магистратурада һурана, бага хүбүүн Намжил – 3-дахи лингвистическэ гимназиин 11-дэхи ангиин һурагша юм.
Хоёрдохи басаган Туяна Сергеевна Буряадай багшанарай дээдэ һургуулиин физикын багша мэргэжэл шудалһан, техническэ эрдэмэй доктор. Нүхэрынь Михаил Георгиевич Дембелов – физико- математическа эрдэмэй кандидат. Ударидагша ба ахалагша эрдэмэй хүдэлмэрилэгшөөр ИФМ СО РАН- да хүдэлдэг. Хоер басагадтай: Александра Санкт-Петербургын ИТМО университедэй магистратура дүүргэнхэй, Дари – СПбГУПДТ 3-дахи курсын оюутан.
Одхон хүбүүн Радна Сергеевич хоёр дээдэ һургуулитай: ВСТИ-гэй «инженер-системотехник», БГСХА- гай «инженер-механик» гэһэн дип- ломуудтай. Буряад Республикын Гостехнадзорой управленидэ захиралай орлогшоор хүдэлдэг. 2011 ондо «Буряад Уласай габьяата инженер» гэһэн нэрэ зэргэ олгогдонхой. Нүхэрынь Баярма Александровна 1993 ондо багшанарай институдай (БГПИ) түүхын факультет дүүргээ, 2000 ондо Зүүн Сибириин МВД- гэй институдай юриспруденциин факультет, 2017 ондо ВСГТУ-гай графическа дизайнда һуража, хамта дээрээ гурбан дипломтой мэргэжэлтэн болоно. Ажалайнгаа намтар Дотоодын хэрэгүүдэй таһагта эхилээд, саашань ФССП-гэй управленидэ хүдэлөө. Мүнөө үедэ Баярма – гэрэй эзэн эхэнэр болоно. Уран гартай, зохёохы ажалда бэрхэ, урлаха, гэр байра гоёохо абьяастай. Маанадтаа, түрэлхидтөө ходо туһалжа, зүбшөөл үгэжэ байдаг. Хоер басагадтай: Юмжана – Урда Солонгосой Сеул хотодо Кванун университедэй 3-дахи курсын оюутан, Дарима – Дурна зүгэй (ДВФУ) востоковедени ба африканистикын факультедэй 1-дэхи курсын оюутан.
Абгатанаймнай үхибүүд угаа дахажа, даамай номгохонууд, бодолтойнууд, бата бэхи айлнууд болонхой, үри бэеэ дэгжээжэ, ажана тэнюун ажаһууһандань баяртайбди.
Гурбан зөөлэниие эдлэхэ
Үндэр хуби заяатай –
Гурбан һайхан хүүгэдэй
Гэртэхин боложо жаргаһан абгатамнай!
Түрэлхидтөө туһатай
Манай баабай - Борбодоев Цырен-Доржо (Ким) Борбодоевич – Сергей Борбодоевичой ахай, 1935 оной мартын 5-да түрэһэн байна. 1959 ондо манай эжы, Долгор Цыренжаповна Аюржанаеватай айл боложо, 1960 ондо ехэ хүбүүн Бато-Баяр гаража баярлуулһан. Саашань Ринчинима 1961 ондо, Ринчин-Ханда 1962 оной, Ешин- Хорло 1965 оной. Иимэ 4 һайхан үринэртээ болоод байтараа, хара залуугаар 1966 оной сентябрь соо хүндэ үбшэндэ нэрбэгдэжэ, оройдоол 31 наһандаа алтан дэлхэйһээ халин ошоо. Эгээл багань жэл хахадтай, ехэнь оройдоол 6-тай сурба зон үлэһэн байна. Хүбүүнэйнгээ олон боложо үнэржэхэдэнь, хүгшэн эжымнай ото байлсаһан, хамһал- саһан. Хүбүүнэйнгээ мордоходо, бэриингээ байдал хүнгэдхэжэ, Ринчин-Ханда басагыень дахуул- жа, Сергей хүбүүнэйдээ ерэжэ, саашань һургуули, дээдэ һургуули дүүргүүлжэ, айл болголсоод, ехэ хүбүүн Баирыень харалсажа хамһалсаа.
