Ниигэм 21 feb 2024 822

Сагаалганай баяр

Буряадай Үндэһэтэнэй нэгэдэхи лицей-интернат Сагаан һарынгаа һайндэртэ ехэ харюусалгатайгар хандадаг гээшэ. Үхибүүд булта буряад хубсаһаяа үмдэжэ, тайзан дээрэһээ амаршалга, оньһон үгэнүүдээ, үреэлнүүдээ хэлэжэ баярлана.

© фото: Эрдэни Раднаев

Энэ һургуулида бэлигтэй ба­гашуул олоор һурадаг гэжэ мэдээжэ, тэрэ бэлигыень бүри дээшэлүүлхэ гэһэн зорилго һургуулиин захирал урдаа табин­хай. Хүгжэмтэ һайхан дуунуудаа, үреэлнүүдээ үхибүүд аятай зохидоор гүйсэдхэнэ һэн.

Буряадай Үндэһэтэнэй 1-дэхи лицей-интернадай захирал Булат Шойнжонов иигэжэ хэлэбэ: «Энэ Сагаалганда анги ангяарнь хубаа- гаабди, жэшээлхэдэ, 5-6-дахи анги­нууд Сагаан һарын эдеэ хоол бэл­дэжэ, 7-8-дахи ангиинхид Буряад- та һуудаг уг изагууртанай хубсаһа хунар үмдэжэ, үреэл бэлдэхэ байгаа. Тиихэдээ үхибүүн бүхэн энэ Сагаал­ганда хабаатай болоно».

«7-8-дахи ангиин һурагшад Буряадай угсаатануудай хубсаһа хунар үмдэжэ, нютагуудай аялгаар хэлэхэ болоо. Багашуул яһала оролдожо, даабаринуудаа дүүргэхые оролдоо. Аман үгын баялиг харуулхын хажуугаар эдеэнэй баялиг харуулаа. Гэртэхин оролдожо, баян шэрээ бэлдээ: мяхан табаг, бууза, орёомог, хиимэ, үрмэ, элдэб янзын сайнууд, байгаалида ургадаг алим жэмэс, тэрэнээр буйлуулһан эдеэн жюриин урда дэлгээгдээ. Эдеэ бэлдэхэ хэрэгтэ гэртэхин хам оролсоһон байгаа юм ааб даа. Теэд тэрэ эдеэгээ бэлдэжэ байхадаа, үхибүүдтээ хөөрэжэ, харуулжа, ойлгуулжа үгэһэн байха бэзэ гээд найдагдана.

Буряад Уластамнай хэдэн жэлэй саана буряад һургуулинуудай эблэл байгуулагдаһан гээшэ. Сагаалганай үедэ баһал уулзалгын баяр эмхид­хэдэг заншалтай. Байгша ондо тэрэ уулзалга мартын нэгэндэ үнгэрхэ. «Поселиин дунда һургуулиин дэр­гэдэ уулзахаяа бэлэдхэл хэгдэжэ байна», - гээд, Буряадай Үндэһэтэнэй 1-дэхи лицей-интернадай захирал Булат Шойнжонов хэлэнэ һэн.

Жюриин гэшүүд соо буряад хэлэ­нэй багшанар һуугаа, мүн тиихэдэ Ивалгын аймагай Поселиин дунда һургуулиин захирал Баир Ширапов оролсоо. Тэрэнэй хэлэһээр: «Манай һургуули иимэ үргэнөөр Сагаал­ганай баяр эмхидхэнэгүй, ерээдүй сагта хэхэл байхабди, харин мүнөө бага хэмжээндэ үнгэргэнэбди. Шэнэ һургуули ха юм даа, һаяхана үшөө нэгэ байшандаа орообди, эмхид­хэлэй талаар асуудалнууд гаража ерэнэ. Эндэ хабаадажа байһан бага­шуулай толгойдо би буряадби гэһэн мэдэрэл түрэжэ, нютагһаа холо яба­хадань, элиржэ ерэхэл байха», - гэжэ тэрэ хэлээ.

Буряад арадай эгээл ехэ һайндэр - Сагаалган гээшэ. Урда сагуудта монгол туургата арад зон түрэһэн үдэрөө Сагаалганаар тоолодог байгаа. Мүнөө ургажа байһан улаан бургааһаднай буряад хэлэеэ, ёһо заншалаа, уг изагуураа мартахагүй, саашанхи үри һадаһадтаа дамжуулха гэжэ ехэ найданабди. Мартахагүйн тула иимэ түхэлэй хэмжээ ябуулга- нууд үнгэргэгдэжэ байха ёһотой.

Автор: Эрдэни РАДНАЕВ

Фото: Эрдэни Раднаев