Хамтын хэрэгтэ түрүү зэргэдэ

 

 «Хүн болохо багаһаа, хүлэг болохо унаганһаа» гэ­дэгэй ёһоор, Нинэмнай хара багаһаа түргэн шамбай шуран басаган юм. Бидэ 1953 онойхид суг­таа Хүсөөтынгөө 8 жэлэй һургуули дүүргээбди. Физкультурын хэшэ­элдэ Ниные хүсэхэ хүн үгы юм һэн. Мүнөөшье үгы даа. 1970 ондо хүршэ Никольскынгоо 10 жэлэй һургуули дүүргээд, түрэл нютагтаа эхэ эсэгэ­тэеэ хонин ажалда 2 жэлэй хугасаада хүдэлжэ, ажалайнгаа намтар эхилээ. Эхэ эсэгэнь бүхы наһаараа малда хүдэлжэ, хүндэтэй хонишод - «сотни­гуудай» тоодо ябаһан. Харюусалга­тай хонин ажалда үрэ дүн ехэтэйгээр хүдэлһэнэйнь түлөө «Одон» совхоз­най Нинэдэ Прибалтикын газараар ябажа ерэхыень путёвко шан барюу- лаа һэн.

1972 ондо «Одон» совхозһоо стипендиатораар хүдөө ажахын дээдэ һургуулида орожо, агроном мэргэжэлтэй болоод бусажа ерээ. Тэрэ 1970-аад оной хуурай, ган гасууртай үедэ совхозой даргаар Дамба-Дугар Дугаржапович Туши­нов хүдэлжэ ябаа. «Улаан-Үдэ руу һургуулида эльгээхэдээ, дүүргээд, Хүсөөтөө бусаарай гэжэ захяа һэн – тэрэ үгыень дүүргэхэ уялгатай байгааб», - гэжэ Нина мандаа хэлээ һэн. Урдаа табиһан түсэбөө хэзээдэ­шье бүтээдэг, хэлэһэн үгэдөө яашье һаань хүрэдэг лэ даа Нинэмнай. Агроном мэргэжэлтэй болоод ерэхэ­дэнь, ахалагша агрономоор Балдан Эрдынеевич Базаров гэжэ бэрхэ хүн ябаа. Совхозой даргаар Александр Тыжинович Онтобоев хүдэлжэ байгаа. Иимэ бэрхэ дүй дүршэлтэй мэргэжэлтэдээр хүдэлжэ гараһандаа урматай ябаал даа.

Нина Гомбожаповна тэрэ үедэ 1-дэхи отделениингээ хүтэлбэрилэгшөөршье, отдел кадровташье ажал хэһэн байха. Урагшаа һанаатай, өөртөө харюу­салга ехэтэй, оролдосотой хадань ажалшадынь Нинэеэ профсоюзай даргаар һунгаа. Тиигэжэ 13 жэлэй туршада энэ ажалда сүлөөгүйгөөр, хүн зоноо хүндэлжэ, урмашуулжа, туһалжа ябаа. Хүдөө ажахын халуун хаһада, үбһэндэ, хони хайшалалгын үедэ бэеэрээ орожо, жэшээ хару­улжа ябадаг һэн. Илангаяа гараар хони хайшалхадаа ехэ түргэн, үдэр соо 20-30 хониной нооһо хайшалха. Тиигэжэ бэлэг сэлэг болон грамота­нуудта хүртэжэ ябадаг байгаа.

Нинэмнай 4 тээшээ тэгшэ бэрхэ хүн юм. Эжынгээ, хүгшэн эжынгээ хажууда хайрмагаашье амтатайха­наар барижа, оёхо нэхэхые, нооһо ээрэхэ, һэеышье дараха гэхэ мэтые һураһан ааб даа.

1980 ондо наһанайнгаа нүхэр, суг хамта һураһан Лэгдэн Гарма­евичтаяа ханилжа, айл боложо, 3 баатар хүбүүдтэй болоо. Ажалай ба дайнай ветеран Гарма Эрдынеевич Эрдынеевэй ба Гарма Бадмаевнагай үнэр баян бүлэдэ түрэһэн. Түгнэ- Гол нютагта 1953 оной мартын 10-да алтан дэлхэйдэ мүндэлөө. 1968 онһоо эхилээд, ажалай уужам харгыда гаража, трактористын хүндэшье һаа, хүндэтэй ажалаа алдангүй ябаал даа.

