Илалтын хүшөө

«Илалтын мемориал» гэһэн парк Улаан-Үдэ хотын эгээл гол паркнуудай нэгэн гээд тоологдоно. Советскэ районой гол парк юм. Майн 9-дэ элдэб янзын хэмжээ ябуулганууд эндэ үнгэрдэг заншалтай. Энэ парк тэнгэриһээ абагдаад зохёогдоһон бэшэ, харин өөрын ансамбльтай юм. Дурасхаалай галай дээрэ таладань Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай түүхэдэ ороһон Т-34-85 түхэлэй танк хүшөө болгон табигданхай. Тус танкые Улаан-Үдын сэрэгэй гарнизон 1967 оной ноябрь һарада тодхоһон. Ансамбль соо Буряадһаа гарбалтай СССР-эй геройнуудай дүрэнүүд нэрэнүүдтэйнь бэшээтэй хүшөө болоно. 2000 онуудаар барельефэй урда Хэтын гал аһаагдаһан юм. Танкһаа доошоо дамжан бууха харгы хэгдэнхэй. Буужа ерэхэдээ, «Мүшэн» гэһэн уһа сасадаг фонтанда тулажа ерэхэт.

Парк соо цемент плиткануудаар хэгдэһэн хэдэн тээшээ дахуулһан харгы-зүргэнүүд хэгдэнхэй. Урда таладань модохонууд таригдажа, зунай сагта гоёхоноор сэсэглэжэ, хотын шэг шарай шэмэглэдэг юм. Хүн зон сүүдхын ямаршье сагта ерэжэ, һандалинуудта һуужа амарха аргатай. Һүниин сагта гэрэл сасаруулдаг фонарьнууд аһаагдажа, зохидхон байдал тогтоодог юм. Авто-унаагаар ерэһэн зондо баһал зохид байдал хэгдэнхэй. Түмэр унаануудаа табиха газар түхеэрэгдэнхэй. Хура бороогой гү али шанга аадарай ороходо, дээрэһээ урдажа ерэһэн уһанай гай тодхор үзүүлхэгүйн түлөө уһа хажуу тээшэнь дахуулан урдуулха хэрэгсэлнүүд хэгдэнхэй.

2000 онууд болотор үбэлэй сагта паркын түб газарта Үбэлэй хасуури табигдажа шэмэглэгдэдэг байгаа. 2000-аад онуудай эхеэр парк һэльбэн шэнэлэлгэдэ ороо. Дээрэһээ буудаг гэшхүүрынь хоёр байһанаа, нэгэ ехэ болгогдоо, доро таладань яһала ехээр хара газар асаржа дэбдеэ. Паркын баруун-хойно талада хаягдаһан багахан хэмэл нуур сусажа хаяад, амаралгын талмай хээ. Дунда таладань мүшэнэй түхэлөөр хэгдэһэн фонтанииень 2016 ондо хубилгажа, үргэн болгоод, уһа сасадаг шанга хэрэгсэл хэжэ, мүнөө тэндэнь аятай зохид фонтан болонхой. Тэрэнэй хажуугаар зоной амархада талмайда модохонуудые тарижархёо. Байн байтараа хэмэл ногоо ургуулжа, газонгуудые хэжэ эхилээ.

Мүнөө сагта паркын байдал дунда зэргын гээд тоологдоно. Баруун-урдахи талань болбосон түхэлтэй үшөө болгогдоогүй, хүн зон тэрэ талада амардаггүй. Һүниин сагта гэрэлгүй, үрмэдэһэн ургажа, модохонуудынь нобшодо дарагдаа. Харгы-зүргэнүүдынь хуушан асфальт зандаа үлэнхэй. Тэрэнь эндэ тэндээ хахаржа, нүхэ шолоохой болонхой.

2019 оной декабриин 21-дэ паркын урда талада, морин дээрэ һууһан Советскэ Союзай маршал Константин Рокоссовскодо хүшөө баярай оршондо нээгдэһэн байна. Хүшөө хүрэлөөр шудхагдаһан, 2020 оной зун дээрэһээнь гариндаар шэмэглэгдээ.