Ниигэм 20 dec 2023 1212

Сурбалжалагшын амжалта

Ород Уласай Хүдөө ажахын яаман жэл бүри «Росси - манай нютаг» гэhэн харалга сурбалжалагшадай болон блогернуудай дунда эмхидхэдэг. «Хүдөө талмайнуудые комплексноор хүгжөөлгэ» гэhэн гүрэнэй программын бүридэлдэ эрхим авторнуудые урмашуулха зорилготой Үндэhэн шан байгуулагдаhан түүхэтэй.

Гүрэн түрэ дотор ажаhуугшадай 25 хубиhаа үлүү зониие хүдөөдэ байлгаха, хүдөө нюта­гуудай хахад байшангуудые болбо­сон түхэлтэй болгоохо даабари тус программын аргаар бэелүүлэгдэнэ. Харин Үндэhэн шан хадаа хүдөөдэ ажаhуудаг зоной ёhо заншал­нууд, ажамидарал, байдал тухай хөөрэхэ, тосхонуудай түүхын, соёлой хуудаhанууд тухай олондо мэдүүлхэ, хүдөө нютагууд тухай hайн дүрэ бай­гуулха зорилготой эмхидхэгдээ юм. Байгша ондо түрүүшынхиеэ хабаа­дажа, илагшадай тоодо «Бурятия» телерадиокомпаниин сурбалжа­лагша, дамжуулгануудые хүтэлэгшэ, гүйсэдхэхы продюсер Бальжинима Дамбаев оробо. Тэрэ үнгэрhэн зун­даа Ахын аймагта Буряадай Заса­гай газарай захилаар «Үлгы нютаг» дамжуулга бэлдэхэ үедөө hонин сюжедүүдые буулгаhан байна.

- Түргэн урадхалтай гол горхо­нууд, буурал сагаан малгайтай уула хаданууд, ногоогоор, сэсэгүүдээр бүрхөөгдэhэн гүбээ болон хадын ташалангууд, сэнхир хүхэ уhатай нуурнууд, отолжорхиhон мэтэ хабсагайнууд. Вулкануудай дайда, гүнзэгы нүхэ руу унадаг hүюур уhан, үзэсхэлэн гоё, баян дэлгэр, шулуун үндэрнүүдээр шобхотоhон, үндэр хада уулануудаар хүреэлэгдэhэн, бай­гаалиин ашагта малтамалаар баян, арюун, сэбэр, шааяатай, хүүеэтэй гол горходоороо самаряатаhан дайда. Һaйхан агаартай, солгёон аялгатай, сэсэг, зунай hайхан сагта найгажа, намилзажа байдаг набша ногоотой, алтан шара наранай эльгээhэн хурса түргэн элшэнүүдтэ саhaта үндэр мун­дарганууд туданхай хүйтэн мүльhые сабшажа байhaндал ялардаг. Байса үндэр уулатай, байрын томо шулуу­тай. Жэмэс, ургамал баянтай, жэгтэй гоё дайда даа Аха нютаг, - гэжэ «Бурятия» ГТРК-гай сурбалжалагша хөөрэнэ.

- Теэд олон тоото тахилгатай, мүргэлтэй уула обоонууд Ахын айма­гые, арад зониие hахижа манадаг. Зүгөөр аймагай гол баялигынь - арад зон ааб даа, - гэжэ тэрэ тэмдэглэнэ. Тиимэhээ «Росси - манай нютаг» гэhэн бүхэроссиин тэмсээндэ хэдэн бүлэг репортаж эльгээгээ. Байгша ондо конкурсдо 3 мянган материал ороhон байба гэжэ эмхидхэгшэдынь, Ород Уласай Хүдөө ажахын яаманай Хүдөө газар дэбисхэрэй хүгжэлтын департаментын захирал Ксения Шевёлкина шан барюулха ёhололой нээлгэндэ дуулгаа. Гэхэтэй хамта жюриин бүридхэлдэ Москвагай ехэ hургуулиин журналистикын дээдэ hургуулиин декан Елена Вартанова, НТВ субагай автор Екатерина Шуга­ева, Россия 24 телеканалай ахамад редактор Евгений Бекасов, нэрэ солотой сурбалжалагшад Евгений Киселев, Эрнест Мацкевичус гэгшэд оролсобо. Эдэ зондо Ахын аймагта буулгаhан hарлагууд, Абай Гэсэр хаа­най Гал Хюрмаста хаантай тэмсэhэн вулкануудай тэhэрhэн газар, айма­гай зунай hайндэр Сурхарбаан, тиихэдэ Эрхүү голой эхиеэ абадаг Элшэр нуур тухай материалнууд hайхашаагдаа. Имагтал урданай ёhо заншалнуудаа hэргээхэ, удха узуураа ургажа ябаhан улаан бургааhадта дамжуулха ажал ябуулдаг, урданай зэр зэбсэг, буряад арадай hуудал байдалай хэрэгсэлнүүдые суглуул­ха, анханай үүргыень, табисуурта ёhыень ойлгуулха, мүнөө сагта тааруулжа хэрэглэдэг болгоохо хэрэг дүүргэдэг малшан Светлана Баиров­на Аюшеева гол герой боложо үгөө.

