Ниигэм 17 dec 2021 698

«Yнэнтэй» ханилха үйлэтэйбди

100 жэлэй хугасаа соо “Буряад үнэн” сониндо хэды олон зон ажаллажа гарааб даа. Мэдээжэ уран зохёолшод, поэдүүд, ниитын ажал ябуулагшад, политигууд, юрэдөө тоолохын аргагүй. Бидэ мүнөө сагта хүдэлжэ байһан, мүн хүдэлөөд туршаһан зон “Буряад үнэнтэй” яагаад хуби заяагаа ниилүүлһэн тухайнь һурагшалбабди.

 Мүнөө “Буряад үнэндэ” ажал­лажа байгаашьегүй һаа, олон жэлэй туршада ульгам хатарша үгэнүүдээрээ уншагшадаа баярлуулһан хурса гуурһатай Баяр Жиг­митов:

- «Буряад үнэн» гээшэ хадаа ма­най буряад-монгол арадаймнай намилзажа байгаа туг гээшэ гэжэ һанагшаб.

Минии бэеэ мэдэхын манай бүлэ «Буряад үнэн» сониноо угаа дура­тайгаар захидаг, һонирхожо уншадаг байһан юм. Үнгэрөөшэ зуун жэлэй наяад онуудта үзэг бэшэг танидаггүй гү, али хараа муутай болоһон ушарһаа эжыдэмни хандажа: «Бу­ряад үнэмнай» юун тухай бэшэнэб? - гэжэ хэбэд номхон Хэжэнгын Хүхэ Добымнай хүгшэд, үбгэд мохоорхо орёохо зуураа асуудаг бэлэй. Ми­нии хайрата эжы Гэсэгжапова Гэ­рэлма Шорхоевна сээжэ болотороо «Үнэнөө» уншаад, статья, очерк, пу­блицистикэ, интервью тэрэ зандань дамжуулдаг байгаа. Минии түрэһэн нагаса Далай Шагдарович Хубитуев харюусалгата секретаряар «Буряад үнэн» сониндо хүдэлһэн габьяатай. Эхилхэдээ, Буряадай гүрэнэй теле­радиокомпанида хүдэлөөб. Одо за- яамни үндэр байжа, «Буряад үнэнэй» шүлэ халбагадаһан Баяр Цыренжапович Дамбаринчиновэй шабинь болооб.

Телевиденидэ гү, али сонин сэт- гүүлдэ хүдэлхэ – илгаатай. Ажал­даа халиргай-гаар, хайша хэрэгээр хандаһаншни газетэдэ аржыса тэрэ зандаа гараад ерэдэг даа. «Нэгэн дээ­рээ нэтэршэһэн Баяр бэ?!» - гүүлэхэгүйн түлөө Даширабдан Батожабайн, Хоца Намсараевай, Чимит Цыдендамбаевай, Цыдып Цырендоржиевай зузаа-зузаан номуудые уншаха хэрэг гараа. Саарһан дээрэ нэрэтэй, саһан дээрэ мүртэй бо­лохомнай нааданхайн хэрэг бэшэ гэжэ хүсэд мэдэрэгдээ.

«Буряад үнэнэй» сэгнэшэгүй баялиг - тэндэ хүдэлдэг хүнүүд! Бурханай заяаһан бэлиг талаангаа сүршөөжэ, олон жэлдэ омог дорюун, ута наһатай, удаан жаргалтай ябыт!

Сарюуна Эрдынеева, «Буряад үнэн» сониной редактор:

- «Үнэнэй» үүдэ нээгээд, орохонь орохот. Арайл һөөргөө хиидэшэжэ болохот. Хэды олон бэлигтэйшүүл - хурса гуурһатан богоһыень алхан ороо гээшэб? Уданшьегүй «үдьхэ- лүүлээд», харааһаар үүдыень хаб-яб хаагаад ябаһаншье байха. “Үнэнөө” угаа ехээр хүндэлдэг лэ хүнүүд шанга гэгшээр барисалдаад, торон торосол­дон үлэнэ гээшэ гү гэжэ һанахаар лэ...

