​Буряадай Яруунын аймагта алтан таряагаа хахадһаань ехыень хадажа үрдеэ

Хүдөөгэй ажалшад алтан таряагаа хадажа, намарай һүүлшын нарата үдэрнүүдые һамбаашалан, амар заяагүй ажалланад. Элдин дэлгэр Яруунын хүдөө ажал эрхилэгшэд тариһан таряанайнгаа хахадһаа ехыень хуряажа абаад байна. Үбһэ тэжээлээ, ургасаяа һайнаар абабал, баян тарган ондо орохоб гэжэ ямаршье малшан мэдэнэ ха юм даа. Хүхэ номин нуурнуудаар баян яруунынхид хагсуухан үбэлэйнгөө шэрүүхэн үдэрнүүдые угтахаяа хэр зэргэ бэлэн байһан тухайнь уншагшадайнгаа һонорто дурадханабди. 

Түрүүшүүлэй тоодо 

Буряадаймнай баруун-урда захада оршоһон Яруунын аймаг ехэ үргэн дайдада нэмжын оршодог юм. Халюуран үзэгдэхэ тала гүбээнүүдтэй, загаһаар баян нуурнуудтай, ан амитадаар олон хүбшэ тайгатай. Баян дэлгэр, ажалша зоноороо холо ойгуур үнинэй сууда гаранхай. Аймагай малшад буряад нютаг соогоо хододоо түрүү зэргэдэ ябаа, мүнөөшье бэрхэшүүлэй тоодо. Адуу малайнгаа тобир тарганаар үбэлжэхынь тула үбһэ тэжээлэй хажуугаар орооһото ургамалнуудые тарина. Байгша ондо хаа-хаанагүй үбһэн һайнаар ургажа, малшад үбһэеэ ядамаргүй элбэгээр сабшанхай. Яруунынхидшье һайн үбһэ хуряагаа. Нютагай баруун захаар ажаһуугшад орооһото ургамал үнинэй таридаг заншалтай. Харин зүүн талаар шэнэһэнэй оёорто ажаһуугаа малшад шэрүүн уларилһаа боложо, таряа тариха аргагүй ха юм. Гансал Тэлэмбэ, Целинный нютагуудта обёос тарижа ургуулдаг юм. 

Үбэлжөөндөө бэлдэлгэ 

- Яруунын аймагта мүнөөдэр хүдөөгэй 5 ажахы ажалаа урагшатай ябуулна. Мяхан үүлтэрэй мал үсхэбэрилгэдэ Үльдэргын ажахы һайн дүн харуулна. Хонин һүрэг ажалладаг түрүүшүүлэй зэргэдэ үльдэргынхид болон «Дружба» ажахын хонишод. Гүйгөөшэ хурдан моридые Үльдэргэ нютагай адуушад үсхэбэрилдэг гэжэ суутай, тиихэдэ «Комсомольский» ажахынхид энэ һалбарида мүн лэ һайн дүн харуулна. 

Хүдөө ажахынууд 49553 гектар талмайда 59911 тонно шэмэ һайтай үбһэ сабшажа бэлдэбэ. Тиин 1 гектар талмайһаа 12,1 центнер үбһэн абтаа. Орооһото ургамалнууд: хара талхан-337, обёос-770, ешмээн-219, тритикале- 164 гектар талмайда таригдаһан байна. Бүхыдөө 785 гектар талмайһаа 1234 тонно, 1 гектарһаа дунда зэргын 15,7 центнер таряан хуряагдаа. Гадна ажаһуугшад үмсынгөө газарта «хоёрдохи хилээмэн» гэжэ алдаршаһан хартаабхаяа ургуулаад, хуряажа абахадань, дунда зэргын 2100 тонно болоо, - гэжэ Яруунын аймагай захиргаанай хүдөө ажахын таһагые даагша Александр Батоевич Цыбиков тобшохон дүн гаргаба. 

Дахинаа тариба 

Ажахынууд намарай дулаахан үдэрнүүдтэ алтан таряагаа хадажа дүүргэхэеэ шармайжа байнхай. Орооһото ургамал хуряагдажа байха үедэ Эгэтын – Адагай малшан, таряашан Чингис Цыдыпович Цыденов шэмэ шүүһэтэй ногоон ургамал (силос) даража байна. Ногооной хагдаржа эхилхэдэ, үнеэдэймнай үгэхэ һүн хорожо эхилдэг гээшэ аабза. Харин ехэ һү һаажа абаха гэбэл, эгээл энэ ногоон дарамал үнеэдтээ эдюулжэ байха хэрэгтэй. Урдандаа һүнэй фермэ бүхэндэ силос дараха өөрын нүхэн байдаг һэн. Намартаа тэрээн соогоо гамгүй ехээр ногоон тэжээлээ томо трактораар даража хадагалдаг һэн. Тэрэ урданайнгаа заншал һэргээжэ, 3 жэлэй туршада Чингис Цыденовэй ажахы силос дарадаг болонхой. Ушарынь гэхэдэ, тэрэ һү һаалиин ажахы байгууланхай, нютагайнгаа болон хүршэ аймагуудай ажаһуугшадые амтатай һүмбэйгөөр хангадаг юм. Ехэ һү һааха гэбэл, үнеэдээ һайнаар тэжээхэ хэрэгтэй ха юм даа. 

Удахагүй эхэ байгаали хүбэн сагаан саһан шэрдэгээр хушагдаха. Харин ажалша малша араднай таряагаа хуряажа үрдихын тула үдэр һүнигүй шармайна.