Мүнгэнэй тала даагаад...

Мэдээжэ дуушан Мэдэгма Доржиевагай “Басаганай дуунда” дуратай болоһон Сэсэг Цыренжаповна үүримни намайе энэ дуу дуулахыем, тэрээндэ һургахыем оло дахин гуйгаа бэлэй. Һүүлээрнь намһаа дээрээр, бүри гоёор дуулажа байгаа һэн. Тиигэхэдэнь угаа ехээр баярлааб. Иимэ һайхан хоолойтой гэжэ мэдээгүй байгаа бшууб.

 - ВСТИ-е заочноор дүүргэжэ, түрүүн барилгын ОКСИ-да экономистаар хүдэлөө һэмби. Удаань баһал автобаазада гол экономист болоод, һүүлдэнь тэндээл ахамад бухгалтер-экономистаар-директорэй орлогшоор дээшээ урган ажаллааб. Тиигээд Ангуушадай Республиканска тусхай албанда 2001 он болотор 3 жэл соо хүдэлһэн байнаб, - гэжэ урихан шарайтай, урма зоригтой, хүхюун дорюун Сэсэг Цыренжаповна намтарайнь эхи табиһан наһаяа дурдана һэн. Хододоо ехэ зохидоор, моододо тааруулан хубсалдаг, гансал үндэр һүеытэй гутал, туфли залууһаа үмдөөд ябадаг байгаа гэжэ мэдэхээр юм. Сэсэг Баторова “Буряад үнэндэ” хүдэлхэеэ ерэхэдээ, буян хэшэгтэй, бурханай заяатай ажалтай болоо бэлэй. “Тэрэ үедэ яһала оролдосотой Любовь Ивановна Борисова ахамад бухгалтер байһан юм”, - гэжэ С.Ц.Баторова дурдана һэн.

«Буряад үнэнэй» буянтай харгыгаар.

 - Хүндэ хүшэр, хэсүү сагые дабан гараабди. 13 жэл соо “Буряад үнэн” Хэблэлэй байшангай ахамад бухгалтераар хүдэлжэ, тэрэ үеын туршалгануудые дабаха уялга даалгагдаа һэн даа, - гэжэ Сэсэг Цыренжаповна 1990-ээд гаран, 2000 онуудай нилээд гайтай, салин хүлһэгүй сагые дурдана һэн. “Бартераар” (андалдаагаар) аймагуудһаа үхэр мал, талха таряа, тоһо, ээзгэй, загаһа, адуу асаржа, хубаарилан тооложо, редакциингаа ажалшадта үгэдэг бэлэйбди. Харин хажуудахи хэблэлэйхиднай, «Ариг Ус» телевидениинхиднай гайхадаг, дүршэлтэеэ хубаалдахыемнай хандадаг бэлэй», - гэжэ эрилтэ ехэтэй ахамад бухгалтер тэрэ үе тухай хөөрэнэ. Тиигээд иигэжэ нэмэнэ: - Ухаатай сэсэн, ехэ бэрхэ стратег байһан гендиректор-ахамад редактор Ардан Лопсоно[1]вич Ангархаевай ударидалга доро энэ хэрэг амжалтатайгаар бэелүүлээ һэмди. Холын хараатай, ехэ эрдэм мэдэсэтэй, түүхын эрдэмэй доктор, хэлэ бэшэгэй эрдэмэй кандидат, арадай уран зохёолшо ехэ даргынгаа хүтэлбэри доро хүдэлхэ гээшэ ехэл харюусалгатай, шухала хэрэг байгаа. Ехэ даргамнай, харюусалгата зон Москва ошожо, мүнгэ һомололгын ойн баярай эмхидхэлгын болон бусад асуудалнуудые ажал шиидхэдэг бэлэй. Гадна тоо бүридхэлөө бүтээхэ, бүхэроссиин, уласхоорондын конкурснуудта хабаадаха хэрэгээшье мартадаггүй һэн. Хүн бүхэнэй (100 гаран хүн хүдэлдэг һэн) салинһаа эхилээд, үхибүү түрэһэнэй болоод бусад пособи тоолохо, пенсидэ гараһан, үбдэһэн зоной, командировкодо гарагшадай мүнгэ зүбөөр тааруулха, бүридхэхэ хэрэг гарадаг байгаа. Тэрэ үедэ Хэблэлэй байшамнай олон дабхарта кабинедүүдые эзэлдэг бэлэй. Тэдэнэй арендэ түлэхэ ажал бүтээгдэдэг һэн. Бүхэроссиин, Бүхэдэлхэйн конкурснуудта, фестивальнуудта «Үнэмнай” хабаадажа, хаа-хаанагүй түрүүшын һууринуудые эзэлдэг байгаа. Нэрлэбэл, Швейцариин уласхоорондын, мүн “ИНСАМ” компаниин конкурснуудта, бүхэроссиин Хэблэлэй “Алтан жаса” гэһэн фестивальда, бэшэшье олон тоото урилдаануудта илаһан “Буряад үнэн” газетэмнай бултанда баяр асараа бэлэй.

