Сэдьхэл һайтай Сэсэгма хээтэй

    Хонгор һайхан Хориин дайдын баян байгаалитай Баруун-Хасууртайда 1937 оной июниин 23-да түрэһэн Надежда Михайловна түрэл тоонто нютаг тухайгаа ехэ зохидоор дууладаг юм:

Хабтагай сагаахан

                       Хасууртаймнай

Хадаараа манараад

                       гоёхон байна даа.

Ханилһан нүхэрөө һанахадам,

Харагдахын аргагүй

                      холол байн даа...

    Табан үхибүүдые гарыень ганзагада, хүлыень дүрөөдэ хүргэһэн Мила-Доржо (бурханай нэрэтэй)- Михайлын Мила эсэгынгээ, Митыпова Дарима Сандаковна эжынгээ дууладаг энэ дууе Владимир ахань, мүнөө Монголдо ажаһуудаг Ринчин-Ханда эгэшэнь ехэ дуратайгаар шагнадаг бэлэй.

   Ринчин-Ханда эгэшэнь (1930 оной) 5 басагадтай, Владимир ахань (1935 оной) нэгэ хүбүүтэй байгаа. “Алтан дундыень" Надежда Михайловна эзэлһэн. Дүү хүбүүн Баир Цыдыпов (1946) Баруун-Хасууртайн бэрхэ фермер, Римма нүхэртэеэ 5  хүүгэдтэй, дүү басаган Софья Доржиевна Дандарова (1952), бэрхэ медсестра, инженер-механик мэргэжэлтэй Владимир Галсанов нүхэртэеэ 6 үхибүүдтэй юм.

   Хориин дунда һургуули дүүргэһэн Сэсэгма басаган жэл шахуу Улаан-Үдэдэ оёдолой фабрикада хүдэлөө һэн. Ажалайнь гол намтарые нээһэн «Буряад үнэн» газетэдэ түрүүн уншагшаар, удаань машинисткээр 1957 онһоо эхилжэ, таһалгаряагүй 35 жэлэй туршада  хүдэлөө. Надежда Михайловна тэрэ холын сагые, сүг хүдэлһэн аха нүхэдөө һайханаар дурсадаг.

   - «Буряад үнэндэ» хүдэлхэ буянтай байгааб даа. Бэрхэ- бэрхэ редакторнуудтай, һайн һанаатай Даши Лубсанович Лубсановтай, баян сэдьхэлтэй Цырен Очирович Очировтай, Цыден Цибудеевич Цибудеевтэй хүдэлөөб. Главпочтамтын хажууда минии ажаһууха таһалга Цыден Цибудеевич үгөө бэлэй. Хүнэй түлөө һанаагаа зободог редактор Ревомир Баярович Гармаев гэр бүлэдэмни 1986 ондо болбосон түхэлтэй гэр байра үгүүлжэ, ехэтэ баярлуулаа һэн. Наһан соогоо баяр хүргэн, һайн һанаа сэдьхэн ябахаб даа. 1984 ондо ехэ хүбүүнэймни наһа барахада, коллективнай, Ревомир Баярович өөрөө ерэжэ, ехэ туһалаа бэлэй. Суг хүдэлһэн М.Н.Нимаев, С.С.Цырендоржиев, С.Д.Ринчинов, Б.Б.Дашиев, М.Д.Намжилов, С.Ц. Балдуев, Б-М.Ж.Жигжитов тухай ехэ һайханаар һанадагби.

   Машинисткээр хүдэлһэн Загарайн аймагай Бальжи-Һама Цыренова, нютагай басагад Мария Дашинимаева (удаань корректор болоһон), Баярма Гончикова, мүн Мухар-Шэбэрэй аймагай Гэсэгма Доржиева, Ахын аймагай Людмила Цыденова болон бусадтай ехэ һайн хүдэлөөбди. Илангаяа харюусалгата секретариин орлогшоор хүдэлһэн Баргажан тоонтотой Ольга Потельхоновна Цыреноватай ехэ нүхэсэгшэ һэмди. Нэгэтэ Москвагай ВПШ-да һураха үедэнь, мартын 7-до түрэһэн үдэртэнь амаршалгын телеграмма эльгээһыем ходол дурсагша бэлэй. Сугтаа ажаллахадаа, Сотниководо үбһэндэ ябаһанаа, жэмэс түүдэгээ мартадаггүйб. Тээгдын Г.Я. Цыреторовэй, Б.Ш.Ванчиковай, М.М.Осодоевой, Ц.Ц.Дондогойн, В.Э.Токтохоевагай материалнуудые машинка дээрэ сохиһон, бэлдэһэн байнаб.

   Һүүлдэнь Буряадай телевиденидэ Зэгбэ Гомбожабайтай, Михаил Сандановтай, Баир Дамбаринчиновтэй һайн хүдэлөөб. "Үнэнэйнгөө” С.И.Бардамовае, Г.Ц.Дашибыловые һайханаар дурсан ябадагби. 7 жэлдэ БГТРК-да ажаллааб.

   Баргажанай Дэрээн нютагай, ЛВРЗ-дэ булад шудхалгын цехтэ хүдэлһэн, удаань вахтёроор олон газарта ажаллаһан Борис Ламажапович Баторов нүхэртэеэ Баясхалан, Олег хүбүүдтэй болоо һэмди. Гэнтын аюулаар ехэ хүбүүмнай наһа бараа. 1998 ондо нүхэрни бурхандаа мордоо һэн. Ехэ туршалганууд наһан соомни дайралдаа даа. Олег хүбүүмнай Вера нүхэртэеэ  Марина, Амалия (французаар Амали), Алисааша басагадые бэлэглээ. Бэримни медсестра мэргэжэлтэй юм. Эдэмнай мүнөө Франциин Бордо хотодо ажаһуудаг. 2018 ондо хүбүүнтэмнай хоёр басагадаараа Буряад ороноо айлшалжа ерээ, Улаан-Үдынгөө гоё болоһые тэмдэглээ, - гэжэ хөөрэнэ.

   Ажабайдалай ута замда хүйтэн, халууниие нилээд үзэһэншье haa, мүхөөгөө үгөөгүй, сэсэн үгэтэй, сээжэ тэнюун, сэнгүү, дорюун зантай, хэнииешье амтан эдеэгээрээ ходол хүндэлжэ, урин миһэрэлээрээ угтажа байдаг Надежда Михайловнагай үргэн сэдьхэлтэй, үлзы хэшэгтэйень түрэлхид болон нүхэдынь гэршэлнэбди.

   Түргэн ябадалтай, олоной түлөө монсогонон гүйшэдэг хадань нүхэдынь хүхилдэн, «Монсуудай Михайловна» гэлдэдэг, залуу, хүгшэн гэжэ илгангүй нүхэсэдэг юм. Надежда Михайловна аяар холын Францида Бордо хотодо ажаһуудаг хүбүүнтэеэ, гэр бүлэтэйнь интернедээр, скайпаар сэхэ харилсан хөөрэлдэжэ баясадагби гэжэ хөөрэдэг. Мэдээжэ уран зохёолшо Самбу Норжимаевич Норжимаев нүхэртэеэ аяга сайгаа уужа, анда нүхэдөө урижа, ан-бун ажаһууна.

   Олон жэлдэ элүүр энхэ, баян сэдьхэлээ бултантай хубаалдан ябыт даа, Сэсэгма хээтэймнай! Хүн зондоо хүндэтэй, һайн һайхан, ута наһатай ажаһуухатнай болтогой!