1508
Наадахамнай гү? гэһэн статьяһаа һабагшалан
2019 ондо Хэжэнгын түбэй номой сан модельнэ болгохо ажал ябуулагдаа. Энэ хэрэгтэ хамта дээрээ 11 сая 200 мянган түхэриг, тэрэ тоодо уласай жасаһаа - 10 сая, аймагайхиһаа 1 сая 200 мянган түхэриг һомологдоо.
Хэжэнгын түхэреэндэ Алексей Цыденовэй ажаллаха түсэб хараад, хүл бүмбэгын талмайһаа гадна номой сан нээлгэ минии сэдьхэл ехэтэ хүлгөөгөө. Эгээ түрүүшынхиеэ үзэглэжэ уншаһан номни ажалша шоргоолжон тухай һэн. Тэрэ гэһээр дүшөөд жэл үнгэрөө.
4-5 жэл соо хүүгэдэй таһагай номуудые дууһан уншаха туйлдаа хүрэжэ, хорюултай аха наһанай уншагшадай хоёрдохи дабхар руу хараса шэглүүлжэ захалагдаа һэн. Теэдшье номой сангай энхэргэн ажалшад, нэгэн, хоёр номуудаар дээрэһээ нюусаар намда шэрэжэ захалаа агша бэлэй. Нэн түрүүн В. Янай “Чингисхан”, “Бату”, “Һүүлшын далай руу” гэһэн зохёолнуудые уншааб. Һүүлдэнь И. Калашниковай “Шуһата зэбүүн сагай” ээлжээн ерээ. Бэлэдхэлдэ ороһон олон хүүгэд багшаяа дахажа, түрүүшын танилсалгада һүрэгөөрөө ошоо һэмди. Үдэр хоногууд, һаранууд һубариһаар, нэгэн хоёроороо хороһоор, һүүлэй һүүлдэ хэдыхэн хүбүүд, басагад һургуулияа дүүргэтэрээ үлөөбди.
Гадаада түхэлөө ехээр һэльбээшьегүй һаа, харин досоогоо ёһотойл саарһан ба сахим номой ордон боложо шадаал даа. Үүдээр орохоһоо оньһото түхеэрэлгэнүүд угтажа абаад, таһалга бүринь өөрсэ янзаар шэмэглээтэй. Нээлгын баярта багаһаа намда ном бэшэжэ үгэдэг ажалшад ерэнхэй, һэлгэжэ ороһон залуу халаан руугаа омог дүүрэн харасаар шэртэн һуунад һэн.
Соёлой ажалшад “тиимэ байгаа” гэһэн сэдэбтэй ХХ зуун жэлэй эхинэй “улаан булан” зураглаһан зүжэгэй хэһэг юрэдөөл холын хараатайгаар угтамжын үедэ харуулаа. Монгол туургатан болон дэлхэйн ямаршье арад ямаршье сагта номдо мээхэй байгаал даа. Һургуули сэсэрлигүүд, нангин шүтөөнэй бүтээлнүүд, аралжаа наймаанай түбүүдһээ гадуур сэдьхэлдэ гал бадарааха номой ордонгууд иимэл түхэлтэй байха ёһотой. Эндэһээл ерээдүйн баатар хүбүүд ажабайдалай үргэн замда гаража, түрүүшынгээ алхамуудые хэхэ ёһотой. Смартфон соо хэдыш гүнзэгы юртэмсэнүүд багтабашье, харин шэнэ гадартай, шэрын хатаагүй саарһанай үнэртэй ном һэхэжэ тайлаха гээшэ ехэхэн баяр. Энэ уулзалга бү алдаарайт, эрхим хүндэтэ уншагшад. Хэжэнгэһээ гадуур Улаан-Үдэ, Шэнэ-Бэрээн, Хяагтын-Адаг һууринуудта шэнэ түхэлэй номой сан ашаглалгада оробо.
Эдэ һонинуудай Интернедээр тараад байхада, “садахада, сагаан хурьганай һүүл муухай” гэһэнһээ өөрэгүй, юундэ ганса соёл ба тамиртай хабаатай мэдээсэл Хэжэнгэһээ ерэнэб гэһэн тэмдэглэлнүүд дайралдаа. Теэдшье эдэй засагнай ажабайдалтаяа нарин ба таһаршагүй холбоотой ха юм даа. Хүдөө нютагаархиндаа иимэ оршолон түхеэрээгүй бол, үшөөшье олон үе нүхэднай ехэнүүд дэлгүүрнүүдэй үүдэндэ харуулшан болохоёо нүүхэ.
P.S. Мэнэ һая Хэжэнгын ажалша бэрхэ айлай үйлэдбэрилдэг бууза банша Улаан- Үдын эгээ ехэ дэлгүүртэ ороо. Нютагни жэгдэ хүгжэһөөр. Омогорхоноб.
Баир Шираповой гэрэл зурагууд