Абгатамнай гансашье Ринчин-Хандые бэшэ, Бато-Баяр, Ринчинима, Чимит ахайнгаа 8 үхибүүдые дэмжэлсээ. Бултыемнай дүнгэжэ, хамһалсажа, айл бүлэ болголсожо, ороходомнай урин дулааханаар энеэбхилэн, халуун сайгаараа угтажа, үреэл-үгэеэ хэлэжэ, хододоо хүлеэн байдаг абгатамнай.
Алишье сагта маанадайнгаа урагшатай, һайн ябахадамнай, хэмгүй баярлажа, алдуу эндүү гаргаа һаамнай, һанаагаа зободог абгатамнай.
Бэе бэедээ халуун энхэрэл гаргаха, хайра дураяа бэлэглэхэ ябадал хайрата хүгшэн эжымнай эхи табиһан ябадал (жэшээ) гэжэ һанадагби. Һохор нүхэртэй, олон үхибүүдые гээһэн (найман хээли болоһон), ажалай хүндые туйлажа гараһан, юумэ үзэһэн хүгшэн эжы Дари Цыденовнагаймнай дурасхаалынь сэдьхэл зүрхэндэмнай тон мүнхэ. Эжымнай 83 хүрэһэн.
Сергей Борбодоевичой деканаар дэбжүүлэгдэхэдэнь, эжынь - Дари Цыденовна хүбүүндээ захиһан байгаа: «Олон зониие дааха, хүнэй үхибүүдэй хуби заяа шиидхэхэ – харюусалгатай ажалтай болобо гээшэш. Үншэн, ганса эхэтэй үхибүүдые, ядуу байдалтай зондо туһалжа ябаарай. Өөрөө ямар байдалда өөдөө болоһоноо бү мартаарай». Энэ эжынгээ нангин захяае огто мартангүй, хүдөөһөө ерэһэн үхибүүдтэ ханалгатайгаар хандажа, саашадаа өөрынгөө үхибүүдтэ дамжуулан ябаһан юм.
Абгындаа булта обооржо, туһалуулжа энэ болообди. Хүлеэн хүһэн байдаг заншалынь Дугарма абгайһаамнай эхитэй. Ходол урин номгон, нэгэ зантай, хашаржа, залхууржа байхагүй, уужам даруу, хүлеэсэтэй эжымнай гэхэдэ, огтошье алдуу болохогүй.
Бидэ, Цырен-Доржо (Ким) ахайнь үхибүүд, ашата эжынгээ үргэмжөөр, хүгшэн эжы, абгатанайнгаа туһаламжаар (дүнгэлтөөр) һургуули һудар шудалжа, булта гэр бүлэ болон түбхинэжэ, үри бэеые үдхэжэ, аша зээнэртээ баярлажа, сагаан толгойтой үбгэд хүгшэд боложо, 60 гаража ябанабди.
Хайрата баабайемнай үгылүүлэнгүй, маанадаа хайрлан үндылгэлсэһэн абгатанаймнай хубита ехэ даа! Мүн орон нютагай үргэмжэ байгаа юм даа!
Наһанаймнай замые гэрэлтүүлэн, зүб харгыемнай зааһан хүндэтэ абгамнай, танаа үнэн зүрхэнһөө 80 наһанайтнай алтан ойгоор амаршалаад, элүүр энхэ, хүл хүнгэн, сарюухан, сэдьхэл дүүрэн арюухан, үри бэеынгээ дулаахан дүхэриг соо гурбан зөөлэниие эдлэжэ, Дугарма абгайтаймнай үшөө олон жэлдэ һуухатнай болтогой!
В. Филипповэй нэрэмжэтэ Буряадай Хүдөө ажахын академиин дэргэдэ шатараар клубай нээгдэхэдэ, ехэ һургуулиин ветерануудай дунда турнир эмхидхэгдээ. Тус турнирай гол шүүгшын туһалагша Сергей Борбодоевичиие БГСХА-гай ректор Бэликто Цыбиков 80 наһанайнь ойн баяраар амаршалаад, «Буряад Уласай болбосорол хүгжөөлгэдэ горитой хубитаяа оруулһанай түлөө» медаль зүүлгээ.
Түшэбэл, уула шэнги,
Түрхибэл, алтан шэнги,
Сагаан сэдьхэлтэй,
Сэхэ сэбэр харгытай,
Сэсэн хурса бодолтой -
Иимэл даа манай абга
Ешеев Сергей Борбодоевич!
Амаршалагшад: Борбодоев Ким Борбодоевичой ба Ешеев Чимит Борбодоевичой үри хүүгэд, аша зээнэр