Ниигэм 28 feb 2024 1108

«Угай нангин харгы»

Мүнөө үедэ буряад хэлэн дээрэ номууд яhала хэблэгдэнэ гэхэдэ алдуугүй. Энэнь ехэ hайшаалтай. 2024 оной эхиндэ «Угай нангин харгы» гэhэн шэнэ ном нара хараба. Тус ном Үбэр Байгалай хизаарай Агын тойрогой Согто-Хангил нютагай уран бэлигтэй шүлэгшэ Светлана Махабадаровада зорюулагдаhан байха юм. Энэ номой согсолборилогшо-автор баhал Ага нютагай мэдээжэ зохёолшо, оршуулагша Цындыма Бабуева болоно.

Номой байгуулга хара­хада, эхинэйнь орол­то үгэ, уншагшадта хандалга, С. Махабадаро­вагай зохёохы зам, ажабай­далайнь хүндэ хүшэр шата- нууд тухай ажаглалтануу­дые болон түгэсхэлыень Ц. Бабуева бэшэнэ. Харин ехэнхидээ энэ ном соо С. Махабадаровагай өөрынь намтар, тэрэнэй зохёолнуу­дынь, шүлэгүүдынь, үгүүлэл, зүжэгынь, нютагайнь зоной hанамжанууд, дурсалганууд ороhон байна. Бултанда хэ­рэгтэй, hонирхолтой ном бо­лоо гэжэ тэмдэглэе.

С. Махабадарова гансашье уран шүлэгшэ, зохёолшо бэшэ, харин уг гарбалайн­гаа жолоо баригша, арад зонойнгоо түлөө ородолжо ябаhан шанга удаган эхэнэр юм. Тус ном соо тэрэнэй удаган болохо хатуу уялга, наhанайнь хүндэ хүшэр шата­нууд тухай уншажа, энэ хүн ямар ехэ бэрхэшээл дабажа гараhан бэ гэжэ ойлгохоор. Буряад арад зоной анханай мүргэл болохо бөө шажанай нангин харгытай байhан С. Махабадарова олон тоото бэрхэшээлнүүдые амин бэеэрээ гаталжа, өөрынгөө хуби заяа оложо, угайнгаа хэрэг эрхилжэ, сагаан hайхан сэдьхэлээрээ амитан зондо туhа хүргэжэ, арад зонойнгоо ёhо заншал hэргээжэ, сахи­жа ябаhаниинь гайхамаар hайшаалтай. Ном соо С. Маха­бадаровагай бөө мүргэлдэ зорюулhан шүлэгүүд, ёhо заншал, тэрэнэй удха, нютаг­таа болон эжыдээ зорюулhан уянгата hайхан мүрнүүд ороhон байха юм. Тэрээнhээ гадна hонирхолтой үгүүлэл ба «Бугаалиин буурал эжы» гэhэн баhал бөө мүргэлдэ хабаатай зүжэг үгтэнэ.

«Уран зохёолшо миин түрэдэггүй, заабол саанаhаа бурханай үгэhэн абьяас бэлигтэй байха ёhотой», - гэжэ манай монгол туургата арадууд хэлсэдэг гээшэ. Угтай хүн заабол бэлигтэй байдаг ха юм даа. С. Маха­бадаровагай бэлиг түгэлдэр гээшэ угайнь нангин бэлэг болоно. Угаа уhанда хаяхагүй гэжэ манай арадай үгэ бии. С. Махабадарова мүнөө дээрээ мэдээжэ болоhон удаган, уран шүлэгшэ, хэдэн номуудай автор болоно. Буряад арадайнгаа ёhо заншалнууд тухай номуудые, уран шүлэгэй суглуулбари хэблүүлhэн. С. Махабадарова миин hуудаггүй, үдэр бүхэндэ шүлэг бэшэхэhээ гадна, буряад арадайнгаа түүхэ, заншал тухай hонирхолтой мэдээсэлнүүдые суглуулан байдаг.

Буряад хэлэн дээрээ бэшэдэг зохёолшодые бул­тадаа дэмжэн, буряадаараа уншадаг болоёл, нүхэд!

Энэ номой согсолбори­логшо-авторнуудта Цынды­ма Дашиевна болон Светла­на Аюровнада элүүр энхэ, ута наhатай, удаан жаргалтай ябахыень, ажал хэрэгтэнь аргагүй ехэ амжалта хүсэе!

Автор: Лариса ХАЛХАРОВА