Ниигэм 12 dec 2023 489

Алишье талаараа адли тэгшэ абьяастай

Оросой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшэ В.В. Путинай зарлигай ёһоор, 2023 он Багшын жэл гээд соносхогдонхой. Тиихэдэ байгша ондо Буряад Уласай 100 жэлэй ойе угтанабди.

Наhаараа хүгжэмэй багшаар хүдэлhэн Должид Дашиев­на Дагсанова тухай хөөрэхэ хүсэлтэйб.

Должид Дашиевна 1964 ондо П.И. Чайковскиин нэрэмжэтэ хүгжэмэй училищида орожо, хоорой дирижёр гэжэ мэргэжэлтэй болоод, түрэhэн Сэлэнгын аймагай Сэлэндүүмэ hууринай хүүгэдэй хүгжэмэй һургуулида хүдэлөө. Хүүгэдэй «Тере­мок» сэсэрлигтэ 23 жэл, Сэлэндүүмын hургуулида 14 жэл хүгжэмэй багшаар ажаллаа.

2007 ондо Буряадайнгаа түб хото Улаан-Үдэ ерэжэ, үхибүүдэй 52-дохи «Ая ганга» гэжэ сэсэрлигтэ хүгжэмэй хүтэлбэрилэгшөөр аша үрэтэйгөөр хүдэлhэн габьяатай. Заахан үхибүүдые буряад хэлэндэ дуратай болгохо гэжэ ехэ ажал ябуу­лаа. Ехэ бэлигтэй, урагшаа hанаатай, үхибүүдтэ дуратай, өөртөө эрилтэ ехэтэй багша «Эрдэм гэгээрэлэй отличник» болоо hэн.

Должид Дашиевна шүлэг бэшэхэ, дуу зохёохо, ород дуунуудые буря­ад хэлэн дээрэ оршуулха, буряад дуунуудые ород болгохо, үхибүүдтэ, ехэшүүлдэ гоё hайхан жэнхэни буря­ад хубсаhа оёхо, аппликаци хэхэдээ, угаа бэрхэ.

Ажалай амаралтада гараhан гур­бан эжынэр гурбан жэл соо түрэhэн нютагайнгаа түүхэ бэшэжэ, 2019 ондо «Удунга и удунгинцы» гэжэ номынь «нара хараhан» байна. Нютагайнь, Үдэнгэhөө гараhан зон номыень ехэ хүндэтэйгөөр угтан абаа. Ургажа ябаhан улаан бургааhадта, залуушу­улда ямар туhатай ном болоо гээшэб!

Должид Дашиевнагай бэшэhэн шүлэгүүд «Сэлэнгэмни» гэhэн суглу­улбари соо ороо hэн.

Должид Дашиевна «Мүнгэн сэр­гэ» ансамбльда урагшатай хабаада­на, дуунуудай аккомпаниатор.

Должид Дашиевнагай зохёоhон «Сэлэнгэ, шамдаа дурланаб!», «Там­чын дасан», «Болтогой!», «Бууза, манай бууза», «Абамни» гэhэн дуу­нуудые «Мүнгэн сэргэ» ансамбль Монголдо, Татарстанда, Буряад Ула­стаа гүйсэдхэдэг. Өөрөө «Ашамни» гэжэ дуугаа хүн зоной зүрхэ хүдэлгэн дууладаг.

Должид Дашиевнагай үхибүүдтэ, багшанарта зорюулжа гаргаhан номууд гэхэдэ, «Жаргалтай хаhа», «Хүүгэдэй хүгжэмтэ орон», «Сэсэрли­гэй хүүгэдэй хүхюун байдал».

Чингис Гуруевай «Эхэ буряад хэлэмнай» гэжэ шүлэг дээрэ Должид Дашиевна хүгжэм зохёожо, дуун болгоо.

2023 ондо Д.Д. Дагсанова Буряа­дай Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн болоо.

Должид Дашиевна ород дуунуу­дые буряад болгожо, Эрхүү можын уран hайханай ажалшадта эльгээhэн. Мүнөө дуунуудынь Эрхүү можодо зэдэлжэ байдаг.

Буряад арадай ёhо заншалаар хүгшэн эжынь 6 наhатай Должид ашаяа хайшан гээд малаа адаглахаб, ямар хашараг hайхан hүтэй байхаб гэхэ мэтэ юумэндэ hургадаг, заадаг байгаа.

Хүгшэн эжынь урданай «Хамба лама» гэжэ дуунда hургаhан.

Должид Дашиевна 75 наhанайнгаа дабаан дээрэ гаран­хай, хүгшэн эжынгээ үнэтэй сэнтэй заабариие мартаагүй, аша зээнэртээ, нүхэдтөө дамжуулан ябадаг.

2023 ондо Должид Дашиев­на Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай 100 жэлэй ойдо зорюулагдаhан медаляар шагнагдаhан, Монгол гүрэнэй 2 медальтай.

Должид Дашиевна Дагсанова ёhотой «Гуа сэсэн хатан» болоно. Ута наhа, удаан жаргал үреэнэб. Үшөө олон шүлэгүүд, дуунууд мүндэлжэ байхань болтогой!

Автор: Сэсэгма ЧИМИТОВА