
Эхилхэһээнь эршэтэй
«Түрэл төөридэггүй, уг таһардаггүй» гэжэ Геннадий Доржиев 1975 ондо Улаан-Үдэдэ түрэһэн юм, гэбэшье угаараа Захааминай аймагай Утаатын болоно. Нютаг нугадаа хүндэтэй Тобоонтоной уг гарбал юм.
Санжа Тобонович таабайнь агнуурида дуратай хадаа залууһаань хойшо бүхы наһаараа Буряадай ангуушадай болон загаһашадай эблэлэй гэшүүн ябаа.
Тобооной Санжын бэрхэ үхибүүдэй нэгэн Юрий - Геннадиин аба – 1950 ондо түрэһэн, Санагын дунда һургуули дүүргээд, Совет армида алба хээ. Дүй дүршэлтэй боложо ерэһэн хүбүүн Омскын агаарай ниидэлгын һургуули дүүргэжэ, «АН- 2», «АН-24», «Як-40» самолёдуудаар сэнхир агаарые 24 жэл соо эсхэжэ гараа.
Гена хүбүүн Улаан-Үдын 20- дохи һургуули 1992 ондо эрхимээр дүүргээд, Новосибирскын дээдэ һургуулиин Буряадай филиал 1997 ондо эрхимээр түгэсхөө. Дээдэ һургуулида һураха үедөө һүбэлгэн бэрхэ, ухаатай сэсэн оюу- тан 3-дахи курсһаа бухгалтераар, 4-дэхи курсдаа ахамад бухгалтераар хүдэлөөд, «Фактор-Азия» фирмын коммерческэ директор болоо һэн. Иимэ ехэ дүршэлтэй болоһон залуу хүбүүнэй өөрын хэрэг эрхилһэниинь гайхалгүй.
Буряад орондо барилга- заһабарилгын хэрэгсэлнүүдые наймаалагшадай дунда Геннадий Юрьевичэй байгуулһан «СМИТ» нэгэдэл эгээл урагшатайгаар ажалаа ябуулдаг эмхинүүдэй нэгэн болоно. Энэ нэрэ түрэтэй нэгэдэл 1999 (буряад-монгол зондо 9 тоо ехэ дэмбэрэлтэй, үлзытэй, гурбан 9-мнай бүри ехэ дэмбэрэлтэй юм ааб даа) оной 2 дугаар һарын 2-то байгуулагдаһан юм. Тиихэдэ Цивилёвой гудамжаар түрүүшынгээ дэлгүүр нээгээ бэлэй. Мүнөө энэ нэгэдэлдэ урагшаа һанаатай шударгы залуу мэргэжэлтэд ажаллана. Тэдэ хүн зоной урин дулаан гэр байрануудта ажаһуухын тулада бүхы шадалаараа оролдоно. Тиигэнгүй яахаб даа, эндэ ажаллаһанайнгаа түлөө 36 хоногойнгоо амаралтые дуратай сагтаа, хубаажашье бай- гаад абана. Хэрэгтэй һаань, өөрынгөө хэрэг шиидхэхэеэ богони болзортой түлөөһэгүй амаралташье абаха аргатай. Үхибүүдэйнь һургуулида ороходо, һургуулияа дүүргэхэдэ, Түрүүшын болон Һүүлшын хонхын, Шэнэ жэлэй, Сагаалганай һайндэрнүүдтэ сэнтэй бэлэгүүдые барюулна. Ажалшад хүнгэлэлтэтэй халуун хоол барина, энэ тэрэ хүлеэгдээгүй ушарай дайралдахада, туһа хүргүүлдэг.
Зондоо туһа хүргэнэ
Эгээл арад зондоо туһатайнь гэхэдэ, Геннадий Юрьевич эмнэлгын, соёлой, һуралсалай, тамирай эмхинүүдтэ саг үргэлжэ туһалжа байдаг. Тиихэдэ Наһатайшуулай үдэртэ, Агуу Илалтын һайндэртэ хүндэтэ ветерануудтаа бэлэг сэлэгүүдые барижа баярлуулдаг. Энэ дэмбэрэлтэ хэрэг тухай дайнай ветеран Иван Тимофеевич Коровиков хөөрэнэ:
- Геннадий Юрьевич манай ниигэмэй асуудалнуудые шударгы бүтээдэг. Энэ хүнтэй уулзахадаа, досоомнишье һайн боложо, сэдьхэлни уудардаг.
