Ниигэм 6 jul 2022 460

Баяр жаргалай түшэг тулгууриин һайндэр

Мүнөөдэр, июлиин 6-да, XIV дүгээр Далай ламын түрэһэн үдэр Улаан-Үдэ хотын ажаһуугшад тэмдэглэнэ. Тэрэ өөрыгөө Бурхан багшын юрын лэ шабинь гээшэб гэдэг юм.

Далай багша 1936 оной июлиин 6-да таряашан айлай гэр бүлэдэ, Түбэд ороной зүүн-хойто зүгтэ оршоһон Амдо гэһэн нютаг шадар түрэһэн намтартай. Хүбүүхэнэй оройдоол 2 наһатай ябахадань, ХIII дугаар Тхуптена Гьяцо Далай ламын хубилгаан гэжэ тодоруулһан юм.

Буряадтамнай хэдэн жэлэй туршада энэ һайндэр үргэн дэлисэтэйгээр тэмдэглэдэг заншалтай. Далай ламын түрэһэн үдэртэ зорюулан, гоё һайхан концерт-наада арад зондоо дуушад, зүжэгшэд бэлэглэдэг. Тус үйлэ хэрэг үндэр түрэлтэ геше Джампа Тинлэй багшын харгалзалга доро эмхидхэгдэдэг. Тинлэй багша 1993 ондо Далай ламын даабаряар Буряад орон морилжо, Бурхан багшын гүн ухаа, номнол һургаал айладхажа, Дхарма Махаянын гүнзэгы удха тайлбарилжа эхилһэн түүхэтэй.

Хоёр жэлэй хорото хамшагай тараһан үедэ Буддын шажан баримталдаг һүзэгтэн эб хамта Далай лама багшаяа амаршалха аргагүй байгаа. Тус концерт-наадан жэлэй нэгэ ехэ удха шанартай үдэр гэжэ элирхэйлэгдэнхэй. Далай ламын ута наһа наһалхын түлөө һүзэгшэд, лама санаартан, Түбэд оронһоо гарабалтай зоной нэгэдэлэй гэшүүд хамта ехэ уншалга үнгэргэдэг юм. Тэрэнэй һүүлээр дуушаднай талаан бэлигээ сугларһан зондо үршөөхэ, һайндэрэй ушараар амтан торт хэршэгдэжэ тараагдаха. Тус хэмжээ ябуулгада хабаадаха дуратай байбал, июлиин 6-да үдэшын 18.30 сагта Н.Бестужевай нэрэмжэтэ Ород драмын театрай ордондо һайндэрэй тоглолто эхилхэ гэжэ дуулганабди.

Автор: Булат БАДМАЕВ

Фото: Олег Слепцовой гэрэл зурагууд