1990-ээд оной хүндэ хүшэр һандаралгын хатуу сагта Нинэмнай Хүсөөтынгөө һургуулиин завхозоор 8 жэл соо ажаллаа. Һургуулиин дар­гаар тиихэдэ Игорь Фёдорович Пахо­мов гэжэ ехэ бэрхэ хүн хүдэлжэ ябаа. Нинэмнай ямаршье ажалда ябаха­даа, тамирайнгаа ажал мартаагүй. Нэгэтэ 1980-яад оной үбэл Олимпи­ин наадануудай боложо байхада, үетэн болохо мандаа, Улаан хадаяа санаар тойроод ерэе гэбэл даа. Тии­хэдэ һургуулида тамирай багшаар хүдэлжэ байһан Батор Дамбижал­санович Будаев санануудые үгөө һэн. 40-өөд наһатай ябаалди даа. Нинэмнай баһал хэнһээшье түрүүн буужа ерээл даа. Мүнөө һанахада, согтой залитайшье, баяртайшье саг байгаал даа.

2010 ондо хаа-хаанагүй ТОС-ууд бии болоо һэн даа. Хүсөөтэмнайшье 4 ТОС боложо хубаараа. Нина Гомбожаповна «Туяа» ТОС-ой хүтэлбэрилэгшөөр табигдаа. Наһаараа нютагтаа һуужа, хүн зон соогоо ажалтай байһандаа, зонойнгоо байра байдал дүтэ һайн мэдэхэ байһаниинь ехэ туһа болоо. Хүдөөгэй эхэнэрэй ажал ехэл гүб даа, гэрэй ажал, ТОС, 3 хүбүүдээ номыень харалсахаһаа гадна, багаһаа хара ажалда һургаха гэжэ оролдодог һэн.

Үбһэнэй үедэ гэр бүлөөрөө саб­шалангаа гараха. 3 жаахан хүбүүдтээ гар хажуур хүүлээб гэжэ намда хөөрөө һэн. «Эрхые һуранхаар – бэрхые һура» гэжэ арадаймнай аман үгэ тодо байгаа. Игорь, Баяр, Баатар хүбүүдынь һургуулидаа бүхэ барилдаанай кружогто ябадаг һэн. Олон тоото грамотанууд энээнииень гэршэлнэ. «Эдээр бэеэ шэмэглэн­хаар – эрдэмээр бэеэ шэмэглэ» гэһэн үгэ баримталан, Нина Лэгдэн хоёрнай хүбүүдтээ дээдэ һургуули дүүргүүлээд, хуу айл бүлэ болгонхой.

Нина Гомбожаповна ажалша, най­дамтай, хүн зондоо яажа туһалхаб гэжэл ябадаг. Ажабайдалай баяр ёһололойшье, алибаа ушардаг уйд­хар гашуудалайшье болоһон газарта хабаадажа, туһалжал байна. Иимэл хадаа нютагаархидтаа, үетэндөө хүндэтэй, энэрхы эжы, хүгшэн эжы болонхой һууна. Нютагайнгаа соёлой байшанай уран һайханай «Сагаан Шулуутай» нэрэтэй ансамблиин гэшүүн юм. Хаана ямар хэмжээ ябу­улга болоноб, тэрээндэ хабаадажал байдаг.

2019 ондо «Большой Этнографи­ческий диктант» гэһэн конкурсдо хабаадажа, үнэмшэлгэдэ хүртэһэн. Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай 75 жэлэй ойн баярта зорюу- лан, Илалтынгаа хүшөөгэй хажуу- гаар нютагаархидайнгаа «Аллея Победы» гэжэ модо һуулганда баһал оролсоһон. Һүүлшын жэлнүүдтэ Нина Гомбожаповна үндэр наһатай эжыгээ хаража, суг хамта байжа, мордоторнь (96 наһандаа бурхан­даа ябаа) һайханаар үргэн хараа. Мүнөөшье аба эжынгээ гэртэ Баяр гэжэ дунда хүбүүнтэеэ Хэшэгтэ аша­яа харалсажа, үнэтэ һургаал зааба­рияа дамжуулжа, хамтынгаа ажалдаа шармайн ябаһан зандаа.

Нина Гомбожаповна аймагайн­гаашье, Хүсөөтынгөөшье тамирай урилдаануудта ходо хабаадажа, ГТО тушаажа, үнөөхил солбон зандаа, залуушуулаа урижа, дахуулжа ябана.

2021 ондо хурдан шуумар Нина Гомбожаповнамнай «Буряадай спортын ветеран» гэһэн медальда хүртэжэ, бидэнээ баярлуулаа.

2023 оной хабар «Буряад Уласай үмэнэ габьяагай түлөө» гэһэн үндэр шагналда хүртэжэ, урма зоригоо улам дээшэлүүлээ даа.