Шэхэ хатуутай үхибүүдэй 1, 2-дохи түхэлэй интернат-һургуулинуудай захирал В.Б. Содномова:
- Манай һургуулиин шабинарта Геннадий Юрьевичэй дэлгэр гарһаа туһа хүргэгдэжэл байдаг гэжэ баяраа мэдүүлнэбди. Улаан-Үдын Октябрьска хороогой 35-дахи, 47-дохи, 50- дахи, 55-дахи, 57-дохи һургуулинуудта горитойхон туһа үзүүлһэниинь олондо мэдээжэ. Нэгэ хэдыень дурдабал, 47-дохи һургуулиин элүүржүүлгын түб байгуулгада горитойхон мүнгэ һомолхоһоо гадна, барилгын хэрэгсэлнүүдээр туһалаа. Һургуулияа эрхимээр дүүргэгшэдые урмашуулжа, саашадаа эрдэмээ дээшэлүүлхыень, мэргэжэлтэй болохыень нэрэтэ стипенди түлэдэг. Москвада үнгэргэгдэдэг Бүхэроссиин олимпиадада хабадагшадта жэл бүхэндэ туһаламжа үзүүлдэг. Буряадай арадай уран зохёолшо Исай Калашниковай нэрэмжэтэ номой санда туһаяа хүргэдэг. Тиимэһээ балшар бага үхибүүдһээ эхилээд, буурал сагаан ветеранууд хүрэтэр Геннадий Юрьевичые һайн танидаг, - гэжэ баяртайгаар хөөрэнэ.
Захааминай аймагай Һунгамал- нуудай зүблэлэй түрүүлэгшэ Людмила Санжеева баяраа мэдүүлнэ:
- Элинсэг хулинсагайнгаа, эхэ эсэгынгээ тоонто Утаатада хүүгэдэй сэсэрлигэй барилгада туһалаа, һургуулидань тамирай хэрэгсэлнүүдые бэлэглээ. Аюулта мүндэрэй хойшолонгуудые усадхалгада хам оролсоо һэн. Мүнөө ФАП барилгада түрүү ябалсаа. Иигэжэ хэлэхэдээ, ганса угайнгаа нютагта туһалаад байдаг гэнэгүйб: аймагтамнай юун баригданаб, юун эмхидхэгдэнэб – Геннадий Юрьевичгүйгөөр үнгэрдэггүй гэжэ баталнаб.
2005 онһоо Захааминай аймагта Геннадий Юрьевичэй үүсхэлээр болон мүнгэн һангай дэмжэлгээр «СМИТ» бүлгэмэй шангай түлөө барилдаагаар, волей- болоор мүрысөөнүүд үнгэргэгдэнэ. Эдэ мүрысөөнүүдтэ уласаймнай аймагуудһаа, Улаан-Үдэһөө эдиршүүл, залуушуул олоороо хабаададаг. Иигэжэ Геннадий Юрьевич багаһаа хойшо тамирта дуратай хадаа ургажа ябаһан залуу үетэниие тамирта дуратайгаар, элүүр энхэ ябахаар хүмүүжүүлхэ хэрэгтэ хам оролсоно.
- Хамбын хүреэнэй дугануудай барилгада аргагүй ехэ туһаламжа үзүүлээ, - гэжэ будаадын шажанай Даша-Чойнхорлинг ехэ һургуулиин ректор байһан Ганжуур багша онсолон тэмдэглэнэ.
Захааминай аймагай Санагын дасанай Молон лама Арьяа Баалын хэрэгые бүтээлгэдэ Геннадий Юрьевичэй оролдоһон ашатын хубитые ехэтэ тэмдэглэнэ.
Олониитын ажалда эдэбхитэйгээр хабаададаг Геннадий Юрьевич 2006 ондо һунгалтада хабаадажа, Калашниковска һунгалтын 17-дохи тойрогто Улаан-Үдэ хотын Һунгамалнуудай зүблэлэй һунгамалаар олоной дэбжэлтээр һунгагдаа. Тиигэжэ хотын ажаһуугшад Геннадий Юрьевичтэ талархалаа мэдүүлжэ, һаналаа нэгэдэн һунгаал даа. Эдэ зонойнгоо, үнэн сэхэ һунгагшадайнгаа һаналыень хүсээжэ, захяа заабаринуудыень бодотоорнь бэелүүлээ. Эдэ бодото хэрэгүүдыень үнэхөөр хараһан нютагайнь зоной тэрээндэ найдажа, Арадай Хуралда дэбжүүлжэ һунгаһаниинь гайхалгүй.