Хүн болохо багаһаа.

- Бүри багадаа саарһан дээрэ олон нольтой мүнгэн гэжэ бэшээд, тэдэнээ суглуулдаг һэмби, тэрэл сагһаа минии ерээдүйн мэргэжэл элирээ ха, - гэжэ Сэсэг Цыренжаповнагай оло дахин энеэжэ байжа хөөрэһыень булта хадуунхайбди, һанан, һанан хүхилдэдэгбди.

Түрэл коллективэй мүнгэ алта тоолохоһоо гадна, олон тоото зоной зориг бадаруулдаг “Буряадай түрүү хүнүүд”, “Хит-парад” гэһэн конкурснуудай, мүн 2002 ондо үнгэргэгдэһэн хүүгэдэй “Хит-парадай”, Хэблэлэй һайндэртэ зорюулагдаһан фестивалиин гаргаша (сметэ) элирхэйлдэг һэн. Гэхэтэй хамта “Глобальный ёхор” гэһэн бүхэдэлхэйн флешмоб мүрысөөнүүдтэ, газетэнүүдэймнай олон баяр ёһололнуудта, заншалта болоһон хэмжээ ябуулгануудта хэрэглэгдэһэн мүнгэ алта тоолохо ажалда ахамад бухгалтер экономист О.В.Доржиевае, орлогшо Ж.В.Гындынцыреновае, бусад залуушуулаа һургаа, эрдэм мэдэсээрээ хубаалдаа. Ахамад бухгалтер Гүрэнэй типографитай, республиканска Налогово албантай, Казначействэтэй, Буряад Уласайнгаа Хэблэлэй – мэдээсэлэй албантай нягта холбоотойгоор, ехэ һайн харилсаатайгаар хүдэлжэ, Арадай Хуралда тоосожо, “Үнэн” сониноо, бусад хэблэлээ ехэ үргөө бэлэй.

Хүнэй ажабайдал гансашье ажалаар дүүрэдэг бэшэ бшуу. Угыень үргэлжэлүүлхэ үри хүүгэд, аша, зээнэр арюун замыень гэрэлтүүлнэ ха юм. “Хүн болохо багаһаа” гэжэ сэдьхэдэг Сэсэг Цыренжаповнагай Туяна басаганиинь Томскын университет дүүргээ, Саша хүбүүтэй, 7-той Дариша басагатай. Мүнөө үедэ Туяна наһанайнгаа нүхэртэеэ Солонгосто ажаһуудаг. 2 жэлэй туршада тэндэ ажаллана. Газаашье гараха сүлөөгүй болоһон С.Ц.Баторова хүүгэдыень һургуулидань ябуулна. Харин амаралтын үдэрнүүдтэ “Ламсан” гэһэн дуганда бухгалтераар, кассираар ажаллажа, буянтай хэрэг бүтээнэ. Томскын мединститут, Санкт-Петербургда ординатура дүүргэһэн Доржо хүбүүниинь Росси гүрэнэй тусхай медальда («Призвание») хүртэжэ, бултаниие баясуулба. Энээн тухай мэдээсэл гэрэл зурагтаяа “Буряад үнэнэй” гадар хуудаһанда гараа һэн. Хорото “Ковид-19” гэһэн үбшэнэй дэлгэрхэ үедэ олон зониие абарһан эрэлхэг зоригтой хүбүүниинь мүнөө үедэ Сосновоборскдо хүдэлнэ, тэрэ медицинын албанай майор, инфекционно таһагай дарга юм. Гурбан эрдэни болохо Аюша, Алдар, Эрдэм хүбүүдтэй. Сэсэг Цыренжаповнагай гурбадахи үринь – хөөрхэн одхон Лыгжимэнь Эрхүүгэй юридическэ университет дүүргээд, мүнөө үедэ Москвада ажаллана.