Жэшээнь, би гүлмэрхэн ябааб. 2005 он һэн. Буряадай гүрэнэй телевиденидэ түрисэлдөөд, бараг намайе багтаахагүйдэнь, «Буряад үнэн» ерээ һэм. Хоёр жэл шахуу ямаршье салингүйгөөр студида хүдэлһэн намайе шууд штат руу абажархихадань, ехэтэ гайхаа, ба­ярлаа һэм. Ормоглоо болоһыем Га­лина Хандуевна редактор шалгаха, сэгнэлтэ үгэхэ - заримдаа саарһан малгайшье үмдэхүүлхэ. Захирал дар­гын нэгэдэхи орлогшо Туяна Влади­мировна иишэ тиишэнь эльгээхэ... Тиигэһээр мүлирэн, сэдхүүлшэн болоо һэмби. Нилээд һайн тооной ябажа байтараа, ехэ алдуу гараад, гансашье минии зэмээр бэшэ юм аабза - штадһаа хиидүүлээд, жэл шахуу штадһаа гадуур хүдэлөөб. Ангархаев даргыемнай тиихэдэ за­сагай дээдын зургаанда дуудаад, ми­нии бэлдэһэн оюутадай хуудаһанай түлөө мүшхэһэн, мүрдэһэн байгаа. Ардан Лопсоновичой орондо ондоо дарга байгаа һаа, үйлсэһөө ороһон намайе хайра гамгүй ябуулха һэн даа. Минии талаан болоо гээшэ. Үгы даа. Бултанаймнай талаан - Ардан даргын дали доро ябаха... Тэрэ «га­лай» унтарһан хойно, хуу мартагдаха тээшээ болоходонь, штадтаа дахинаа бусааб. Теэдшье “Үнэндөө” хэды удаа бусаабиб? Тоолошогүй. “Үнэндөөл” хүдэлхэ үйлэ табилантай байгаал хаб.

Үбгэн абымни наһаараа уншажа ябаһан үнэтэ сонин ха юм. Хонишон абаяа һанаадхидагби – “Үнэнөө” гар­таа барихадаа... Наһан болоһон хой­нонь эжымни: «Пёодоройм уншадаг газетэ», - гээд, «Буряад үнэниие» үбэртөө абаад унтагша һэн.

Ирина Гармаева, “Буряад үнэн” сониной дизайнер:

- Зэрэлгээтэ ерээд онуудай эхин байгаа. Тэрэ үедэ Баргажанай айма­гай түрэл Баянгол нютагтаа хүүгэдэй сэсэрлигтэ хүмүүжүүлэгшээр хүдэл- жэ байһанаа, ажалһаа болёод, Улаан-Үдэ зөөжэ ерээ һэм.

Нэгэ амаралтын үдэр Буряад те­атрта зүжэг харахаяа ошоод, “Буряад үнэндэ” корректор хэрэгтэй гэжэ хана дээрэ няагдаһан саарһан дээрэ уншажархёод, һургуулиин байха­даа, буряад хэлээрни “5” бэлэй гэжэ һанаад, үглөөдэрынь ошооб. Гурбан кандидат ерээд байгаабди. Тиихэдэ харюусалгата секретаряар Далай Шагдарович Хубитуев бидэндэ диктант бэшүүлээ һэн. Тэрэ гурбан сооһоо бинь бараг бэшэжэ, 1994 он- до “Буряад үнэндэ” корректорээр ажалда ороо һэм. Тэрэ сагһаа түрэл болоһон “Үнэнтэеэ” хуби заяагаа холбооб. Саг ошохо бүри байдал хубилжа, оньһон хэрэгсэлнүүдээр хангагдажа эхилээ юм ааб даа. 1996 онһоо сониноо хабсаргажа һурааб. Тиихэдэ долоон хоногто таба дахин гарадаг һэн. Тэрэнэй хажуугаар эл- дэб сэтгүүлнүүдые хэблүүлдэг бай­гаабди. 20 гаран жэл соо “Буряад үнэндэ” ажаллажал байнаб даа. Суг хүдэлдэг нүхэдтэйгөө ээм мүрөө тү- шэлсэн, бэе бэедээ туһатай, хэрэг­тэйл ажал хэнэбди гээд омогорхон ябадагбди.

Автор: Эрдэни РАДНАЕВ