Ниигэм 28 sep 2023 487

Ами наһаяа хайрлаагүй

Буряад Уласта 2018 онһоо хойшо жэл бүри, сентябриин 24-дэ, Россиин Герой Алдар Цыденжаповта зорюулагдаһан дурасхаалай хэмжээ ябуулга эмхидхэгдэдэг. Нютагаймнай эдир хүбүүнэй баатаршалга гаргаһаар 13 жэл үнгэрбэ.

Сугларагшад Алдар Цыденжа­повай хүшөөдэ баглаа сэсэг табиба. Буряад Уласай За­сагай газарай, «Алдар» гэһэн буян үйлэдэлгын жасын, «Боевое брат­ство» эмхиин гэшүүд, Алдар Цыден­жаповай эгэшэнэр, юнармейцууд болон һайн дуратан үгэ хэлээ.

- Бидэ жэл бүри Алдар Цыденжа­повай амгалан тайбан сагта гаргаһан баатаршалга һанан дурсадагбди. Алба хаажа ябаһан хүбүүн ами наһаяа хайрлангүй, нүхэдөө, далайн онгосо абараа. Аба эжынь хүбүүгээ аргагүй һайханаар хүмүүжүүлжэ шадаа. Тиимэһээл аюулай болоходо, Алдар удаан бодомжолжо байгаагүй. Алдар шэнги хүбүүд мүнөөдэр Эхэ ороноо аршална. Росси гүрэнөө хам­гаалгые юунһээшье дээгүүр табина. Эрэлхэг зоригтой хүбүүдээ сэгнэжэ ябая. Алдарые, сэрэгэй тусхай үйлэ хэрэгүүдһээ бусаагүй хүбүүдээ ходо­доо һанан дурсажа ябахабди. Амиды мэндэ бусаһан хүбүүдээ мэдэжэ, хүндэлжэ, тэдээндэ адли болохые оролдоёл, - гэжэ Буряадай Толгой­логшо Алексей Цыденов суглараг­шадта хандаба.

«Алдар» гэһэн буян үйлэдэлгын жасын түрүүлэгшэ, Алдарай Арюна, Ирина эгэшэнэр мүн лэ баярай үгэнүүдые хэлэбэ.

- Алдарай баатаршалга хэтэ мүнхэдөө мартагдахагүй. Бидэ омогорхонобди. Алдараа ходо дурсан һанажа ябахабди. Харин мүнөө Эхэ ороноо аршалжа ябаһан хүбүүднай аба эжынэртээ, үхибүүдтээ амиды мэндэ бусажа ерэхэнь болтогой. Буряад ором­най һалбаржал байг. Ургажа ябаа залуу үетэнөөр бидэ омогорхо­нобди, - гэжэ Баир Юмжапович Базаров тэмдэглэбэ.

- Алдарыемнай дурсан һанажа ябаһандатнай манай гэр бүлын зүгһөө баяр хүргэнэбди. Бултадаа элүүр энхэ, урагшатай һайн ябахы­етнай хүсэнэб, - гэжэ Алдарай эхир басаган Арюна Цыденжапова сугла­рагшадта хандаба.

Гүрэнэй баатарнууд тухай дур­салга хадагалха хэрэгтэ хубитаяа оруулһанай түлөө Буряад Уласай 100 жэлдэ зорюулагдаһан медаляар «Алдар» гэһэн буян үйлэдэлгын жасын гэшүүд Баир Юмжапович Базаров ба Ольга Андреевна Шафи­рова шагнагдаба.

- Буян үйлэдэлгын жасада 2013 онһоо хүдэлнэб. Мүнөөдэр уйд­хартайшье, баяртайшье үдэр. Бидэ Алдараа һанан дурсанабди. Баа­таршалгыень мартангүй, хододоо һанажа, зүрхэ сэдьхэлдээ хадагалжа булта ябая. Мүнөөдэр намда медаль барюулаа. Би ехэ баяртайб, һайн даа, - гэжэ Ольга Шафирова хубаалдаба.

«13 жэлэй саана, 2010 оной сентябриин 24- дэ, «Быстрый» онгосын экипаж Камчаткын Фокино ошохо гэжэ бэлдэжэ байба. Түлишын соргын хахарха үедэ зайн галай утаһанһаа боложо, түймэр эхилээ. Тэрэ үдэр Алдар котельнидэ машинистээр халаанда гараһан байгаа. Гал дүлэн руу тэрэ шунгажа, түлишын вентиль 9 секундын туршада хаажа шадаа. Түймэрэй һүжэрһэн газарһаа өөрөө гараа, теэд бэень аргагүй ехээр шатаһан байгаа. Владивосток хотын госпитальдо эмшэд дүрбэн үдэрэй туршада Алдарай ами наһа абарха гэжэ оролдоо. 2010 оной сентябриин 28-да Алдар Цыденжапов наһа бараа. Албанайнь дүүрэтэр оройдоол нэгэ һара үлөөд байгаа. Иигэжэ манай нютаг хүбүүн 300 гаран суг алба хаагшадаа, дайшалхы далайн онгосо абаржа шадаа һэн.

Буряад оронһоо зоригтой, үнэн сэхэ, Эхэ орондоо дуратай хүбүүд урган гарадаг. Ородой Холбоото Уласай Баатарнуудай список нютаг хүбүүдэймнай нэрэнүүдээр арьбажаһаар. Элинсэг хулинсагуу­дайнгаа хэрэг тэдэ үргэлжэлүүлһээр, тэрэ тоодо амгалан сагта баатар­шалга гаргаһан Алдар Цыденжапов оролсоно.

Автор: Янжима ДАРМАЕВА бэлдэбэ