Дахалайтан

Омогорхол дүүрэнээр

Гурбан зуун жэлдэ ажаһууһан 6-7 үе зониие багтааһан энэ ном ерээдүйн халаанда угаа уудалхадань ехэ туһатай байха. Үндэһэгүй модон үгы гэжэ мэдэнэбди – эгээл тэрээн шэнги хүншье уг унгитай. Урдахи үе зон тухай мэдээсэл үлээһэн сэнтэй ном болоо гээд, Дахалайтан угай үри һадаһан болохо Роза Болотова тэмдэглэнэ. 

Оролто үгэ соогоо номой автор түрэлхидтөө иигэжэ хандана:

• Энэ ном дээрэ хүдэлхэдөө, урид мэдэлсээ ябалсаагүй түрэлхидөөрөө танилсааб. Угаймнай эхи табигша Дахалай бултанииемнай нэгэдүүлнэ гэхэ байнаб. Туһаламжа, дэмжэлтэ үзүүлһэн та бүгэдэндөө баярые хүргэнэб!

Дахалайтанай угай түүхэ Мухан Жалма гэжэ хүгшэн эжымни хөөрэдэг байһан юм. Тэрээнһээ боложо, үхибүүн наһандаа уг гарбалаараа һонирхожо эхилээб. 

Дахалайтанай үри һадаһадһаа мэдээсэл суглуулжа ябаа, илангаяа аха захатанаар ехэ хөөрэлдөө юм байна гэжэ оролто үгэһөө ойлгонобди. Мэдээжэ уран зохёолшо Арсалан Жамбалоной хүдэлмэринүүд дээрэ автор нилээн һууһан байна. Гадна нютаг һууринуудай хэблүүлһэн номууд, архивай дансанууд ехэ туһаламжа болоод үгөө.

Дахалайтан угай омогорхол, бэлигтэй поэт Цыдып Жамбаловта зорюулһан дурасхаалай хэмжээ ябуулга 2022 оной мартын 1-дэ болоһон юм. Эгээл тэрэнэй үедэ “Дахалайтан” гэжэ ном гаргаха тухай дурадхал ороһон байжа, суглуулһан баримтануудаараа яаха тухай автор ойлгоһон байна.     

Түрэлхидэй түһөө адли

Энэ номой эхиндэ Дахалай тухай һонирхолтой материал үгтэнэ. Борсойн хүбүүн Дахалай – олдогдоһон хүбүүн. Ой соо ан гүрөөл агнажа ябатараа, мансыда орёолтотой нарай нялха хүбүү Борсой обёоржорхиһон юм гэжэ авторта хүгшэн эжынь хөөрэдэг байһан. Өөрөө үри хүүгэдгүй тула, хүбүүн болгожо абаһан юм. Тиихэдэ бүри ондоогоор Дахалайн бии болоһон түүхые Баиржап Цыдыпович хөөрэһэн байна. Гэбэшье нэгэнь эли – Байгал шадарһаа Ага руу 1840-өөд онуудта зөөжэ ошоһон.    

Бүхыдөө энэ шэнэ ном - гэр бүлэнүүд тухай тодо баримтануудһаа бүридэнэ. Тиихэдээ гэрэл зурагууд доронь хэниинь хаана юу хэдэг бэ гэжэ зураглагдана. Түрэлхидэй түһөө адли гэлсэдэг. Үнэхөөрөөшье, энэ ном ирахада – түхэреэн шэгтэй түрэлхидэй гэрэл зурагуудые анхархаар.