Геннадий Доржиев СВО-гой сэрэгшэдые саг үргэлжэ дэмжэжэ байдаг. Сэрэгэй тусхай ябуулгын эхинһээ Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамал Геннадий Доржиев тусхай операцида хабаадагшадта болон тэдэнэй гэр бүлэнүүдтэ туһа хүргэжэ эхилээ һэн. Сэрэгэй алба хаагшад саг үргэлжэ жолоошогүй агаарай онгосонуудые, генератор, уларил шэнжэлдэг станци, рацинуудые, һүниин хараатай дурамуудые, дулаасуулгын болон бэшэшье түхеэрэлгэнүүдые, дулаан хубсаһа абадаг.
- Эсэгэ ороноо хамгаалжа байһан хүбүүдтээ туһалха, Илалтые дүтэлүүлхын тула сэрэгэй алба хаагшадые хэрэгтэй нөөсэ баялигуудаар хангаха гээшэ манай уялга болоно, - гэжэ Геннадий Доржиев хэлэнэ.
Геннадий Доржиев мүн лэ Буряад оронойнгоо волонтёрнуудта туһаламжа үзүүлдэг юм.
- Сэрэгэй тусхай ябуулгын дэбисхэртэ волонтёрнуудай ээлжээтэ ябалга Геннадий Юрьевичэй ашаар урагшатайгаар үнгэрөө. Тэрэ саг үргэлжэ хэрэгсэлнүүдые худалдажа абадаг, аяншалгадамнай туһалдаг, бүгэдэ хэрэгыемнай дэмжэжэ, хинажа байдаг. Депутадтаа ехэ баярые хүргэнэбди, - гэжэ волонтёр Золто Жамсуев хэлэнэ.
2024 оной апрель һарада парламентын гэшүүн ветерануудай «Дайшалхы аха дүүнэр» гэһэн ниитын эмхиин түлөөлэгшэдтэ «Toyota Land Cruiser» гэһэн внедорожник барюу- лаа һэн. Байлдажа байһан сэрэгшэдтээ саг үргэлжэ туһалжа байхань бидэндэ шухала. Энэ внедорожник дайлалдажа байһан нютагаархидтамнай үнэн сэхээр алба хэхэнь болтогой!
Иимэ түхеэрэлгэнүүд тон найдамтай, байлдаанай шугам дабажа гарадаг, сэрэгшэдэй ами наһа абарха хэрэгтэ гол үүргэ дүүргэдэг.
Сэрэгэй алба хаагшад ехэ баяртай:
- Хүндэтэ Геннадий Юрьевич! Бидэ, 5-дахи танкова бригадын сэрэгшэд, үшөө үрэ дүнтэйгөөр дайшалхы ажалаа ябуулхын тула үзүүлэгдэһэн энэ ехэ туһаламжын түлөө баярые хүргэхэ хүсэлтэйбди. Таанадта зол жаргал, элүүр энхые, бүхы хэрэгтэтнай амжалта хүсэнэбди! Илалта бидэ туйлахабди! – гэжэ сэрэгшэд депутадта хүндэтэйгөөр хандаа бэлэй.
Хоёр сэрэгшэд Mavic 3T дрон абаһандаа, баяраа мэдүүлһэн видео- мэдээсэл буулгажа эльгээгээ: «Амар мэндэ, хүндэтэ нютагаархид! Арадай Хуралай һунгамал Геннадий Юрьевич Доржиевта туһаламжа үзүүлһэндэнь, «Mavic3T» дроной түлөө гүнзэгы баяраа мэдүүлнэбди. Танай ашаар бидэ урагшаа дабшанабди. Дайсан диилдэхэ!» - гэжэ сэрэгшэд хэлэнэ.
