Ниигэм 24 feb 2022 626

Нютагаархидай уулзалгаһаа

Нюдэ сабшама саб сагаан тала... Түгнын уудам тала. Энэ ехэ үргэн талада хон-жэн. Хошуун-Үзүүрһээ Харгааһата руу зүг бариһан замдамнай хун сагаан хонидой харгы хүндэлэн гаража ябахые анхараад, сэдьхэл тэниибэ.  

© фото: Дарья Цыдыповагай гэрэл зураг

Харгааһата нютагтаа үлэһэн хэдыхэн айлай үрхэһөө утаан гаража, уняарта тэнгэридэ тунан холодоно. Нохойншье хусаха дуулданагүй. Саһан лэ ороно. Һайн тэмдэг.

Саһан хушалтатай сагаан талада Түгнын түб дасан бүри һүрөөтэйгөөр харагдаадхина. Вандан амбайн шэрээтээр залагдаһан сагһаа нюдэн доромнай шахуу дасанай байдал гансата хубилжа эхилээ. Дасанай дэргэдэхи Зүблэлые Бато Семёновой ударидаһан ушарһаа энэ хэрэг улам эршэдээ. Сагаалганай һүүлшын үдэрнүүдтэ шэрээтэ амбайгаа золгохоёо Зүблэлэй гэшүүд шамдаа. Аймагай засаг дарга Владимир Молчанов, аймагай Зүблэлые толгойлогшо Баир Дашибальжиров оролсоһон байна. Хошуун-Үзүүрэй, Галтайн болон Харгааһатын сомон дарганар мүн лэ уригдаа. 

ТҮҮХЭ ДЭЭРЭ ТОГТОНГҮЙ

Аха захатанаа хүндэлдэг ёһо хэзээдэшье баримталагдаһаар. Нютагай фермер Валерий Батомункуевич Цыбиков үгэ абахадаа, бидэ мүнхэ бэшэбди - дасанай бэшээшэ мүнөө угаа хэрэгтэй болоод байна гэбэ. Тиигээд олоной дуугаар Галтайн һургуулиин захирал Чингисэй Нима бэшээшээр һунгагдаба.    

  • Дасанай түүхэ 1990-ээд онуудһаа эхитэй. Хоёр лэ үбгэд эхилээ юм - Ошор Раднаевич Тэгшэ Бадмаевич хоёр тиихэдэ утын Түгные ябагаар хэмжэжэ, мүнгэ суглуулжа, модо шулуугаа абаа бэлэй, - гэжэ Валерий Батомункуевич түүхын хуудаһан болохо 30 жэлэй саанахиие дурсаба.

Бато Семёнов, Александр Абидуев, Дынсыма Дышенова, Светлана Доржиева болон бусад  Вандан амбайгаа хүхэ номин хадагаар золгобо.

ШЭНЭ ГЭШҮҮД    

Яагаад энэ дасан баригдааб, хэсүү сагта яагаад ажалаа ябуулаа һэмбибди гэжэ Зүблэлэй гэшүүдэй 1990-ээд онуудай үе дурсан һанахадань, тэрэ сагта үхибүүн ябаһан бидэндэ ехэ һонин байба. Дахуулан зааха, залан хүтэлхэ эдэ аха захатамнайшье Бурхандаа ябашана. Теэдшье орондонь үри хүүгэдынь үндын байна гэжэ энэ удаа эли байба. Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамал Зоригто Цыбикмитовэй Алдарынь, Буряадай абарга Илья Гармаевай Баторынь эсэгынгээ эрхилһэн хэрэг үргэлжэлүүлхээр бэлэмди гэжэ бэеэ мэдүүлэн байхадань урмашамаар. Нютагай абарга Нима Нимаев, аймагай һуралсалай таһагые даагша Бимба-Цырен Очиров, аймагай һунгамал Баир Раянов, буряад хэлэнэй бэлигтэй багша Эрдэм Цыренжапов, «Буряад-ФМ»-дэ Мухар-Шэбэрэй үдэрые хүтэлэгшэ эдэбхитэн Дулма Содномова, гүрэнэй радиогой сэдхүүлшэ Дарья Цыдыпова болон бусад байлсажа, хоёр үеын холбоо тогтооһон ёһолол мэтээр үзэгдэбэ. Ажабайдал үргэлжэлһөөр. Бато Цырендондоковичой Монголһоо залан асарһан Ганжуур ном уншагдаһаар лэ байха.  Түгнын түб дасанай дэргэдэ найман субаргашье заатагүй бодохо.

Автор: Сарюуна ЭРДЫНЕЕВА​

Фото: Дарья Цыдыповагай гэрэл зураг