Буряад ТВ-гэй түрүүшын алхамууд эршэтэй

Иимэ Буряад ТВ байгуулхань гэһэн һураг суу нёдондо жэлэй намарһаа тараа һэн. Сагаан һарын һайндэрнүүдтэ агаарай долгиндо гаража, һонирхолтой дамжуулгануудаа арад зондоо дурадхаха болзортой һэн. Теэд али олон шиидхэгдээгүй асуудалнуудһаа боложо, тэрэ сагынь нэгэ бага хойшолуулагдаһан юм.

Түрүүшын алхамууд

Агаарай долгиндо Буряад ТВ бии болоһоор оройдоо 3 һара боложо байна. Энээхэн сагай хугасаада теле-субаг арад зонойнгоо анхарал татажа, үдэрһөө үдэртэ өөрын үнэн сэхэ харагшадтай болоһоор. Энээнһээ урид түхэреэн хоногто буряадаараа дамжуулгануудые харуулдаг теле-субаг гэжэ үгы һэмнай даа. Шэнэ телевидениин агаарай долгиндо өөрынь бүтээһэн 12 дамжуулга мүнөөдөө гаража байна. Гэлигэр хооһон тала дээрэ шэб шэнэхэн теле-субаг богонихон болзор соо байгуулха гээшэ бэлэн хэрэг бэшэ юм ааб даа. Хуушан байшаниие заһабарилга хэхэ ажалһаа эхилээд, хүн зондоо дурадхаха дамжуулгануудые бэлдэхэ ажал ехэ.

- Олон зоной оролдолгоор эндэмнай заһабарилгын ажал хэгдээ. Эгээл хэрэгтэй шухала оньһон түхеэрэлгэнүүд худалдан абтаа. Олон бэрхэ залуу хүбүүд басагад Буряад ТВ-дэ ажаллахаяа ерэһэндэнь урматай байдагбди. Залуу халааниие һонирхуулха гэжэ тэдээндэ зорюулагдаһан дамжуулгануудые зохёогообди. Буряад ТВ-гэй дамжуулгануудые Ростелеком 750, Стрела 31, 32, МТС гэһэн кабельна канал дээрэ хаража болоно, - гэжэ Буряад ТВ-гэй юрэнхы эрхилэгшэ Баярма Раднаева зугаална.

Буряад ТВ-гэй студи орожо ерэхэдэ, ехэ һаруул зохид, багаханшье һаа, тэрэ мүртөө багтаамжатай байна. Дамжуулгануудые буулгаха 2 студитай, сурбалжалагшадай, мүн найруулагшадай ажаллаха таһалганууд зохёогдонхой. Би өөрөө телевиденидэ зураг абагшаар хүдэлһэн, ажалтайнь дүтэ танил һэн хойноо тэндэхи оньһон түхеэрэлгэнүүдыень, гэрэл үгэхэ хэрэгсэлнүүдыень һонирхон байжа харабаб. Бүхы юумэниинь шэнэ, мүнөө үеын эрилтэдэ таарама байна. Иимэл студида хүдэлжэ байхада, урматай байхал даа. Залуу хүбүүд басагадай түрэл буряадаараа һонирхол татама дамжуулгануудые бэлдэжэ байһандань баярламаар.

Залуу халаан

- Би багаһаа хойшо телевиденидэ ажаллаха хүсэлэнтэй байбашье, тад ондоо мэргэжэлээр һургуули гарааб. Эндэ сурбалжалагшад хэрэгтэй гэһэн соносхол хараад, өөрынгөө намтар тухай мэдээ электрон хаягаарнь эльгээгээб. Уданшьегүй ерэжэ хөөрэлдэхэдэтнай болоно гэһэн харюу абаад, улаан нюураараа уулзахаяа ерээб. Тэрэ уулзалгын һүүлээр ажалтай болоһондоо баяртайб. Эндэ би өөрынгөө 2 дамжуулга хүтэлнэб, - гэжэ залуу сурбалжалагша Владимир Севрюк хөөрэнэ.

Тэрэ хара багаһаа буряад оршон байдалда үндыһэн юм. Абань – ород, харин эжынь -буряад. Нагаса талаараа Хурамхаанай Алла нютагһаа гарбалтай. Тэндээл һургуулиин эхин ангида һураһан, саашадаа Ивалгын, Улаан-Үдын һургуулинуудта ном үзэһэн байна.

- Тиимэшье һайн буряад хэлэтэй бэшэб. Эндэ хүдэлһөөр байтараа, хэлэмни уян нугархай боложо байна. Саашадаа мэдэсэеэ бүри үргэдхэхэ, хэлэхэ шадабарияа дээшэлүүлхэ гэжэ өөр дээрэ хүдэлдэгби, - гээд, Владимир дээрэнь нэмэнэ. Буряад арадай түүхэдэ, уран зохёолдо, мүнөө үеын байдалда хабаатай, мүн тиихэдэ ургажа ябаһан залуу һүрэгтэ зорюулагдаһан дамжуулганууд шэнэ теле-субагта бэлдэгдэнэ.