«Нютагаймнай депутат Геннадий Юрьевич Доржиевта туһалһан, дэмжэһэнэйнь түлөө аргагүй ехэ баярые хүргэнэб. Маанадые мартаагүйдэтнай баяртай байнабди. Таанадай дэмжэлгээр илалта манай болохо!» - гэжэ үшөө нэгэ сэрэгшэн хэлэнэ.
Гүрэнэй байгууламжын, нютагай өөһэдын хүтэлбэриин, хуули ёһоной болон гүрэнэй албанай асуудалнуудаар хорооной түрүүлэгшын орлогшо, «Дайшалхы аха дүүнэрэй» түрүүлэгшэ Жамбал-Жамсо Жанаев абаһан «түмэр хүлэг» ёһотой дайшалхы нүхэр болохо «Буряадһаа үшөө нэгэ внедорожник нютагаархидаймнай мүнөө тэмсэжэ байһан СВО-гой бүһэ руу эльгээгдэбэ. Илалта манай болохо!» - гэжэ этигэл найдабарияа мэдүүлээ.
Ниигэмэй ажаябуулга
Буряад ороной баруун-урда зүгтэхи заха холын Захааминай аймагай Утаата һууринда мүнөө үеын фельдшерско-акушерскэ пункт үүдэеэ сэлибэ. Ехэ нээлтэдэ Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамал Геннадий Доржиев хабаадаба. Арадай Хуралай гэшүүн нютагаархидаа амаршалжа, энэ түсэл бэелүүлгэдэ эдэбхитэйгээр хабаадаһан бүхы зондо баяраа мэдүүлхэдээ:
- «Элүүрые хамгаалга» гэһэн үндэ- һэтэнэй түсэлэй «Элүүрые хамгаалгын хүгжэлтэ» гэһэн уласай түлэб бэелүүлгын хэмжээндэ шэнэ ФАП баригдаа. Мүнөөдэр нютагаархидтамни баяртай үйлэ хэрэг боложо байна, халуунаар амаршалнаб! Шэнэ ФАП нютагай зоной элүүрые хамгаалха, бэхижүүлхэ хэрэгтэ һайнаар алба хэхэнь болтогой. Бултанда элүүр энхые хүсэнэб, гансал һэргылэмжын зорилгоор эмнэлгын туһаламжа эригты, - гэжэ парламентын гэшүүн онсолон тэмдэглээ.
Мүнөө үеын модульно байшан уласай һан жасын мүнгэ зөөри ашаглан баригдаа. Хэрэгтэй түхеэрэлгэнүүдые оруулан, бүхы гаргашань 8,5 сая гаран түхэриг болоо.
- Мүнөөдэр манай нютагта онсо үдэр, мүнөө үеын, шэнэлэгдэһэн, бүхы хэрэгтэй хэрэгсэлнүүдээр хангагданхай ФАП үүдэеэ сэлижэ байна. Бултанаймнай эгээл шухала хүсэл хадаа элүүр энхэ, хүсэ шадалтай, элшэ хүсэтэй, саашанхи сагаа һайнаар хаража ябагты. Манай депутат Геннадий Доржиевай эдэбхитэй дэмжэлгын ашаар хүдөөгэйхидэй ажабайдалда шухала энэ хэрэг бүтэбэ. Иимэ шэнэ ФАП тухай удаан саг соо зүүдэлдэг байгаабди. Мүнөө эрхим һайн эрхэ байдалда эмнэлгэ абаха аргатай болобобди, энэмнай илангаяа наһатайшуулда, үхибүүдтэ шухала. Дулаан, хүнгэн, уужам, бүхы зохид байдалтай, - гэжэ Утаатын ФАП-ые даагша Сэсэгма Дымпилова онсолон тэмдэглээ.
Захааминай аймагай түбэй больницын һэльбэн шэнэлэгдэһэн эмнэлгын газар үбшэнтэндэ үүдэеэ сэлеэ. Шэнэлэн һэльбэлгын энэ ехэ заһабарилгада 50 сая шахуу түхэриг һомологдоо.
1965 ондо баригдаһан үзэсхэлэнгүй болоһон эртын байшан «шэнэ ами» оробо даа гэжэ баяртайгаар хөөрэе. Ехэ заһабарилгын хэмжээндэ зайн галай сүлжээнүүд үндэһөөрөө һэлгэгдээ, сантехникэ, гэрэлтүүлгэ, дулаасуулга шэнэлэгдээ. Хана хаяань бүри мүһэн тэгшэлэгдээ. Шэнэ таһагууд, диагностическа болон реабилитационно таһагууд үбшэнтэнэй аятай зохид байхын тула хэрэгтэй бүхы юумэнүүдээр хангагданхай.
