Ниигэм 11 dec 2023 2420

Буряад-монгол зурхай декабриин 11-hээ 17 болотор

© фото: Анна Огородник

Декабриин 11, гарагай 2, буряад-монгол литээр 29

29-эй үдэр - хүн бүхэнэй муу, һайн үйлэнүүдые сэгнэхэеэ Нирманарати юртэмсэһөө бурха­дай буудаг агууехэ үдэр. Муу муухайе дараха, бузар буртагые усадхахада урагшатай. Бэри буулгахагүй, наһа барагшые хүдөөлхэгүй, арал­жаа наймаа ябуулхагүй.

Амгалан тайбанай, баялигай, малгайн, гута­лай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада, гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной хии махабадтай ушаржа, «тааралдахагүй» болоно: амидаралай хүсэн һуларна; хулгай дээрмэ ушаржа болохо, шухала хэрэгүүдые эрхилхэдэ, эмнэлгэ эхилхэдэ урагшагүй. Энэ үдэр «үхэлэй» үүдэн нээгдэнэ: наһа барагшын хэрэгүүдые үйлэдэхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу гэмгүй.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ, ураг­шатай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – һүнэһэн зайлажа магад.

Декабриин 12, гарагай 3, буряад-монгол литээр 30

30-ай үдэр – Бурхан багшын дүйсэн үдэр. Бэри буулгахагүй.

Амгалан тайбанай, баялигай, малгайн, гута­лай, хубсаһанай хэшэг даллага абахада, хулгана, луу, бишэн жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэ­хэдэ, һайн үдэр.

Гарагай гал махабад одоной гал махабад­тай ушаржа, «арьбажал» болоно: аралжаа наймаа ябуулха, олзын хэрэг эрхилхэ, хүрэнгэ шэглүүлхэ, урьһалха, үрэһэ тариха болон арь­бажуулгын бүхы үйлэнүүдтэ урагшатай, һайн. «Ниитын» үүдэн нээгдэнэ: суглаа зарлахагүй, шухала уулзалгануудые тэбшэхэ.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүг руу һайн.

Морин, могой жэлтэнэй урагшатай үдэр; хулгана, гахай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ гараг. Тахяа, бишэн жэлтэндэ муу үдэр, һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – хэрүүл аманда, ами наһанда харша.

Декабриин 13, гарагай 4, буряад-монгол литээр шэнын 1.

Бальжиниматай (Согто) үдэр амиды ба нүгшэһэнэй ямаршье үйлэдэ һайн. Энэ үедэ Синпүн гэхэ мэтэ газарай бусад эзэдэй байбал­шье, али үгышье һаа, согто хутаг, буян болохо.

Шэнын 1-дэ һанаһанаа бүтээхэдэ, худаг мал­тахада, газар хахалхада һайн.

Амгалан тайбанай, адуу мориной хэшэг дал­лага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, «эдир» болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ, хурим түрэ наадахада, шэнэ тушаал эзэлхэдэ, гэр бүлэ шэнээр байгуулхада һайн. «Айлшанай» үүдэн нээгдэнэ: айлшадые урихагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бэшэ зүг руу һайн.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг байхые оролдог.

Үһэеэ абхуулхада – наһан хорохо.

Декабриин 14, гарагай 5, буряад-монгол литээр шэнын 2

2-то ноёной тушаал эзэлхэдэ, пеэшэн таби­хада, үрэһэ тарихада, арьбажуулгын үйлэнүүдтэ һайн. Холын замда мордохогүй.

Амгалан тайбанай, илангаяа хүүгэдэй дал­лага абахада, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной хии махабадтай ушаржа, «тааралдахагүй» болоно: гарза гаража, хулгай дээрмэшье ушаржа боло­хо. Хурим түрэ наадахагүй, эмнэлгэ болон шуха­ла хэрэгүүдые эхилхэгүй. «Наймаанай» үүдэн нээгдэнэ: олзын хэрэг эрхилхэгүй.

Энэ үдэр «морин үхэхэ, эмээл хухарха» ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – үбшэн хүрэхэ, хэрүүл аман дэлгэрхэ.

Декабриин 15, гарагай 6, буряад-монгол литээр шэнын 3

3-да гэр байра хушахада, пеэшэн табихада болон арьбажуулгын үйлэнүүдтэ һайн. Худаг малтахагүй.

Амгалан тайбанай, хониной хэшэг даллага абахада һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушаржа, «эдир» болоно: шэнэ хубсаһа үмдэхэдэ, зүүбшэ гоёолто зүүхэдэ, хатар наада эмхидхэхэдэ, хурим түрэ наадахада, шэнэ тушаал эзэлхэдэ, гэр бүлэ шэнээр байгуулхада һайн. «Хүбүүнэй» үүдэн нээгдэнэ: хүүгэдэй шухала хэрэг үйлэдэхэгүй, түрэһэн үдэрыень тэмдэглэхэгүй, гэрһээ холо эльгээхэгүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, урда зүг руу муу, бэшэ зүг руу һайн.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – баялигта.

Декабриин 16, гарагай 7, буряад-монгол литээр шэнын 4

4-дэ бэри буулгахада, аралжаа наймаа ябу­улхада, модоор уран дарха хэхэдэ һайн. Хэрүүл ама гаргахагүй.

Баялигай, илангаяа таряанай даллага аба­хада, бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной газар махабадтай ушаржа, «сиддхи» болоно: һанаһанаа бүтээхэдэ, илангаяа гэр барихада, газар худалдажа абахада, зохёоһон ажалнуудаа согсолходо һайн. «Сэрэгэй» үүдэн нээгдэнэ: сэрэг хүдэлгэхэгүй, заргалдахагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүг руу гэмгүй.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туулай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр, һэргэг байха хэрэг­тэй.

Үһэеэ абхуулхада – үлзытэй һайн.

Декабриин 17, гарагай 1, буряад-монгол литээр шэнын 5

5-да холын замда мордоходо урагшатай; наһа барагшые хүдөөлхэгүй, модоор дархалхагүй.

Энэ үдэр амгалан тайбанай, эдеэ унданай, баялигай, адуу малай хэшэг даллага абахада һайн.

Энэ үдэр гарагай газар махабад одоной гал махабадтай ушаржа, «носохо» болоно: шухала хэрэгүүдые, илангаяа эмнэлгэ эхилхэгүй. «Айл­шадай» үүдэн нээгдэнэ: түрэл гаралнуудаараа найрлахагүй.

Энэ үдэр харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бэшэ зүгүүд руу һайн.

Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – баялигта.

Зурхай Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ

Фото: Анна Огородник