Буряад уран зохёолдо болон уран бэшээшэдтэ хабаатай «Жэгүүртэ хүлэг» гэһэн дамжуулга хэлэ бэшэгэй эрдэмэй дид-доктор, багша Лариса Халхарова бэлдэнэ. Тиихэдэ мэдээжэ найруулагша Цырендоржо Бальжанов өөрын «Аса» гэһэн дамжуулга бэлдэнэ. Буряадайнгаа мэдээжэ, түрүү зонтой уулзажа, һонирхолтой хөөрэлдөөнүүдые эмхидхэнэ. Мүнөө үеын зондо зорюулагдаһан залуушуулай бүтээдэг «Гэжээж» гэһэн шоу ехэ һонирхол татана. Интернет холбоондо эгээл олон харагшадые суглуулдаг дамжуулгануудай нэгэн болоно. Тус дамжуулгые хүтэлэгшэд Тимур Дашинимаев Гэрэлма Жигдылмеева хоёр эдэбхи ехэтэй, шуран шадамар залуу үетэнөө студидаа урижа, хүнэй ой ухаанда ороогүй асуудалнуудые табижа, һонирхолтой дамжуулга бүтээнэд.

- Манай айлшад бидэнэй ямар асуудал бэлдэһыемнай мэдэдэггүй. Энэмнай шууд дамжуулга гэжэ хэлэмээр. Анха түрүүн эхилхэдээ нэгэ бага айдаг байһан һаа, мүнөө ябан ошон дадажа байнаб. Сугтаа хүдэлдэг Тимур хүбүүнтэй үгэеэ һайн ойлголсожо ажалланабди. Дамжуулгаяа һонирхолтой болгохо гэжэ юрэ бэшэ асуудалнуудые, даабаринуудые һанаха гэжэ оролдодогбди. Энэ хэрэгтэмнай дамжуулга бүридхэгшэ (монтажёр) Жаргал Базаргармаев нүхэрнай туһалдаг, - гээд, «Гэжээж» шоугой хүтэлэгшэ Гэрэлма Жигдылмеева хөөрэнэ.

- Буряад ТВ-дэ ажаллажа эхилһээршни гудамжаар ябахадашни шамайе танидаг, дүтэлжэ хөөрэлдэхэеэ һанаһан зон олон болоо гү? Телевидениин «одон» носоо гү?

- Тиигэжэ дүтэлжэ байжа танилсаха, зугаалхаяа һанаһан зон үгы даа. «Үйлсэдэ ябахадамнай, хүн зон шамайе адаглажа харана», - гэжэ нүхэдни хэлэдэг. «Одон» носоо гэжэ үгы юм ааб даа.

- Энэл хэбээрээ дамжуулгатнай гаража байха гү? Али нэмэлтэ хороолто хэгдэхэ гү?

-Үдэрһөө үдэртэ, дамжуулгаһаа дамжуулгада шэнэ һонин юумэ һанаха гэжэ оролдожол байдагбди. Тиимэһээ шэнэ хуудаһанууд заатагүй бии боложол байха гэжэ найданабди.

Сарюун, хүхюутэй шэнэ ульһа оруулһан залуушуул анхан һанагдаагүй, үзэгдөөгүй дамжуулгануудые бэлдэжэ, арад олондоо бэлэглэхэл байха.

Ажаллаха мэргэжэлтэд

Буряадаар дамжуулгануудые бэлдэхэһээ түрүүн түрэл хэлээрээ хөөрэлдэхэ зон үсөөн боложол байна гээд хэлсэдэг болонхойбди. Энээнһээ уламжалан, Буряад ТВдэ ажаллаха дуратай мэргэжэлтэд олон байна гү гэһэн асуудал юрэнхы эрхилэгшэ Баярма Раднаевада табибабди.

- Хүдэлхэ һанаатай, өөрын дурадхалтай залуушуул яһала ерэнэ. Теэд тэдэнэр эндэ хүдэлхэдэ бэлэн, нэгэ хэды үгэ камерын урда дуугараад, дамжуулга бүтэхэ гэжэ һанана. Үнэн дээрээ телевидениин ажал гээшэ амаргүй ехэ, заримдаа хүндэшье байжа болохо. Тиимэһээ ерэһэн хүбүүд басагад хэдэн үдэр эндэ ябажа, хаража үзөөд, үнэн байдал ойлгоходоо, гаража ошоно. Зарим улад ерэхэдээ, балай һонин бэшэ дурадхалнуудые оруулна. Һонирхолтой, түрүүн үзэгдөөгүй түсэлтэй һаа, манда ерэхэдэ болоно, - гэжэ Баярма Жаргаловна хэлээд, ажалшад тухайгаа үшөө иигэжэ нэмэбэ. – Анхан телевиденидэ хүдэлһэн зон гэхэдэ, ахамад телеоператор Андрей Дармаев бидэ хоёр болонобди. Үшөө тиихэдэ бидэнээр сугтаа амаргүй дүршэл ехэтэй, урдаа хараха аха нүхэрнай Николай Чимитович Шабаев хүдэлнэ. Ямаршье орёо асуудалнуудай гараад ерэхэдэнь, булта Николай Чимитовичтэ хандажа, ажалаа ябуулдаг гээшэбди.

Иигэжэ һая хүл дээрээ гаража, тэнжэжэ байһан газар дээрэ гансахан Буряад ТВ-гээ ажаһуугшаднай дэмжэжэ харыт гэжэ уряалнабди! Саашадаа хүгжэн һалбаржа, арад түмэнэйнгөө һүр һүлдыень дээшэнь үргэхэ нэбтэрүүлгэ болохонь дамжаггүй даа. Энэ субагай дамжуулганууд Эрхүү можын Усть-Ордагай болон Үбэр Байгалай хизаарай Агын Буряадай тойрогуудта харуулагдаха ёһотой һэн. Теэд энэ асуудал шиидхэхэ талаар ажал Буряад ТВ-гэй захирал Виталий Раднаев засаг баригшадтай хамта ябуулжа байна. Удангүй хоёр тойрогоймнай ажаһуугшад Буряад ТВ хараха аргатай болохо бэзэ.