1742
Һара болошобо. Үбэр Байгалай хизаараар аянда ябаха һамбаандаа олон жэлдэ Ага тойрог урагшатайгаар ударидаһан, мүнөө хизаараа Россиин Федерациин Зүблэлдэ түлөөлжэ ябаһан Баир Жамсуевтай ушарха азатай байгаабди. Талаан боложо, һүрэг һүрэгөөр шэнэ һургуули, эмнэлгын газар, соёлой ба тамирай һаруул ордонгуудые нээлгын ба урилһанай удаа тайлалгын һайндэрнүүд тудалдаа. Эгээлэй бүтүү сагай хубаари соогоо мантай уулзаха забһар оложо, 2-3 саг зорюулаа. Ерээдүйтэй, адаалхайшье ба харюусалгатай хэдэн hонин сэдэбүүдые дайраад туршаабди. Дэлгэрэнгыгээр хожом бусахабди энэ уулзалгада.
Нэн түрүүн сенатор Жамсуевай гадаадахи түхэлдэ хандахада, хараа янзада угай заяанһаа ноёной нюруутай, бэе махабадаа, дуугарха маягаа, үгэ бүхэнөө шэмэхэдэжэ, бодолоо хубаалдана. Тиихэдээ түргэн һүбэлгэн ухаанай гүйдэлөөрөө анхарал татана. Холые дүтэлүүлхэ, хоёрой хоорондо маргахагүй, эрид шууд тобшолхо, шанар һайтай ударидагшын түхэлтэй буряад хүбүүмнай гэжэ абаһаар элирнэ. Олон жэлдэ сонин сэтгүүлнүүдэй, сэнхир экран ба сахилгаан сүлжээнһээ “буудаггүй” гадаада түхэлдөө тон тааруу.
Түбхын түрүүн тойрогойнгоо хизаартаа нэбтэрһэндэ саг үргэлжэ бусана гэжэ элирнэ (наһан соонь тамалха шарха ха), буряад хэлэн тухай сэдэб бодожо ябадагаа гэршэлээ, нютагаархидтаа һанаата боложо ябадагаа, хүдөө ажахы ба мүнөө сагта “үсөөхэн аад, омогтой, омогойнгоо саана гурбан сагаанай хашарһагүйхэн” алхалдаг буряад арадайнгаа энэ сэмүүн сагта яажа удхаа олохоб гэхэ мэтые тайлбарилжа туршаабди.
Тобшохоноор харюунуудынь харабал, иимэ зураглал гарана. Тойрогойнь түлөө зарим холын бодолгүй нютагаархид үргэлжэ шоо үзэдэг ха, теэд яахаб, ноёной хуби тиимэл бшуу. Хэлэн тухай батаар хэлэнэ - бүгэдэ буряадаа хамтаруулһан бэшэгэй хэлэн заатагүй байха ёһотой. Нютагһаа гарбалтай хүбүүд, басагадаа дууһан хаража, дэмжэжэ, адаглажа байна, илангаяа арад зондоо аша үрэтэй, харюусалгата ажалдаа ябаашадаа. Харин һүүлэй жэлдэ “хүдөөгөө бусая- хүдөөгөө бү орхиё” гэжэ туг баряашадта сэгнэлтэ үгэхэдөө, нэн түрүүн өөрһөө жэшээ абаха ёһотойбди гэжэ бодолгото болон хэлэнэ. Хэрбэеэ өөрымни үхибүүд хаа-хаагуур холын хотонуудай гал һахяад ябахадань, би ямар эрхэтэйбиб хүнэй үхибүү баалаха идхаха гэжэ хара бууна. Ородой Холбоото Уласаймнай хамаг хизаар, можонуудаар иимэ зураглал зүндөө дайралданал даа гэжэ бодолдо хатана. Томонууд хотонуудай зон олошорно, хүдөө хооһорно. ХХI зуун жэлэй шэнжэнь болошоо ха - хооһорһон хүдөө.
Харин уулзалгын эсэстэ яажа буряадууд удха шанараа алдангүй, энэ һүрөөтэй, эрилтэ ехэтэй сагта гарасалдахамнай гээшэб гэжэ минии асуухада, иимэ харюу үгөө: “Ехын хойноһоо обтожо, бага юумэеэ (багаһаал хуу эхитэй ха юм) алдахагүймнай тон шухалал даа. Холуур ялаганажа ябаһан хүбүүд, басагаднай (дээдын һургуулитай, алта мүнгэ, дэмжэлгэ ехэтэй) ябахаараал ябаг, харин хажуудаа байһан, үдэрһөө үдэртэ борохон аад, үрэ ехэтэй ажал хэжэ ябаашадаа магтажа, түүрээжэ ябахамнай шухалал даа”.
Тэрэ уулзалгын удаа гүн ухаатан, хүн түрэлтэнэй “ухаан бодол” найруулагша Виктор Балдоржиев тухай эндэ https://www.burunen.ru/site/news?id=30434 хөөрөө һэм, харин мүнөө энэ зураглал соогоо олон жэлдэ Үбэр Байгалай шэнэ байдал найруулжа ябагша Баир Жамсуевые хөөрөөд, харин голхоруулһан “байшангуудые хэндэ дархалнабибди” гэһэн бодолыень зураглалайнгаа нэрэ болгобоб.
Бадмажаб Гындынцыреновэй гэрэл зурагууд