“Буряад үнэн” Хэблэлэй байшанда 10 гаран жэл ажаллаһан, Баргажанһаа уг гарбалтай Будожап Михайлович Бадмаев хани нүхэртэйнь бидэ оло дахин Яруунын аймаг командировкодо ябажа, хэсүү хүндэ сагта үхэр мал, хонидые, загаһа, таряа талха, тоһо, ээзгэй ошожо асардаг, түрэл коллективтээ хубаадаг һэмди. Ажахын харюусалгатай ажалтайшье һаа, үшөө бэрхэ жолоошон болодог Б.М.Бадмаев манда ехэ туһалдаг һэн. Һанаһанаа сэхэ хэлэдэг, «Үнэнэйхидтөө» һанаата болодог С.Ц.Баторовамнай бидэниие, профсоюзай гэшүүдые, ажалшадай соведые, ходол дэмжэдэг байгаа. Нэгэтэ редакцидаа Совет Армиин үдэртэ зорюулагдаһан һайндэртэ бэлдэжэ байхадамнай, «эсэгэтнай гэнтэ наһа бараа» гэһэн һүрөөтэ мэдээсэл намда дуулгаа бэлэй. Мэдээ табижархиһан би гэр тээшээ зорин, технологическа институдай баруун тээхи буудал тээшэ гүйжэ ябатараа, “үглөөдэр амаралта, һайндэр-пятница» гэжэ бодоод, һөөргөө гүйжэ ажалдаа ороходомни, ехэ дарга үгы байгаа бэлэй. Мэгдэһэндээ, ахамад бухгалтертаа аймшагтай мэдээсэл дуулгамсаарни, намда мүнгэн туһаламжа дамжуулжа, амаралтын үдэрнүүдтэ бүхы юумэеэ бүтээжэ үрдеэ бэлэйбди. “Танай эсэгэ Доржопалан Дымбрылов Хоридо уран дархан байгаа бшуу, түрэлэймни хүдөөлэлгэдэ хэрэгтэй юумыень дархалжа туһалаа бэлэй”, - гэжэ хөөрэһэн Сэсэг Цыренжаповнадаа бүхы наһаараа баярые хүргэн ябадагби.

Суг хүдэлһэн нүхэдөө – Сэсэг Цыренжаповнагаа, Будожап Михайловичые «Үнэнэйнгөө” 100 жэлэй ойгоор халуунаар амаршалнабди! Һаяхан үнгэрһэн Эжын үдэрөөр Сэсэг Цыренжаповна үүриеэ мүн лэ амаршалая, үреэлэй дээжэ хүргэе:

Элүүр энхэ, эрхим баялигтай,

Хармаандаа хашарһатай,

Мүнхэ бэетэй,

Мүнгэн жолоотой,

Үндэр наһа наһалжа,

Удаан жаргал эдлэжэ,

Ажана тэнюун ажаһуухатнай болтогой!

Үри бэе хүүгэдтнай

Нэрыетнай нэрлүүлэн,

Солыетнай дуудан,

Сэдьхэлыетнай шэмэглэг!