Ниигэм 28 dec 2022 1310

Хэмэл ёлко гү, али жэнхэни хасуури?

Шэнэ жэлые угтахадаа, ямар хасуури шэлэхэб: амиды модо гү, али хэмэл ёлко? Нэгэ хэды жэлэй саада тээ тус асуудалда ехэнхи зон: «Оршон тойронхи байгаалияа аршалхын тула хэмэл ёлко абаха хэрэгтэй. Хэмэл хасуури амиды мододые абарна ха юм», - гэжэ харюусадаг байгаа.

Харин мүнɵɵ элдэб олон гүрэнүүдэй мэргэжэлтэдэй онсо тэмдэглэhээр, гамтайгаар ба зүбɵɵр отолжо абаhан ойн хасуури хэмэл ёлкоhоо hураггүй бага хоро экологидо үзүүлдэг. Айхабтар канцерогеннэ пластигаар бүтээгдэhэн хэмэл ёлкые шатаахада, ехэ хоротой зүйлнүүдтэй утааниинь агаарые муудхаажа, үнэhэниинь газарай хүрьhэндэ болон газар доогуур урдадаг уhанда хоротой нүлɵɵ үзүүлдэг. Харин шатаагдангүй, миин хаягдаhан хэмэл ёлко хэдэн зуугаад жэлнүүдэй туршада газар соо бог шоройгоор хэбтэдэг.      

                                
Тиимэhээ хэмэл ёлко эгээл багань 20 жэлэй туршада хэрэглэгдэхэ ёhотой. Харин ехэнхи зон 5-6 жэл болоод, хэмэл ёлконуудаа хаяад, шэные абадаг. 
«Шэнэ жэлдэ гэртээ хэмэл гү, али амиды ёлко табидаг гүт?» - гэhэн асуултын харюунуудтай уншагшадые танилсуулхамнай.  

Соёлма Дагаева, Буряад Уласай соёлой сайд:

- Би жэл бүхэндэ дэлгүүрhээ амиды хасуури абажа табихые оролдодогби. Юундэб гэхэдэ, нарhата ой тайгын арюун хангалынь гэрээр дүүрэжэ, юунтэйшье сасуулмаар бэшэ мэдэрэлээр халяажа, урма баяр бадараадаг ха юм.

Теэд гэнтэ ехэ сүлɵɵгүй байhан ушарһаа дэлгүүрhээ абажа үрдеэгүй hаа, хуушан хэмэл ёлкоёо шэмэглэжэ табидагби. Тиихэдээ: «Заа, энэ  жэлдэ минии түлɵɵ нэгэшье амиды модон хосорбогүй ха юм даа», - гэhэн бодолоор hанаа сэдьхэлээ заhагшаб.       

 

Андрей Дашин, «Посёлок Агинское» гэhэн хотын тойрогой Захиргаанай засаг дарга: 

- Хүүгэдэйнгээ баганууд байхада, заабол амиды хасуури абажа табигша бэлэйбди. Доронь элдэб янзын бэлэгүүдые нюухаш. Харин мүнɵɵ үхибүүднай томонууд боложо, «уурхайhаа ниидэжэ» ошоhон. Һүүлэй жэлнүүдтэ хэмэл ёлко hайндэрэй hүлдэ тэмдэгээр шэмэглэдэг болоhомди. Шэнэ жэлэй эди шэдитэ үзэсхэлэнгүүд үргэлжэлhɵɵр: аша хүбүүндээ бэлэг бэлдэжэ байнабди!         

 

 Саян Жамбалов, Буряадай гүрэнэй Х. Намсараевай нэрэмжэтэ академическэ драмын театрай уран hайханай талаар хүтэлбэрилэгшэ:

- Yхибүүдэйнгээ бага балшар наhанда залуухан хасуури абажа, гэртээ  табидаг байгаабди. Ойн айлшанай хангалынь минии бага наhые hануулдаг hэн. Теэд гэрэймнай хажууда ургадаг нарhан тужын жэлhээ жэлдэ шэнгэрэн үсɵɵрхые хараад, саашадаа амиды мододые отолхогүй гэжэ шиидээб. Мүнɵɵ хэмэл ёлко табидаг заншалтайбди.           

 

Дарима Жамсоева, Буряадай гүрэнэй телевидениин мэдээсэлэй албанай даргын орлогшо:

- Бидэ гэртээ хэмэл хасуури табиха гэжэ оролдодогбди. Би наймаагай газарнуудта отолуулhан амиды мододые хараад, ехээр хайрладагби. Аргагүй гоёхонууд, залууханууд хасууринууд айлай гэрнүүдтэ нэгэ  хэды үдэрэй туршада зогсоhоной удаа хайра гамгүйгɵɵр бог шоройтой хамта хаюулдаг ха юм. Оршон тойронхи байгаалияа хюдажа hалгахагүйн тулада хэмэл ёлконуудые хэрэглэхэнь шухала.      

 

Автор: Баярма БАТОРОВА

Фото: Баярма Баторовагай дурадхаһан гэрэл зурагууд