Буряадай Арадай Хуралай һунгамал Геннадий Доржиев иигэжэ хэлэбэ:
- 1-дэхи дабхарые бүхыдэнь, 2-дохи дабхартань операционно блогые, 3-дахи дабхартань реанимациин таһагые заһабарилан шэнэлээбди. Тиихэдээ мүн баһа гоо һайханай заһабарилга хэгдээ, энэмнай эндэ ерэһэн хүн зоной сэдьхэлээ- рээ һайжаржа, эмшэдтэ бүхыгөөрөө найдажа, үбшэ зоболонгыемни эдэгээхэ гэһэн бата найдал түрүүлхын түлөө хэгдээ.
Орос Уласай Юрэнхылэгшэ Владимир Путинай үүсхэлээр бэелүүлэгдэһэн «Элүүрые хамгаалгын эхин һалбариие шэнэлэлгэ» гэһэн федеральна программын хэмжээндэ Буряадай аймагуудта түбэй больницанууд һэльбэн шэнэлэгдэжэ, ФАП-ууд, диспансернүүд баригдажа байна гэжэ тэмдэглэлтэй. Энэ хадаа ажалай һууринуудай тоо нилээд олон болгожо, эмнэлгын һалбариин хүдэлмэрилэгшэдтэ аятай зохид байдал байгуулна.
Буряад ороной эгээл ехэ нютагуудай нэгэн болохо Санагада хүүгэдэй шэнэ сэсэрлиг - мүнөө үеын түхеэрэлгэнүүдээр хангагдаһан хоёр дабхар һаруул байшан – үүдэеэ сэлеэ. Санагын зоной ерээдүйдэ тон ехээр нүлөөлхэ энэ ехэ түсэлэй яажа бүтэһэниие Буряадай Арадай Хуралай һунгамал Геннадий Доржиев хөөрэхэдөө:
- Анхан буруугаар гэхэ гү, али алдуу эндүүтэйгээр баригдаһан байшан хаагдажа, нютагай хүүгэд хүмүүжүүлгын эрхэ байдалда тааруулагдаагүй газарта эндэ-тэндэ ябадаг болоо. Иимэ хүмүүжүүлгын аша үрэгүйе ойлгоһон түрэлхид үхибүүдээ ябуулхаяашье болижо, төөбии таабайнартаал найдаха болоод байгаа. Тиимэһээ шэнэ сэсэрлигэй түсэл зохёохо ажал, тэрэниие мүнгэ танганай талаар хангаха асуу- далнуудые урагшалха гээшэ тон шухала болоод байгаа. Энэ проект Засагай газарай, Алексей Самбуевичай дэмжэлгын ашаар федеральна хэмжээндэ дэбжүүлэгдээ. Тиин «Болбосорол хүгжөөлгэ» гэһэн программада оруулагдаа. Тиигээд үрэ дүнгыень харанабди - энэ сэсэрлиг үнэхөөрөө үхибүүдэй дуратай газар болохыень, тэдэнэй дуратай- гаар ерэхыень хүсэнэб, - гэжэ баяраа мэдүүлээ һэн.
Мүнөө аятай зохид, һаруул һургуулиин урда тээхи эмхи зургаанда 136 эдир шабинар ябаха.
Арадай һунгамалай эдэ бүхы хэрэгүүдые арбан хургаа даран байжа хөөрэжэл байхаар юм ааб даа гэхэдэ, Агуу Илалтын 80 жэлэй жабхаланта ойе угталгада Геннадий Юрьевич болон бэшэшье һунгамалнууднай бүхыгөөрөө оролдожо эхилээ.
Мүнөөнэй залуушуулда Буряадайнгаа түрүү хүбүүдэй зэргэдэ ябагша урагшаа һанаатай Геннадий Юрьевич жэшээ болохо гэжэ найдагдана.
Автор: Сэнгэ РИНЧИНОВ
Фото: Гэрэл зураг Арадай Хуралай сайтһаа абтаба