- Энэ тэмсээндэ илахын тула зорюута түсэл бэлдэжэ, ехэ мүнгэ hомолжо, дамжуул­гануудые буулгадаг гэжэ шан барюулгын хэмжээ ябуулгада ой- лгооб, зарим ушарта хэдэн мэргэ­жэлтэдтэй студинуудай ажал дурад­хагдана, харин бидэ ябууд дундаа буулгаhан репортажнуудаа эльгээ­гээбди, теэд тиихэдэ, үнэхөөрөөшье, бүхы юумэн таараа бэлэй - hайхан байгаали, бэрхэ зураг буулгагша, бидэниие хасардажа ябаhан «Аха» сониной ахамад редактор Ольга Лопсоновна Бартаева хэрэгтэй хүнүүдтэй танилсуулаа hэн, - гэжэ Бальжинима Дамбаев хөөрэнэ.

- Теэд Буряад орон тухайгаа, газар дэбисхэртэнь ажаhуудаг зон болон ёhо заншалнууд тухай тусхай мате­риалнуудые «Бурятия» телерадио­компани үдэр бүри бэлдэжэ, агаарай долгиндо дамжуулдаг, тиимэhээ тус ажал үндэрөөр сэгнэгдэhэниинь гайхалгүй, - гэжэ тэрэ тэмдэглэнэ.

Тиибэшье Светлана Баировна Аюшеева шэнги гайхуулжа шададаг зон хомор байха юм. Тэрэ хадаа манай арадай омогорхол болоно - иимэ зон тухай хөөрэхэ, дээшэнь үргэхэ, түсэлнүүдтэнь туhалха, дэм­жэхэ гээшэ сурбалжалагшын уялга болоно ха юм.

Хүдөөдэ үндыhэн, хара багаhаа хуряахайндаа, нагасындаа хүдөөгэй буусада сагаа үнгэргэжэ, үхэр, хони адуулhан, үбhэ сабшаhан, түлеэ хахалhан, шабааhа түүhэн, колхозой стрижкэдэ хони хайшалhан гүрэнэй телерадиокомпаниин гүйсэдхэхы продюсер хүдөөгэй хүндэ байдал, хүдэлмэри гээшые hайнаар мэдэ­хэ, тиимэhээ хүдөө нютагуудта ажаhуудаг зон тухай хөөрэхэеэ оролдодог юм. Үндэhэн шан хадаа тон хүрэмөөр шан болобо, иигэжэ уран бэлигэйнь гэршэ боложо бата­лагдаа.

«Теэд үнэн дээрээ «Бурятия» телерадиокомпаниин бүридэлдэ хүдэлмэрилдэг зоной - зураг буул­гагшадай, найруулагшадай, продю­сер, жолоошодой хүсэ шадал, абьяас бэлигэйнь баримта болобо бшуу», - гэжэ өөрөө хэлэнэ.

«Орьёл үндэр Саяан уулын ара хормойгоор түбхинэн hуурижаhан газар дэбисхэрээр, далайн нюрууhаа дээшэ 1600 метр хүрэтэр үндэртэ ажаhуудаг, үндэр заяатай, hайхан hанаатай, дэлгэр сэдьхэлтэй арад зон тухай хөөрэхэдэ, тон бэлэн, хүнгэн, тон урматай байба гэжэ тэрэ онсолно.

Гэхэтэй хамта Бальжинима Дам­баев байгша ондо Бүхэроссиин 2 шанда хүртөө гээд тэмдэглэлтэй, буряад сэрэгшэд тухай буулгаhан «От Онона и Дона до Бранденбург­ских ворот» дамжуулгань «Человек и вера» гэhэн уласхоорондын конкур­сын тусхай шан абаа бэлэй.

Автор: Эрдэни РАДНАЕВ